}

Abundante colleita de transxénicos

2008/03/08 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

Os ministros de Agricultura dos países da Unión Europea non chegaron a un acordo e decidiron non votar a autorización paira a plantación de pataca transxénica. A cuestión da pataca puxo de manifesto o desacordo existente sobre os transxénicos na Unión Europea, pero a debate, a colleita dos transxénicos aumentou no último ano, tanto a nivel europeo como mundial.
A pataca transxénica é ideal paira usos industriais.

A pataca que suscitou o desacordo en Bruxelas está transformada paira ser máis adecuada paira a industria. De feito, a pataca contén dous tipos de almidón, amilosa (25%) e amilopectina (75%), e a primeira é limpada industrialmente pola súa inutilidade. A outra se utiliza paira fabricar pasta de papel e bolsas similares ás de plástico.

Paira non desperdiciar tanto almidón, a compañía Basf desenvolveu una pataca transxénica sen amilosa. Paira iso inactivan á pataca o xene encargado de crear a amilosa. Deste xeito, todo o almidón de pataca é de utilidade industrial e, ademais, os restos que quedan pódense utilizar paira alimentar aos animais, xa que non afecta á súa saúde. Así o afirman, polo menos, os enxeñeiros de Basf, así como a organización que se encarga da seguridade alimentaria na Unión Europea.

Pero non todos o teñen tan claro. E é que a pataca ten outra particularidade: introducíronlle un xene resistente á canamicina antibiótica. Isto non é aceptable paira moitos grupos e axentes sociais, como lembrou Greenpeace que en 2004 a Unión Europea decidiu non autorizar os transxénicos resistentes aos antibióticos.

O primeiro transxénico foi aprobado por Europa en 1998: Millo Bt. Este millo transxénico contén un xene da bacteria Bacillus thuringensis. Este xene produce una proteína contra un dos insectos que danan o millo, converténdoo nun millo resistente aos insectos que destrúen as colleitas. Todos os transxénicos autorizados por Europa desde 1998 foron variedades de millo xeneticamente modificadas.

Non todos os países da Unión Europea compórtanse da mesma maneira. En Francia, por exemplo, recentemente prohibiuse seméntaa dunha variedade de millo transxénico, mentres que en España está a producirse cada vez máis millo transxénico. Así se explica no informe final do ISAAA.

Crecemento continuo

ISAAA encárgase das aplicacións da biotecnoloxía na agricultura e publica anualmente os datos da produción de transxénicos en todo o mundo. Segundo estes datos, España segue sendo o maior produtor de transxénicos da Unión Europea e, ademais, consolidou a súa posición ao producir en 2007 un 40% máis de millo transxénico que o ano anterior.

O millo transxénico é a única planta transxénica autorizada pola Unión Europea.

Dentro do Estado español, Cataluña e Aragón son os países nos que máis se realiza, pero noutros lugares tamén se incrementaron notablemente as plantacións de transxénicos. Por exemplo, en Estremadura triplicáronse no último ano e en Navarra duplicáronse. Así, o 21% do millo elaborado no Estado español é transxénico.

Con estes datos, España atópase entre os 12 maiores produtores do mundo. En primeiro lugar atópanse Estados Unidos, seguida de Arxentina, Brasil, Canadá, India e China. A organización ISAAA destacou que existen máis países en vías de desenvolvemento que os desenvolvidos entre os produtores, desde o inicio da plantación de transxénicos. En concreto, en 2007 plantáronse transxénicos en 12 países en desenvolvemento e en 11 países desenvolvidos.

Segundo ISAAA e outras institucións, as plantas transxénicas poden ser especialmente beneficiosas paira os habitantes dos países en desenvolvemento. Paira iso crearon, por exemplo, arroz rico en vitaminas A e trigo que non se perde coas secas. Con todo, polo momento, os propietarios das variedades cultivadas nos países en desenvolvemento pertencen aos países industrializados e importan gran parte da súa produción.

Á marxe diso, o país que máis creceu proporcionalmente na produción de transxénicos é a India por terceiro ano consecutivo. Entre 2006 e 2007 aumentou a súa produción nun 67%, destacando o algodón. En China tamén creceu moito o algodón transxénico, de maneira que o ano pasado máis de dous terzos do algodón plantado era transxénico. Tamén cultivan papaya e chopos transxénicos.

En termos absolutos, Brasil é o país con maior crecemento de transxénicos. Alí elabórase principalmente soia e algodón, pero a produción de cana de azucre transxénico tamén vai en aumento. Utilízase paira fabricar etanol e a partir de agora os de ISAAA creen que se producirá aínda máis.

Pero a maioría realízase en Estados Unidos. Elaboran soia, millo, cabaza, papaya e alfallas transxénicas, entre outros, e o 93% do algodón producido o ano pasado era transxénico. A superioridade dos transxénicos é evidente, pero non todos teñen claro si son tan bos como din as compañías de biotecnoloxía.

De feito, investigadores da Universidade de Xeorxia (EE.UU.) investigaron se o algodón transxénico produce maiores beneficios que as variedades convencionais, e comparando os beneficios de diferentes variedades con diferentes métodos de produción, chegouse á conclusión de que a variedade de algodón non inflúe nos beneficios, senón nos métodos de produción. Por tanto, parece que o agricultor que quere aumentar os seus beneficios é mellor fixarse nos métodos que na compra de sementes ou plantas transxénicas.

Evolución da superficie ocupada por transxénicos entre 1996 e 2007 segundo tipo (azul, tolerancia a herbicidas, vermello, resistencia a insectos e amarelo, ambos os). Fonte: ISAAA, 2007.
Superficie ocupada por plantas transxénicas en 2007 por millóns de hectáreas (verde claro, non transxénicos; verde escuro, transxénicos) Fonte: ISAAA, 2007.

Publicado en Gara

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia