Meninxite cun pouco de luz

2003/02/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Osasuna

Por que se produce meninxite?

A inflamación das meninges é causada case sempre por unha infección e os germenes responsables da meninxite son na maioría dos casos virus ou bacterias.

As meninxites víricas, virales, son as máis frecuentes na infancia. No 90% dos casos prodúcense por virus do grupo dos enterobiruses e a evolución e prognóstico, salvo excepcións, adoita ser moi bo. Este tipo de meninxite preséntase en forma de epidemia nos meses tépedos (sobre todo a finais do outono, e ocasionalmente tamén no outono suave).

As meninxites bacterianas son menos frecuentes. As bacterias máis frecuentes son o neumococo, o meningococo (tipo B e C) e, en menor medida, o Haenophilus influenzae tipo B. Este tipo de meninxite é una enfermidade moi grave. Por iso, os médicos tratamos de combater a enfermidade por dúas vías: por unha banda, introducindo as vacinas adecuadas no calendario vacunal (como a anti-Haenophilus ou a anti-meningococo) e, por outro, aplicando un tratamento agresivo una vez diagnosticada a enfermidade. Este tipo de meninxite é máis frecuente no inverno.

Como saber que é meninxite?

Os síntomas da meninxite son diferentes dependendo de si é viral ou bacteriana, ademais da idade do neno. Hai que dicir, con todo, que nun principio (nas primeiras horas) non se poden diferenciar a meninxite e a infección viral sen importancia.

No caso da meninxite viral, un neno dentado adoita presentar dor de cabeza intenso, vómitos e febre (non moi alta). Si o neno é menor, a dor de cabeza substitúese por irritabilidad (pranto continuo). E os nenos poden estar así varios días (enténdese facilmente a dificultade de realizar un diagnóstico diferenciador).

No caso da meninxite bacteriana, si o neno é dentado, aparecen dor de cabeza, vómitos e febre, xeralmente alta. Nas primeiras horas tamén se pode pensar que é una gripe, xa que son moi difíciles de distinguir. Pero a poucas horas a situación do neno agrávase notablemente (debilidade, soño). A miúdo aparecen manchas ou manchas na pel.

Nos nenos máis pequenos, a meninxite bacteriana comeza con síntomas similares a outros máis leves: febre, vómitos e irritabilidad. Con todo, a poucas horas aparece una flexión, mal aspecto, rixidez da caluga e mesmo manchas de pel, nalgúns casos.

Nas meninxites bacterianas o tratamento realízase sempre no hospital.

Cando un neno padece meninxite, ademais de aumentar ou inflamar as meninges, altérase o líquido cefaraquídeo (LCR) que as humedece e empapa. Por iso, paira realizar o diagnóstico basta con revisar o LCR da zona das meninges mediante unha punción na cintura: realízase una punción na columna vertebral do neno, entre as dúas vértebras lumbares, e na mostra así obtida analízase o LCR e pódese confirmar ou descartar a meninxite. Este líquido serve tamén paira aclarar se a meninxite é causada por un virus (o LCR que salgue da punción é claro) ou si é producida por unha bacteria (neste caso o LCR adoita ser máis "sucio"). A decisión de realizar esta punción lumbar tomaraa, loxicamente, o médico tras un estudo exhaustivo e rigoroso do neno.

As análises de sangue non son útiles paira diagnosticar a meninxite, pero si serven paira diferenciar se a meninxite é vírica ou bacteriana.

Que facer ante a sospeita de meninxite no neno?

Se se considera que o neno presenta síntomas de meninxites hai que acudir inmediatamente a un centro sanitario.

Pero non todos os nenos con dor de cabeza, vómitos e febre teñen que ir ao hospital, nin moito menos. Na maioría dos casos trátase de enfermidades leves (por virus, gripe) ou outras infeccións menos graves (pneumonías, infeccións urinarias...) que serán diagnosticadas inmediatamente polo pediatra do neno.

Con todo, se a situación do neno empeora (tendencia ao soño, cústalle contestar, ten dificultades paira falar, cústalle mover a caluga —o cocote—, resúltalle difícil e doloroso, etc. ), entón si, recoméndase acudir inmediatamente a urxencias.

E que non hai que facer?

Non administrar antibióticos ao neno sen previo aviso ao pediatra. Se o neno ten dor de cabeza, vómitos e febre é conveniente consultar ao médico pero non autoadministrar un antibiótico. Se o neno padece algunha enfermidade pulmonar, o antibiótico nunca curará oralmente e ademais porá dificultades e obstáculos ao diagnóstico correcto.

Como previr a meninxite?

Una vez dado de alta, o neno volve ao seu día a día.

Vacinacións Con varias vacinas conseguiuse erradicar algunhas enfermidades. É o caso da vacina anti-Vu contra Haemophilus influenzae tipo b. Esta vacina introduciuse hai uns anos no noso calendario vacunal e desde entón diminuíu drasticamente o número de meninxite (até practicamente desaparecer) causadas por este xerme. E esperamos que ocorra o mesmo coa vacinación contra o meningococo C que se incluíu leste mesmo ano no calendario. Lamentablemente, aínda non temos vacinas contra os xermes que provocan dúas meninxite bacterianas frecuentes (é dicir, una vacúa contra o neumococo e outra contra o meningogococo tipo B). Doutra banda, non existe vacinación fronte aos virus que provocan meninxites víricas.

Contactos Contactos con nenos con meninxites viral. Non se require ningunha medida especial.

Contactos mantidos con meninxites bacteriana. Se a relación foi estreita (nenos que viven xuntos, ou do mesma aula) e o neno ten meningococo tipo B, C ou meninxite por Halmophilus influenzae tipo b, recoméndase administrar, o máis axiña posible (preferentemente antes de 24 horas), un antibiótico como medida profiláctica. Con todo, se o xerme creativo da meninxite é neumococo, non se recomendan medidas profilácticas. Tras o alta hospitalaria, o neno afectado pola meninxite bacteriana volverá á súa día a día (familia, escola, etc.). ), sen medidas especiais.

A meninxite deixa consecuencias?

Os efectos das meninxites víricas son practicamente inapreciables e aparecen nos nenos máis pequenos. Con todo, normalmente cúranse sen consecuencias.

Nas meninxites bacterianas pode haber grandes diferenzas. Sen tratamento, a meninxite bacteriana pode ser una enfermidade terrible, mortal ou deixar secuelas neurológicas moi graves.

Con todo, con maior frecuencia obsérvanse dous tipos de efectos: ás veces afectan ao oído e ás veces a pequenas discapacidades intelectuais. Na actualidade, cun tratamento adecuado e cun inicio precoz, a mortalidade alcanza o 4-5% dos pacientes.