Ás voltas coa ranita

2000/02/01 Arturo Elosegi Irurtia - Ekologiako katedradunaZientzia eta Teknologia Fakultatea. EHU Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Biologia
• Zoologia

A ranita meridional é una ranita verde de canto, que vive no suroeste de Europa. A Comunidade Autónoma do País Vasco só conta cunha pequena e illada poboación na zona de Igeldo. Esta poboación é coñecida desde o século dezaoito, pero desde entón está en declive e só se reproduce nun pequeno encoro da empresa Gurelesa en San Sebastián. Por iso, o Goberno Vasco considerou que está en perigo de extinción, impedindo que estas ras puidesen atrapalas ou degradar o seu hábitat.

Con todo, o único ugal da ranita caeu baixo a presión urbanística. Algúns propuxo a declaración do encoro como biotopo protexido, pero a Deputación preferiu pór en marcha un plan de recuperación da ra mediante a construción de novos pozos. Recentemente, a Fiscalía de Medio Ambiente de Gipuzkoa cualificou o plan como idóneo paira garantir a supervivencia da poboación e asegurar a súa expansión e crecemento.

Eu, como ra, non se nada da lexislación, pero a noticia xeroume algunhas preocupacións. O plan de recuperación da ranita meridional non é malo, xa que o mantemento da poboación nun único repositorio é moi perigoso. En calquera caso, non son tan optimista como o fiscal en canto ás garantías que ofrece o plan. A construción de pozos pode ser sinxela, pero a reprodución exitosa do animal salvaxe é moi distinta. Paira iso, ademais dunha adecuada calidade e temperatura da auga, a flora e fauna singular debe colonizar o pozo (o que require tempo), a presión dos predadores debe ser baixa e cumprir con outros requisitos. Cada especie ten as súas propias esixencias ecolóxicas, xeralmente descoñecidas. Proba diso son os famosos fracasos que sufriron os plans de recuperación de diversas especies en todo o mundo. O de Ordesa é un último exemplo doloroso.

Por tanto, paira garantir a supervivencia desta poboación é necesario construír novos pozos e acondicionar o hábitat circundante. Pero ademais, e isto é fundamental, ata que nos novos pozos obsérvese que a ra ten tanto éxito como no vello, non se pode destruír nin danar o vello altillo. Paira iso, por suposto, hai que medir con precisión o número de cavidades que se obteñen nestas zonas, o que require tempo, xa que o éxito dos anfibios pode ter grandes variacións ano tras ano.

Por tanto, paira asegurar a supervivencia da especie non basta con ofrecer novos abundantes fíos, senón que hai que analizar os factores que limitan o seu éxito reprodutor e controlalos até asegurar que a situación da poboación mellora. Só entón pode ser aceptable destruír parte do hábitat. Esperemos que os
pozos que construirá a Deputación atraia moitas ras e que as noites de Igeldo alégrense cantando ra. Pero ata que isto sexa así, pidamos que respecten o encoro da Gurelesa.