"Paréceme moi importante incorporar a ciencia básica ao enfoque global"

2018/11/02 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Osasuna
• Farmakologia
• Medikuntza
• Berdintasuna

Irati Xeonllo Ojeda se graduó en Fisioterapia, pero a pesar de estar a traballar non trata aos pacientes senón que se doctoran en Farmacoloxía. Di que o que se está facendo agora é totalmente complementario ao apreso anteriormente, xa que se está investigando paira mellorar a eficacia e a tolerancia dos opioides contra a dor.

No Bacharelato púxose en marcha o camiño que lle leva: “Tiña claro que quería facer algo de ciencias da saúde, pero non Medicamento, outra cousa”. Así, tras cursar o bacharelato biosanitario e antes de acceder á universidade, cursou dous anos como técnico do laboratorio de Diagnóstico clínico. A principios do segundo ano implantouse o grao de Fisioterapia na UPV-EHU, en Leioa, e ao finalizar decidiu trasladarse.

“Cando terminei o bacharelato non se me ocorreu nin se me ocorreu facer Fisioterapia, probablemente porque tiña que ir fóra, pero estando alí animeime. Non é a vía habitual, xa que supón pasar do laboratorio aos pacientes a tratar directamente, pero fíxeno moi a gusto”, recoñece Xeonllo.

E como non se lle ocorreu elixir Fisioterapia no bacharelato, ao iniciar os estudos de grao nunca pensou que fixese una tese. “Con todo, entre o primeiro e o segundo curso coñecín a un profesor de grao que estaba a realizar a súa tese nun grupo de Farmacoloxía, precisamente no mesmo grupo no que eu estou agora”.

Explica que este equipo investiga analxésicos opioides: “Os opiodes son analxésicos moi bos pero producen tolerancia, dependencia e adicción. Empecei a axudar ao profesor nalgúns experimentos, gustoume moito e ao final do grao decidín facer a tese. Paira iso fixen o Máster de Farmacoloxía e agora estou no segundo ano da tese”.

Xeonllo recoñece que houbo un gran cambio, xa que noutros graos é máis habitual realizar a tese que en Fisioterapia. “Con todo, estou satisfeito. É certo que nalgúns momentos é duro: pasas moitas horas no laboratorio, tes que ler moitos artigos e dá moito traballo, pero me gusta. Estou a aprender moito e paréceme moi importante engadir una ciencia básica á visión xeral do fisioterapeuta sobre o paciente. Así, ademais de aplicar una técnica concreta, podo coñecer o que ocorre a nivel molecular ou celular, e comprenderei mellor que funciona e por que, que convén...”.

Afirma que grazas ao que está a estudar na súa tese, coñece mellor os mecanismos da dor e a analgesia, o que, ademais de ser interesante en si mesmo, é moi útil paira mellorar o tratamento fisioterapéutico. “E tamén ao revés: O coñecemento que achega a fisioterapia tamén complementa o de saúde e enfermidade. Ademais, o fisioterapeuta adoita pasar máis tempo que o médico co paciente e nós coñecemos detalles que el non sabe. En consecuencia, podemos darlle un tratamento máis completo. Iso satisfaime moito”.

Oposición e investigación

Con todo, non todo é ouro, e tamén atopa desvantaxes no seu labor investigador: “Ademais de ser un taller duro, as condicións non son boas e non sabemos si poderemos seguir facéndoo. A estabilización é moi difícil e o futuro é moi difícil. Hai que encher unha chea de papeis, alárganse os prazos, cada vez hai menos diñeiro e menos oportunidades… Niso gastamos demasiado tempo e esforzo”.

Con todo, o propio proceso de investigación ten una enorme motivación: “Facer novas preguntas, probar formas de responder, comparar resultados… Todo isto atráeme e éncheme de verdade. Ademais, no meu campo hai moita interdisciplinariedad e iso é moi enriquecedor”.

De face ao futuro querería seguir investigando, pero tamén desexaría achegarse á clínica. Deste xeito, realiza cursos paira non esquecer e seguir profundando nos coñecementos adquiridos en Fisioterapia e estase formando paira ser profesor. Por último, estuda eúscaro, “porque creo que os pacientes euskaldunes agradecerano”.