}

Koipe gutxiago duen ardi-haragia

2004/02/05 Andonegi Beristain, Garazi - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

Nafarroa arrazako ardien koipe-kantitatea gutxitzeko proiektu bat jarri dute abian Nafarroako Unibertsitate Publikoan. Pisu handiagoko animaliak hazi nahi dituzte, baina merkatuaren egungo eskariarekin bat egingo dutenak eta abeltzainarentzat kostu txikiagoarekin. Proiektua 2006rako amaitzea aurreikusi dute.

Nafarroa arraza –lehen Rasa Aragonesa deitua– Nafarroako erdialdean eta Erriberan da ohikoa. Arraza horretako 420.000 ardi-buru daude, eta gehienbat arkumeak izateko erabiltzen dira. Arkume horiek 23-25 kg dituztenean hiltzen dira, hau da, gutxi gorabehera hiru hilabete dituztenean.

Arkumeak adin eta pisu horrekin hiltzeko arrazoi bat dago: koiperik ez pilatzea. Izan ere, arkume handiagoek ez dute harrera ona izaten merkatuan; gutxiago saltzen dira koipe gehiegi eta ardi-gustu handia izaten dutelako.

Koipea eta kostua behera

Koipe gutxiko haragiaren eskaerak hazkuntza-metodo berriak garatzera eraman ditu ikertzaileak. Metodo horien artean elikadura-aldaketa eta hormonak nabarmendu daitezke. Horien bidez, koipe gutxiago izango duten ardiak hazi nahi dituzte, pisu gehiago dutenean hil eta
ekoizpen-kostua txikitzeko.

Nafarroako taldea ardien elikaduran ohikoak diren bi substantziak ehun-koipetsuaren garapenean zein eragin duten ikertzen ari da: A bitaminak (erretinolak) eta azido linoleiko konjokatuak (CLA). Ikertzaileek animaliaren koipe-pilaketa modulatu nahi dute gorputzean koipea pilatzen duen prozesua erregulatuta.

Hasierako hipotesiaren arabera, bi substantzia horiek koipe-pilaketa gutxitzen dute, hau da, adipozitoen garapena moteltzen dute. Baina, nahi den emaitza lortzeko, substantzia horien zein kontzentrazio behar den jakin nahi dute, arkumeei dosi egokiak eman ahal izateko.

Informazio-gehiago: Basqueresearch.com

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia