Trenek errailetatik irteteko duten arriskua neurtzen eta kalkulatzen duen sistema bat garatu eta patentatu du Product & Process Developement enpresaren Arabako Parke Teknologikoko ingeniari-taldeak. Tren-istripuen aurkako prebentzio-sistema bat da. "Helburua da kalkulatzea tren batek martxan dabilela zenbateko probabilitatea duen errailetatik irteteko", azaldu du Iker Arostegi proiektu-arduradunak. "Horren arabera erabakiak hartzeko aukerak ematen dizkizu sistemak".
Sistemak bi osagai nagusi ditu, sentsore estentsometriko bat eta software espezializatu bat. Sentsorea pletina metaliko bat da; trenbidearen errailekin kontaktuan jartzen da, eta, trena pasatzean, errailaren deformazio bera jasaten du. Horren bitartez, errailean egon diren indarrak neurtzen dira, zehaztasun handiz. "Trenak egiten duen indar bertikala eta albo-indarra neurtzen ditugu batez ere; azken hori oso zaila da neurtzeko, eta horretan dago gure sistemaren gakoa", dio Arostegik. Bi indar horien arteko korrelazioak balio du trenak errailetatik irteteko duen probabilitatea kalkulatzeko.
Horrelako prebentzio-metodoak ezinbestekoak dira, oso zaila baita trenak errailetatik ez irteteko sistema fisiko bat instalatzea. Badaude batzuk, kontraerrailen bidezkoak; bi errailen artean gurpila harrapatzen duten zatiak dira. Baina kontraerrailak oso garestiak dira, eta ezinezkoa da trenbide osoan instalatzea.
Elhuyar Zientzia
