“A virología é aínda demasiado masculina”

2020/05/07 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Elkarrizketak
• Berdintasuna
• Mikrobiologia
• Osasuna
• Medikuntza

Nerea Irigoyen Vergara, aínda que ten apelidos vascos, naceu en Zaragoza e leva dez anos no Reino Unido, concretamente na Universidade de Cambridge. Zika lidera un laboratorio dedicado á investigación do virus, pero agora, como moitos outros investigadores, está atento ao virus SARS-Co-V-2, responsable do covid-19.

Fala de paixón polo seu traballo e, a pesar de retroceder no tempo, confesa que sempre lle gustou a bioloxía e os experimentos. “Os meus pais animábannos moito a xogar e a experimentar. Por exemplo, sementabamos fabas e sementes no algodón e debuxabamos como crecían e xogabamos a estudar minerais ou o ceo”.

Ademais, lembrou que na década dos 80 o VIH e a SIDA tiñan una gran influencia, o que levou en parte a investigar os virus. “Gustaríame saber, dos que agora son nenos, cantos terminan estudando virología debido á pandemia”.

A pesar de todo, empezou a estudar farmacia e mostrouse moi satisfeito, xa que é moi amplo: botánica, anatomía, bioquímica, fisiopatología, microbiología, biotecnoloxía... Posteriormente trasladouse a Madrid, ao Centro Español de Biotecnoloxía, paira realizar a súa tese. Aí entrou de cheo na investigación dos virus, primeiro na estrutura dos virus e despois na virología molecular.

Ao finalizar a tese trasladouse a Inglaterra, onde leva case 10 anos: “Son moitos anos e empecei a pensar en volver ou ir a outro lugar, porque ademais non se que vai pasar con Brexit”, di Irigoyen.

Diversidade con premios

Non negou, con todo, que atopou moitos aspectos positivos como as facilidades paira o financiamento e a contorna: “Desde a Unión Europea, recibe moito máis que outros lugares paira a investigación. E a masa crítica, que tamén é evidente. En poucas zonas haberá tanta densidade de investigadores como en: En Oxford, Cambridge… É como un macrotaller. Ás veces pode ser excesivo, porque todos os que che rodean son doutores ou investigadores de alto nivel, e necesariamente falan do seu traballo, mesmo cando están fóra do laboratorio”.

Co Brexit, con todo, cre que o financiamento baixará moito e cre que tamén haberá cambios entre os investigadores, moitos deles estranxeiros. Neste sentido, recoñeceu que o ambiente segue sendo moi jerarquizado e excesivamente masculino: “Fun a primeira muller en liderar un laboratorio e ademais son de Europa do Helgo. É un pouco raro estar entre homes brancos e de alto nivel, pero creo que é importante chegar para que os que virán teñan un modelo”.

Con todo, Irigoyen destacou que a situación vai cambiando aos poucos. De feito, crearon varios premios paira fomentar a diversidade, o Athena SWAN (Scientific Women’s Academic Network), sabendo que ás organizacións gústalles competir e recibir premios. Os galardóns de ouro, prata e bronce repártense en función das medidas que adopten paira reducir a discriminación de xénero, por exemplo, un laboratorio de investigación médica non pode recibir subvención pública se non ten polo menos un premio de prata.

Despois de tantos anos en Gran Bretaña, ten ganas de moverse cara ao sur, por exemplo a España. “Con todo, o Instituto Pasteur de París tamén me atrae moito porque está especializado en enfermidades tropicais”, afirmou.

A pesar de que agora todos os esforzos están a enfocarse a investigar o virus SARS-CoV-2, el desexaría seguir coa sucidade: “O SARS-CoV 2 é moi importante, como non podía ser doutra maneira, porque é o motor da pandemia que estamos a vivir, pero desde o punto de vista científico é un coronavirus que xa estudei os coronaviruses. Resúltame moito máis excitante o virus da sucidade, tanto polas súas características propias como polo seu impacto social. En definitiva, afecta á parte máis vulnerable da poboación: as mulleres, as que viven en lugares empobrecidos… Na epidemia brasileira de 2016, a principal causa de morte das mulleres foron os abortos ilegais. Gustaríame facer algo por eles”.