Texto redactado en euskara e traducido automaticamente por Elia e sen posterior revisión. VER ORIXINAL

“Á fin e ao cabo, iso é investigar: buscar o camiño”

A investigadora Jaione Bengoetxea Azurmendi recibiu o premio á mellor presentación oral do congreso IkerGazte, no ámbito da enxeñaría e a arquitectura, coa obra ‘Creación de contranarrativas en eúscaro e castelán: xeración e avaliación de datos’. Segundo explica, con todo, o camiño para chegar aí non comezou pola enxeñaría, senón pola lingüística: “Aprendín inglés atraído polo propio idioma. A verdade é que ata que empezaba a carreira non sabía moi ben o que era ou por onde ía a lingüística e gustoume moito”, lembra.

Introduciuse nas prácticas de cuarto grao en tecnoloxía lingüística. “Fixen as miñas prácticas nunha empresa que está neste campo, en Vitoria, e gustoume unha chea. Logo viñeron ademais, algúns profesores da facultade de informática a presentar o máster e decidín probalo”. Segundo o estereotipo, a xente das letras non é moi afeccionada á tecnoloxía, pero Bengoetxea aclara que aprenderon de cero a programar e que o profesorado lles axudou moito: “Aprender a programar non é só aprender outro idioma; é outra forma de pensar. Ao principio foi un pouco de shock, pero unha vez que o superei, encantoume entrar neste mundo”.

«estaban a crear mensaxes que facían dano nas redes sociais e propagaban o odio, e non había nada que combater»

E, unha vez incorporada, veulle a onda da intelixencia artificial: “Foi unha cuestión de catro ou cinco anos, e hai cinco anos fixen o máster. Así que, desde entón, sempre estivemos dentro desa onda: estás a ler unha cousa e xusto sobre ese tema, na outra punta do mundo, alguén está a investigar e sacando cousas novas. E vai tan rápido que sempre tes a sensación de que vas por detrás, dalgunha maneira”.

A impresión é que o traballo presentado en IkerGazte demostra que soubo surfear a onda. “Foi un traballo de fin de máster. Porque viron que había un baleiro: estaban a crear mensaxes que facían dano nas redes sociais e propagaban o odio, e non había nada que combater”, explica Bengoetxea.

Das contra-narrativas aos dialectos

De feito, as contra-narrativas son respostas non agresivas que se utilizan para responder o discurso de odio. En inglés e nalgunha outra lingua, por exemplo, en italiano, había algo así, mentres que en eúscaro non atoparon nada: “Así que, sobre todo, estiven a volver, do italiano. Era bastante divertido ver que respostas daba. Despois, tratábase de crealo automaticamente, o que supuña un reto bastante grande. Pero polo menos conseguimos dar o primeiro impulso e pór a disposición da xente unha base de datos en eúscaro”.

Agora empeza a facer a súa tese doutoral e cambia o tema por completo: “Na miña investigación, estou a tratar de que as tecnoloxías lingüísticas comprendan mellor os dialectos. Estamos ao principio, e por tanto estamos a pór a base. En primeiro lugar, fixemos unha avaliación, sobre todo co guipuscoano, o biscaíño e o navarro, e ultimamente centrámonos un pouco máis no biscaíño. A idea é estudar tantos dialectos como sexa posible, pero é difícil porque non hai moitos datos”.

«estou a tentar que as tecnoloxías lingüísticas comprendan mellor os dialectos»

Con todo, está satisfeito, a pesar de que a xente que normalmente fai a tese di que é un traballo solitario, xa que el está ben acompañado. Así o recoñeceu: “No grupo temos moi bo ambiente e somos moitos e apoiámonos o un ao outro. É certo que sempre haberá algún momento que non sabes moi ben onde ir ou por onde ir. Pero ao final sempre atopas o camiño. Á fin e ao cabo, iso é investigar: buscar o camiño”

Jaione Bengoetxea Azurmendi naceu en Usurbil en 1998. Estudou Inglés na UPV e posteriormente cursou o Máster de Análise e Procesamiento da Linguaxe na Facultade de Informática da UPV. Actualmente realiza a súa tese doutoral sobre as tecnoloxías da lingua e os dialectos.