}

Paleolitoko altxor bat topatu dute Gipuzkoako kobazulo batean

2014/11/05 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Ezkuztako aztarnategian (Azpeitia, Gipuzkoa), Paleolitoko bi hagaxka eta beste tresna ugari topatu ditu ikertzaile-talde batek, tartean, Euskal Herriko Unibertsitateko Alvaro Arrizabalagak, Ikerbasqueko Maria Jose Iriartek eta Antxeta Kultura Elkarteko Javier Lazkanok.
paleolitoko-altxorra-topatu-dute-gipuzkoako-kobazu
Gipuzkoako kobazulo batean topatutako Paleolitoko hagaxketako bat. Arg. Maria Jose Iriarte

Joan den mendean aurkitu zuten Ezkuzta kobazuloa, eta duela bi urte hasi ziren indusketekin. Horma bat erortzean agertu ziren historiaurreko tresnak.

Iriarteren esanean, harrizko industriaz gain, hezurrez eta adarrez egindako tresnak ere azaldu ziren, eta horiek dira, hain zuzen, ikertzaileen arreta erakarri dutena. Haien esanean, Paleolito garaiko ”maisulanak” dira.

Ikertzaileek orein-adarrekin egindako bi hagaxka nabarmendu dituzte. Duela 14.500 urtekoak dira, Erdi Madeleinaldikoak, eta lerro grabatuekin apainduta daude; bat ia osorik, 2-3 cm falta ditu, eta bestea, oso-osorik. Arrizabalagaren arabera, mundu guztian era horretako 200 hagaxka baino gutxiago agertu dira; erdiak baino gehiago, Isturitzeko kobazuloan (Behe Nafarroa). Oraingoak Gipuzkoan topatutako lehenak dira, eta, horiez gain, oso ale gutxi aurkitu dira penintsulan, eta gehienak, puskatuta. Bakantasun horrek agerian jartzen du aurkikuntzaren garrantzia.

Gipuzkoako kobazuloan aurkitutako beste hagaxka. Arg. Maria Jose Iriarte

Bestalde, Iriartek grabatuen lerroen paralelotasuna eta perfekzioa goraipatu ditu. Ikertzaileek ez dakite zer erabilera zuten, baina funtzio sinbolikoa zutela uste dute.

Hagaxkak ez ezik, aztarnategian apaintzeko izan zitezkeen beste objektu batzuk ere aurkitu dituzte; adibidez, itsas maskorrak, eta okrea xehatzeko erabilitako harri bat. Arrizabalagaren hitzetan, “aurkikuntza horiek kontuan hartuta, aztarnategia ezohikoa dela esan daiteke”.

Ikertzaileek tresnak zaharberritu dituzte, eta Gipuzkoako Foru Aldundiaren babespean jarri dituzte.

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia