A Dama de Arlanpe, un exemplo único da arte paleolítico, á luz

2015/10/19 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Paleontologia
• Arkeologia

O bloque de pedra calcaria con gravados foi descuberto en 2011. En palabras de Ríos, sentiron “una emoción tremenda” e chamáronlle a Dama de Arlanpe, xestando á Dama de Anboto: “como el, estivo na cova durante miles de anos”.

O máis difícil foi baixar pola cova de “aquela pedra avultada”, que ten uns 70 quilos. Os gravados esquemáticos femininos aparecen a ambos os dous lados da roca. En dous das figuras só ven as primeiras liñas, pero outra está completa. Presenta o tronco, os brazos, as pernas e a cabeza, e o estilo coincide con gravados similares atopados no centro de Europa e en Francia. Son da época magdaleniense e do tipo Gönnersdorf-Lalinde. Isto significaría una unidade cultural.

Un dos gravados de cerca. Ed. Diego Garate.

As imaxes de Arlanpe teñen ademais una particularidade: Trátase dunha das figuras máis antigas do tipo Gönnerdorf-Lalinde, uns 1.000 anos máis antigas que as de Gönnersdorf. Segundo os investigadores, isto, por unha banda, demostra que este tipo de gravado é máis antigo do que crían, e por outro, reforza a hipótese de que naceu no suroeste de Europa e que logo, ao final da última glaciación, as poboacións migraron cara ao norte, estendéronse.

Tamén se menciona a función ou significado que os gravados podían ter. Segundo eles, a presenza dunha roca gravada nun lugar supostamente cinexético non é fácil de explicar, pero pode estar relacionada coa creación dun espazo ritual. De feito, propoñen a mesma explicación paira outros lugares do Cantábrico.

Xunto a Rios traballaron investigadores do Museo de Arqueoloxía de Bilbao, a Universidade de Tolosa e Ikerbasque, entre os que se atopan Diego Garate e Asier Gomez-Olivencia. O estudo, dirixido polo Centro Español de Investigación en Evolución Humana (CENIEH), contou coa colaboración da Deputación Foral de Bizkaia, o Goberno Vasco e a Fundación Barandiaran.