Recubrimientos electrolíticos (e IV): tratamento de augas residuais

1999/08/01 Etxaide, Maider Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Ingurumena

Operacións de tratamento de augas residuais: destoxicación, precipitación de metais e decantación/filtrado

As
reaccións de destoxicación máis importantes son a redución do cromo VIN e a oxidación dos cianuros.

O cromo VIN é moi tóxico e soluble en pH acedo e básico. O seu proceso de redución é moi rápido e xunto coa destoxicación conséguese precipitar tamén o cromo insoluble (III).

A oxidación dos cianuros depende do seu grao de disociación, xa que na reacción só se elimina o cianuro libre. Por esta razón, complexos cianurosos moi estables como os ferrocianatos son difíciles de oxidar. Os complexos con tendencia á disociación, como o zinc e o cadmio, son máis fáciles de eliminar. Ao realizarse a oxidación dos cianuros con NaOCl, existe o risco de formar compostos orgánicos clorados. Paira evitalo hai que minimizar o contido de materia orgánica.

O proceso de precipitación dos metais consiste no seu solubilidad en función do pH da disolución. De feito, a maioría dos metais pesados son solubles en medios acedos e precipitan en medios alcalinos.

Tras os procesos anteriores as partículas en suspensión deben concentrarse por decantación. Paira facilitar e axilizar este procedemento adóitanse empregar floculantes que debilitan a forza de repulsión entre as partículas. Cando se desexa acelerar aínda máis o proceso pódense utilizar tamén polielectrolitos e coagulantes orgánicos. No entanto, a utilización de tempos de reacción adecuados, e se o tempo de decantación é relativamente longo, pode reducir e mesmo evitar o uso de floculantes e coagulantes.

Conceptos de tratamento de augas residuais

O tratamento físico-químico das augas residuais dos recubrimientos electrolíticos, no que respecta á seguridade ambiental, pode realizarse por tres vías diferentes: tratamento descontinuo, tratamento continuo e tratamento semidiscontinuo. Cada una delas inclúe as operacións mencionadas no apartado anterior.

O tratamento descontinuo permite corrixir posibles defectos de operación, frecuentes nas plantas de tratamento de augas residuais. Este tipo de tratamento proporciona un tempo de estancia homoxéneo paira o volume total das augas almacenadas, polo que se se establece un tempo de reacción adecuado, a operación será exitosa. Paira a aplicación deste tratamento, as augas residuais recolleranse previamente en varios depósitos separados pola súa composición (augas cianuradas, augas crómicas, augas acedas e augas alcalinas). Este tipo de tratamento non é aplicable cando se utilizan grandes volumes de auga, o que esixiría grandes almacéns. O tratamento descontinuo non ten sentido, polo que se non se aplicou previamente o criterio de calidade de lavado e a técnica de limpeza de forma optimizada e por tanto os caudais a tratar non diminuíron significativamente.

O tratamento continuo presenta maiores riscos operacionales xa que as irregularidades no proceso de depuración (reaccións incompletas, tempo de reacción demasiado baixo, acumulación de etapa de decantación, etc.) non poden ser resoltas de forma brusca. No entanto, se os depósitos de reacción, ademais de ser dobres, colócanse en serie, a decantación se dimensiona correctamente e establécese un dobre sistema de control de parámetros, os riscos poden reducirse lixeiramente. Cabe destacar que as Administracións Ambientais doutros países europeos teñen prohibida a implantación desta vía de tratamento en novas fábricas ou liñas e obrigan a reforzar as medidas de seguridade a quen o están facendo investimentos importantes.

A metade do tratamento realízase entre as dous anteriores, tratándose as augas residuais máis tóxicas e complexas, é dicir, as cianuradas e crómicas de forma descontinua e o resto de forma continua. Este sistema garante a seguridade ambiental sen ter que manter un caudal mínimo en todas as operacións. En moitas das liñas que operan actualmente é imposible optimizar a técnica de limpeza, polo que esta vía é moi adecuada paira estes casos. Liñas de zincado sen cianuro que non poden reducir as súas augas residuais, por exemplo, son moi adecuadas paira a aplicación desta vía.

En xeral, o mellor é aplicar o tratamento descontinuo naqueles casos nos que sexa posible, xa que é o máis vantaxoso. O tratamento continuo, mediante a optimización da técnica de limpeza e a implantación de criterios de calidade de lavado, limitarase a aquelas liñas e talleres que aínda conservan grandes volumes de augas residuais.