Grupo Izadi de Zarautz

1995/01/01 Arrojeria, Eustakio - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Ingurumena

Zarauz, Algorta, Agurain, Tudela, Barkox,... Grupo Izadi. Un dos obxectivos sería crear en todos os pobos e barrios un grupo que traballe por ela coñecendo a parte da Natureza que lle rodea. O xogo de palabras permíteo. Por suposto, non se poderá canalizar todo desde Zarautz, pero todos temos a responsabilidade da Natureza e estamos nas nosas mans avanzar cara á recuperación facendo fronte á degradación que leva.

Inicio

Por iso, imos coñecer a experiencia de Zarautz. Segundo Joxepo, o grupo naceu fai uns 12 anos, tras unha reunión organizada pola Sociedade de Montaña Pagoeta. A Sociedade de Montaña Pagoeta, do mesmo xeito que a maioría dos grupos de entón, encargábase de organizar as saídas ao monte e o Perretxiku Eguna. Pero un día de parabén déronse conta do valor ecolóxico que tiñan os recursos naturais de Zarautz e vendo o proceso de degradación que levaban, decidiron que tiñan que facer algo. Por tanto, redactouse una carta aos directores de escola presentes e decidiuse organizar una reunión.

“Todos participamos nesta reunión”, di Joxepo, “pero só os da Ikastola seguimos. Posteriormente reuníronse varios amantes da natureza e hoxe podemos dicir que é un grupo estable”.

O obxectivo inicial foi coñecer a contorna de Zarautz, tomar conciencia dos seus recursos e fomentar a conservación da Natureza a través da súa divulgación. Os obxectivos mantivéronse pero os membros do equipo foron especializándose. Actualmente conta cos seguintes departamentos: Micoloxía, Botánica, Ornitoloxía, Xeoloxía, Educación do Medio e Astronomía (incipiente).

Debemos dicir que o grupo é aberto, é dicir, pode participar calquera persoa. “Ultimamente uníronllenos algúns que terminaron os estudos de bioloxía”, explica Joxepo.

E que barreiras?

Cando lle preguntamos polos obstáculos ou dificultades que atoparon no camiño, non ten ningunha dúbida de que a pasividade e desánimo que atopan por parte do Concello é o principal problema. Desde o punto de vista económico non teñen problemas, xa que os custos que teñen asúmeos o Concello de Zarautz. “Pero á hora de enfocar os proxectos non nos fan caso. Moitas veces temos que facer o traballo policial e iso non é o que nos toca a nós”, afirma. “Subvención si, certo recoñecemento. Pero tamén temos o receo de que nos manipulan paira fins políticos e, por tanto, corre o risco de dividir o grupo. Hai quen nos gustaría romper co Concello, pero que facer?...”

“É certo”, continúa Joxepo, “limitámonos a elaborar plans parciais e aínda non elaboramos o plan xeral. Pero dicir que impulsarán os plans parciais (cando esteamos sós) e logo non o farán”.

O noso interlocutor mostrouse máis optimista en canto á resposta do pobo, a pesar do escasa pesimismo que se lle observa. “O pobo responde ben ás accións que realizamos, estamos ben valorados, pero o cambio de conciencia non se percibe e cada un segue na mesma”.

“A Semana da Natureza que organizamos todos os anos e a exposición monográfica que nela preparamos, son ben recibidos polos zarauztarras. Nela tratamos de transmitir mensaxes concretas e limpas. O tema deste ano”, di Joxepo, “ foi as dunas. Pero…”

Natureza e crise industrial

Preguntado pola influencia que a crise industrial pode ter sobre o movemento dos amantes da natureza, o Sr. Terés móstrase bastante optimista. A pesar de que o boom inicial coa natureza diminuíu e de que a crise industrial, sobre todo cando ten relación directa cos postos de traballo, acentúa o comportamento dos amantes da natureza, a NATUREZA non pode deteriorarse máis. Se se estragase máis sería una catástrofe. Os ríos están completamente contaminados (en Europa estamos en primeiro ou segundo lugar), por empresas, por zonas dos pobos totalmente desordenadas,... Pero porque entramos en Europa ou, entre os responsables políticos, nótase o cambio político. Obsérvase una tendencia mínima a favor da conservación da Natureza. Están a facer estudos por todas as partes e todo iso, na miña opinión, vai influír.

Os políticos descubriron (polo menos algúns) que si se quere manter una calidade de vida mínima, non se pode facer de costas á Natureza. Doutra banda, como Euskal Herria é pequena, coñecemos bastante ben os recursos ecolóxicos que temos e temos que empezar a protexer os poucos que quedan.”

Zarautz ou Euskal Herria?

O seu nome fixa ben o ámbito propio deste grupo. Pero, como nos explicou Joxepo, “o campo pódese ampliar traballando e coidando ben ao autóctono. A nosa función principal foi, por tanto, coñecer ben a contorna de Zarautz e difundir o que temos. A costa vasca non presenta grandes diferenzas. Por tanto, o que traballamos a nivel local é útil paira grupos doutros países. É dicir, dunas, cantiis, marismas de Zarautz... En definitiva, o estudo e divulgación dos ecosistemas permitiunos abrirnos.

