Procura de fármacos específicos paira a inflamación

2008/11/01 Álvarez Busca, Lucía - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Biokimika
• Farmakologia
• Unibertsitateak

Actualmente existen dous tipos principais de antiinflamatorios: os esteroides e os chamados NSAID (Non-steroidal anti-inflammatory drugs). Estes últimos utilízanse con máis frecuencia, con menos efectos secundarios que os primeiros, pero de amplo espectro. Por tanto, non existen fármacos específicos paira combater os procesos inflamatorios de cada tipo de célula.

Baixo a dirección de Antonio Gómez-Muñoz, o equipo traballa na investigación de alternativas a estes medicamentos creando análogos da molécula de fosfato C1P --cerida 1 fosfato. Esta molécula foi descuberta por primeira vez en 1990 nun caso de leucemia humana. Tras a súa síntese no laboratorio, viron que é un importante axente mitogénico --que provoca o crecemento das células e bloquea a súa morte natural-. Tras o estudo da molécula observouse que o proceso inflamatorio tende a verse afectado, é dicir, cando as células detectan esta molécula liberan as moléculas que producen a inflamación, como as prostaglandinas e os citoquinas.

Pero isto non ocorre con todo tipo de células. Aínda que pareza contraditorio, una mesma molécula produce un efecto antiinflamatorio en varios tipos celulares. De aí partiu este grupo de investigación: A eliminación da capacidade de provocar procesos inflamatorios na molécula de C1P permitiría o seu uso como antiinflamatorio en determinados tipos de células sen afectar o resto das células.

Quitar una das capacidades

Paira iso crearon moléculas sintéticas cunha estrutura moi similar á da molécula C1P, en colaboración con outro grupo de investigación de Barcelona. Este grupo, dirixido polos doutores Josefina Casas do IBMB-CSIC de Barcelona e Gemma Fabriás do IIQAB-CSIC, está formado polo Dr. Antonio Delgado da Universidade de Barcelona. Son farmacéuticos e químicos orgánicos que obteñen ao equipo da UPV moléculas a medida.

Até agora probaron 50 análogos de C1P a medida. Tres deles conseguiron o resultado previsto polo grupo, é dicir, que funcione como antiinflamatorio sen provocar procesos inflamatorios noutras células. Estes análogos non xeran prostaglandinas --como o fai a molécula C1P -, polo que non se produce un proceso inflamatorio.

Estes tres análogos han probado con células de músculo liso, macrófagos e células de cancro de pulmón obtendo os mellores resultados coas dúas últimas. Seleccionáronse este tipo de células pola súa forte resposta ás moléculas que provocan procesos inflamatorios.

Inflamación e cancro

Os procesos inflamatorios poden ter diversas orixes, como una infección. Existen enfermidades inflamatorias crónicas que, pola súa inestabilidade celular, provocan en moitos casos procesos de neoplasia --é dicir, a formación de novos tecidos de carácter tumoral -. Este tipo de enfermidades son a colitis ulcerosa e a esclerose múltiple. Isto débese a que o estado de inflamación continua ten una influencia importante nas células. Isto pode inestabilizar as células e provocar un crecemento incontrolado das mesmas, así como bloquear a programación das células paira matalas por si mesmas.

Na actualidade son moi poucos os grupos que estudan as capacidades antiinflamatorias da molécula de C1P --en Virginia (EEUU), na empresa farmacéutica Novartis (Austria) e en determinados grupos de investigación-, sendo o grupo de Antonio Gómez-Muñoz o primeiro en estudalo en 1995. De momento, a investigación foi probada a nivel celular, é dicir, está na primeira fase da investigación. A partir de agora terán que probalo en tecidos e órganos.