Novelas dos dibulgatores científicos en eúscaro

1999/03/01 Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Sariak

Caf-Elhuyar 1998

Mikel Zurbano

Este ano non premiastes a ninguén na sección de libros, pero o xurado presentou una proposta paira converter o premio nunha bolsa. Por que?

A razón principal é impulsar aos escritores noveis, (...) xa que é bastante difícil escribir o libro sen saber si logo publicarase ou non. Outra cousa é que ao principio estea disposto a facer un repaso da información e da bibliografía, que logo se converterá nun libro, así como que con iso se poida sacar diñeiro e subsistir dalgunha maneira ou que se poida continuar nese tempo. O que se premia é, dalgunha maneira, o que acaba de empezar na produción de libros e o que se fixo até agora é, dalgunha maneira, presentalo como un premio dunha persoa xa garantida. Noutros premios comprobouse que o proceso foi o mesmo e no noso caso, con naturalidade, recorreuse a iso.

Jesús Mari Txurruka

Vostede foi membro do xurado durante o cinco anos do certame. Observouse una evolución nos traballos dos participantes? E cal é o futuro que ves despois de cinco anos ao Premio á Divulgación Científica?

Xornal

Creo que non houbo una evolución significativa. O que está claro é que sempre hai xente que está nese mundo dos premios, ben polo nivel ou a forma de tratar o tema, ben polo nivel de eúscaro… e quítalos desde o principio. De lonxe tamén son malos. Isto pode ser un cuarto. E logo, como ocorreu este ano, outro cuarto é sempre un premio. (...) Sempre hai máis traballos bos que malos. Por tanto, existe un nivel de obra, tanto de nivel como de canteira. E é que os vencedores eran descoñecidos paira min; nese sentido son escritoras novelas. Gañaron entre dous, pero un foi o meu alumno e aprendeu todo en castelán e o outro tamén. Posteriormente escribírono en eúscaro. (...) Por tanto, isto está moi ben paira buscar novos escritores. (...) Estou seguro de que con este premio animarase moitísimo a esta xente.

Jabier Agirre

O xurado decidiu igualar os premios de 100.000, 50.000 e 25.000 pesetas (3.942´04, 1.971´02 e 985´51 libras) a 75.000, 60.000 e 40.000 (2.956´53, 2.365´22 e 1.576´82). Non apareceu un traballo que realmente é bo e que merece o primeiro premio, ou o nivel de todos os traballos foi moi bo e similar?

Eu creo que hai dúas razóns. Por unha banda, non estaba de verdade o que se destacaba por encima dos demais para recibir o primeiro premio e, por outro, paira os xurados os traballos son moi diversos e era difícil facer una clasificación. É moi difícil comparar un traballo médico con outro relacionado coa economía, e ademais, como xa se dixo, ao non ser tan diferentes en canto a nivel, pareceunos excesiva a distribución de 100.000, 50.000 e 25.000 (3.942´04, 1.971´02 e 985´51). En definitiva, repartimos a mesma cantidade.

PRIMEIRO PREMIO 75.000 pts.

B. Cortiza

Adelaida Umaran Sánchez e Arantxa Sarasua Etxeberria Son coñecidos
até o momento, sobre todo en América, os problemas derivados das enfermidades provocadas polo home branco aos aldeáns, pero esa relación é de ida e volta?

Si é de ida e volta, todo volve. Por unha banda nós collemos enfermidades, pero a xente de alí tamén vén traballar ou a quedar aquí. Eu diría que hai comunicación, que este mundo é único e que, como as viaxes son cada vez máis fáciles, cada vez son máis pequenos e, por tanto, temos que ter en conta todo o que hai no mundo, e non só coidar a nosa saúde sen ter en conta o que nos rodea. Deberase axustar todo.

SEGUNDO PREMIO 60.000 pts.

B. Cortiza

Fernando Trasfogueiro Grande

Que provoca a cojera, as enfermidades congénitas ou as enfermidades sobrevindas do xigante chamado ciencia?

A ciencia é un campo humano e as carencias son tamén propias do ser humano. Nós queremos pensar que a ciencia é algo inalcanzable; hai poesía, etc., pero a ciencia non se pode tocar, e iso non é certo; é como calquera outro campo, aínda que se pintou un pouco mellor. Quixen pór en evidencia as contradicións do artigo.

TERCEIRO PREMIO 40.000 pts.

B. Cortiza

Asier Sarasua Garmendia

A natureza xa está dominada pola ciencia ou a ciencia posta ao servizo da natureza?

Ningún? Eu creo que aínda os dous dependen máis da economía. O que aínda manda na xestión da natureza e do medio ambiente é o diñeiro, aínda que ultimamente estanse introducindo criterios ambientais e científicos na xestión do medio ambiente. Pero iso é moi novo e queda moito traballo por facer. Con todo, a natureza ten as súas leis e a ciencia extráeas da natureza, polo que eu diría que a natureza é o que nos ensina a facer ciencia.