Terapia genikoak gero eta indar gehiago du

Ulstergo Unibertsitateko taldea gorputzeko gene garrantzitsuenetako bat erabiltzen ari da minbizia tratatzeko eta 18 hilabete barru hasiko da entsegu klinikoak egiten. Teknika odoleko presioa kontrolatzeko ekoizten den oxido nitrikoaren genea tumorean injektatzean datza. Erradiaziopean jarritakoan aktibatzen den molekula bat lotu diote gene horri eta, horri esker, inguruko zelula osasuntsuak kaltetu gabe suntsi daiteke tumorea.

Tumoreak tratatzean, gehien kaltetutako zelulek oxigenorik ez hartzea izaten da arazo handienetako bat, erradioterapiaren eta kimioterapiaren aurrean erresistenteak direlako. Alabaina, oxido nitrikoaren genea tumorean sartuz, oxigenoa zeluletara iristen da. Gainera, genearen jarduerak 48 ordu irauten dituenez, erradiazio bidezko tratamenduaren maiztasuna jaisten da.

Ikertzaileen ustean, teknika hori hainbat minbizi-mota tratatzeko erabili ahal izango da, baina momentuz kanpoaldean dauden minbiziekin hasiko dituzte probak, hau da, bularreko, prostatako eta biriketako minbiziekin.

Bestalde, Melbourneko Murdoch Haurren Ikerketa Institutuko Andy Choo ikertzaileak zelulen barruan geneak sartzeko metodo berri bat aurkeztu du. Orain arte, terapia genikoan birusak erabiltzen ziren geneak garraiatzeko. Baina birusetan bi edo hiru gene besterik ez dira sartzen eta gene-zati handiak sartzeko, adibidez, distrofia muskularrarena edo minbiziaren aurkako gene-nahasketa, beste garraiatzaile bat behar zen.

Horregatik, ikertzaileak geneak biltzeko era naturalaren, hau da, kromosomaren, bertsio txikiak egiten saiatu dira. Giza kromosoma artifizialak geneak batuz egin ohi dira, baina eragozpen handiak dituzte. Batetik, oso handiak eta konplexuak izaten dira eta geneak elkartzea zaila izaten da. Bestetik, kromosoma txikiagoak egiten badira, oso ezegonkorrak izaten dira. Dirudienez, arazoaren kakoa zentromeroan datza. Zentromeroak zelularen zatiketan proteina-zuntzak non kokatu behar diren agintzen du eta hori antolatzen duen ADN-zatia (ADN satelitea) kontrolatzea oso zaila da.

Andy Chook, ordea, irtenbidea aurkitu du. Bost urteko haur atzeratu baten genoma aztertzean, 10. kromosomaren muturra zelula guztietan hautsita zegoela ikusi zuen. Hala ere, zentromero berri bat eratuz, muturrak genomaren zati batean irautea lortu zuen. Zati hori hartuta, Chook giza kromosoma baino 100 aldiz txikiagoa den kromosoma artifiziala lortu du. Nonbait, zentromero horrek ez du ADN sateliterik; ondorioz, egonkorra da.

Dena dela, terapia genikoan erabilgarria izateko oraindik asko ikertu behar dela dio. Ikerketa horien guztien emaitzen zain egon beharko dugu.