Erresuma Batua

Bizipenak eta komunitatea, STEAM hezkuntzarako giltzarriak

2021/05/06 Gazteen artean STEMen posizionamendua hobetzeko, funtsezkoa da haiei benetako, tokiko eta hurbileko lan-mundua eta mundu …
Astrazenecaren txertoaren afera argitu zain

Elhuyar aldizkaria

2021/03/16 Astrazenecaren txertoaren inguruan azken egunotan sortutako albisteek zalantza eragin dute herritarren artean; bereziki, zenbait herrialdek …
Derrigortzearen kontra; informatzearen alde

Elhuyar aldizkaria

2021/03/15 2021eko martxoaren 2an Berria egunkarian argitaratua
Zero COVID: sorgin-gurpiletik ateratzeko proposamena

Elhuyar aldizkaria

2021/02/16 2021eko otsailaren 2an Berria egunkarian argitaratua
Osasuna politika klimatikoen erdigunean jartzeak milioika bizitza salbatuko lituzke

Elhuyar aldizkaria

2021/02/16 Estatuek Parisko Akordioan sinatutako neurriak gauzatzeak eragin zuzena izango luke, ez soilik Lurraren berotze globalean, …
Nekea baino gehiago

Elhuyar aldizkaria

2021/02/01 2021eko urtarrilaren 19an Berria egunkarian argitaratua
Badugu txertoa. Eta orain, zer?

Elhuyar aldizkaria

2021/01/13 2021eko urtarrilaren 5ean Berria egunkarian argitaratua
Txertoen garapen azkarra da 2020ko aurrerapen zientifikorik handiena, Science aldizkariaren arabera

Elhuyar aldizkaria

2020/12/21 Urtebete ere ez du egin lehenengo aldiz SARS-CoV-2 birusaren berri izan genuenetik, eta dagoeneko martxan …
Ibermektina, itxaropen bat

2020/12/15 Hasteko, ez dizuet ezer berririk esango COVIDaren kontrako txertoak bizimodua aldatuko digula aipatzean. Eguberria gertu …
Elikadura-ohiturak aldatzea beharrezkoa da Parisko Akordioko helburuak lortzeko

Elhuyar aldizkaria

2020/11/05 Erregai fosilen CO2-igorpenak bat-batean eta guztiz etengo balira ere, ezingo litzateke lortu Parisko Akordioan ezarritako …
“Metaforek zure ikuspegiaren berri ematen dute”

Elhuyar aldizkaria

2020/10/02 #Reframecovid (berkokatu covid) egitasmoren sortzaile eta hedatzaileetako bat da Iraide Ibarretxe Antuñano. COVID-19az hitz egiteko …
Muturreko obesitateak COVID-19aren bilakaera okertzen duela frogatu dute

Elhuyar aldizkaria

2020/08/17 Pandemiaren lehen olatuan, nazioarteko zenbait ospitaletan (Italia, Erresuma Batua, Frantzia, AEB…) ikusi zuten obesitatea zuten …
Errepideek hegaztien bioaniztasunean duten eraginaz ohartarazi dute

Elhuyar aldizkaria

2020/07/07 Erresuma Batuko errepide-sareak hegaztien bioaniztasunean nola eragiten duen zenbatetsi du ikertzaile-talde batek. Nature Communications aldizkarian …
Talde-immunitatea, urruti

Elhuyar aldizkaria

2020/05/13 2020ko maiatzaren 6an Berria egunkarian argitaratua
“Birologia maskulinoegia da oraindik”

Elhuyar aldizkaria

2020/05/07 Nerea Irigoyen Vergarak abizen euskaldunak dituen arren, Zaragozan jaioa da, eta hamar urte daramatza Erresuma …

Erresuma Batua

  • Britainia Handiko eta Ipar Irlandako Erresuma Batua, normalki Erresuma Batua gisa ezaguna(ingelesez United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland edota United Kingdom, laburdura UK) eta testuinguru batzuetan Britainia gisa, Europa ipar-mendebaldeko kostaldearen aurrean dagoen estatu burujabea da. Geografikoki Britainia Handiko irlak, Irlandako irlaren ipar-ekialdeak (Ipar Irlanda) eta Britainiar uharteen inguruko irla txikiek osatzen dute. Ipar Irlanda da lurreko muga duen herrialdeko lurralde bakarra, Irlandako Errepublikarengandik banantzen duena. Erresuma Batuak Ozeano Atlantikoa du mugatzat ipar eta mendebaldean, Ipar itsasoa ekialdean, Mantxako kanala hegoaldean eta Irlandako itsasoarekin mendebaldean. 240.000 kilometro koadro inguru baditu ere, munduko hamabigarren herrialdea da kosta kilometroei dagokionez. Erresuma Batua demokrazia parlamentario unitario bat eta monarkia konstituzional bat da. Monarka Elizabeth II.a da, 1952tik agintean egon dena. Erresuma Batuaren hiriburua Londres da, hiri global bat eta mundu mailako finantza-zentro bat, 10,3 milioi biztanlerekin. Erresuma Batua lau herrialdek osatzen dute: Ingalaterra, Eskozia, Gales eta Ipar Irlanda. Euren hiriburuak Londres, Edinburgo, Cardiff eta Belfast dira, hurrenez hurren. Ingalaterrak izan ezik, gainontzeko herrialdeek autonomia mailako itzulera gobernu bat dute, bakoitza botere eta konpetentzia desberdinekin. Ingalaterrako Erresumaren (Gales barne) eta Eskoziako Erresumaren arteko batasuna 1707a gertatu zen, Britainia Handiko Erresuma sortzeko, eta ondoren, 1801ean, Irlandako Erresumarekin batuta Britainia Handia eta Irlandako Erresuma Batua sortu zen. Irlandaren bost seiren independizatu ziren 1922an, gaur egungo egoeran utzita. 1927an Erresuma Batua izena hartu zuen aldaketa hori islatzeko. Man, Guernsey eta Jersey uharteak ez dira Erresuma Batuaren parte, baina bai dira Britainiar koroaren dependentziak, eta Erresuma Batuko Gobernuaren ardura da euren defentsa eta nazioarteko ordezkaritza. Gainera, 14 itsasoaz haraindiko britainiar lurralde daude, Britainiar Inperioaren azken arrastoak. Inperioak, 1920ko unerik gorenean, munduko azaleraren laurden bat hartzen zuen, historiako inperiorik handiena. Britainiar eragina ikus daiteke bere kolonia izan ziren lurraldeen hizkuntza, kultura eta sistema politikoetan. Erresuma Batua munduko bosgarren ekonomia da bere Barne Produktu Gordinaren (BPG) bolumena dela eta, eta hamargarrena erosahalmenaren parekotasunaren arabera. Diru-sarrera altuko herrialdea da eta 13.a Giza Garapenaren Indizearen arabera. Lehen herrialde industrializatua izan zen eta XIX. mendean eta XX. mendearen hasieran (1815-1945) munduko potentzia nagusia izan zen. Eragin ekonomiko kultural, militar eta politiko handia mantentzen du, potentzia nuklearra izateaz gain. Nazio Batuen Segurtasun Kontseiluaren kide izan da 1946an sortu zenetik. Horrez gain, G8 eta G20, NATO, ELGA, UKUSA, Commonwealth eta Munduko Merkataritza Erakundearen kide da. Europar Batasunaren eta bere aurrekaria zen Europako Ekonomia Erkidegoaren kide izan zen 1973tik 2020an irten zen arte.
  • Armarria:
  • Herrialdea: Erresuma Batua