Por exemplo, está a estenderse o traballo realizado sobre os ecosistemas costeiros. Deixamos que un equipo profesional profunde o que fixemos. Estes, grazas á colaboración entre Aquitania e Euskal Herria, obtiveron una subvención e traballarán os ecosistemas costeiros de Euskal Herria (desde Iparralde até Bizkaia). Por tanto, o noso traballo a este nivel está a ampliarse.”

“Por que os ecosistemas costeiros e non outros?, pode ser freado por alguén”, afirma Terés. Pois a resposta, di, é fácil. “Porque é o medio máis afectado. Porque ultimamente están en grave perigo por portos deportivos. Por que hai que pór o porto deportivo en cada un dos pobos que o custaron?”, pregunta a través. “Non basta con facer dous ou tres? Non se dan conta do dano que isto produce neste ecosistema. Ademais” engade, “as contornas elixidas paira a construción do porto deportivo son os menos atacados.”

“Doutra banda fixemos”, di Joxepo, traballos coa Sociedade de Ciencias Aranzadi, etc.” Como ves, non nos limitamos a nós. Pero é certo que a contorna de Zarautz é sempre o punto de partida.”

Plataforma ecoloxista

A pesar de preguntarse pola necesidade dunha plataforma ecoloxista que supere o nivel local, non ten ningunha dúbida da súa resposta. “Estaría ben que, como está a plataforma ERREKA en Bizkaia, organícese algo parecido. Pero paira iso son necesarios grupos como o noso. Os grupos deberían formarse en todos ou na maioría dos pobos e barrios, coñecendo a contorna paira protexer adecuadamente a Natureza. Todo iso debería coordinarse paira non crear caos. Pero en Bizkaia fixérono, serviría paira coordinar aos grupos que traballan en contornas concretas e paira orientar accións conxuntas.

Doutra banda, non hai que esquecer que as persoas que traballamos nestes ámbitos non somos capaces de vivir diso e as accións que realizamos salguen a un prezo relativamente baixo. Pero paira crear esta plataforma deberiamos profesionalizala, é dicir, dúas ou tres liberados deberían estar con todo o que iso leva. Con todo, non podemos deixar de lado a idea.

”Accións promovidas polo Grupo Izadi de Zarautz

Ademais da Semana da Natureza que mencionamos anteriormente e a exposición monográfica que organizan durante esta semana, organizan multitude de actividades. O Zuhaitz Eguna, que se celebra anualmente, ademais dos itinerarios ecolóxicos da zona, prepara os carteis sobre os mesmos, encárgase do censo de aves, invernais e pasaitarras, realiza o censo e seguimento das plantas, sobre todo das dunas, ofrece ao Concello de Zarautz un servizo de asesoramento, tanto a través da proposta de proxectos como da participación nas Normas Subsidiarias, organízanse diversas charlas ao longo do ano e, como da creación de grupos deste tipo de traballo. É un traballo robusto e próspero, como podemos ver.

En todo isto, as escolas e os nenos tamén teñen o seu lugar. O proxecto que teñen entre mans pretende ofrecer material aos alumnos de Zarautz. O Concello quéreo e o Grupo Izadi encargouse de canalizalo. Joxepo confesounos que é un traballo bonito, pero con só preparar o material non se pode facer nada. “É imprescindible a creación dunha Aula da Natureza en cada escola e a implicación do profesorado no proxecto. Nós non podemos facer o seguimento do proxecto e iso correspóndelles. Nós estamos dispostos a crear material e a aconsellarlles, pero a partir de aí...

Temos tres ecosistemas preparados en materiais didácticos: Ecosistemas costeiros, Alcornoque e Parque de Bista-Alegre.”

Cando lle preguntamos polo parque de Pagoeta, contéstanos que ten outro status e que está organizado doutra maneira. Pero engadiu que teñen boas relacións cos locais.

Asociación Montañeira Pagoeta

Como se mencionou ao principio, foi a Sociedade de Montaña Pagoeta a que puxo os medios paira formar o grupo. Desde entón non cesaron as súas relacións. É máis, Izadi Taldea de Zarautz díxonos que é un ente autónomo de Pagoeta Mendizale Elkartea. Por tanto, dentro da Asociación, Izadi ten moito que dicir e facer. Participan na revista que saca a Asociación, escribindo artigos e ofrecendo a súa achega nas saídas ao monte organizadas por Mendizale Elkartea.

Fin

Cando lle preguntamos polo futuro do Grupo Izadi, lanzou dúas posturas. Una delas é optimista paira o Grupo de Zarautz, xa que se empezou a achegar xente nova e a participar no grupo, e a outra é pesimista ou escéptica, á vista dos avatares nesta materia como o de Orioko Motondo e dos resultados obtidos...