}

Computadores en busca de novos antibióticos

2020/03/03 Roa Zubia, Guillermo - Elhuyar Zientzia

Cando temos una ferramenta utilizámola. Isto é una característica xeral dos seres humanos. Un claro exemplo diso é a intelixencia artificial. E o campo que aplicamos, un gran problema do medicamento, a procura de novos antibióticos. É o titular: Expertos do MIT descobren un antibiótico eficaz utilizando intelixencia artificial. É a primeira vez e o portal paira un novo mundo.
Imaxe do micoscopio da bacteria Escherichia coli (x10.000) - Ed. Eric Erbe / DP

A intelixencia artificial é un gran saco. Trátase, en definitiva, de técnicas informáticas paira a realización de traballos moi complexos, que se caracterizan, en termos xerais, pola aprendizaxe do computador. Os informáticos adestran o computador e cando está formado realiza tarefas complexas. Buscar antibióticos, por exemplo.

Buscar antibióticos non é nada fácil. É un traballo moi complexo. Dalgunha maneira é una guerra contra as bacterias. Os antibióticos son moléculas que matan bacterias. Así o fan a penicilina ou a estreptomicina. Algunhas bacterias son asasinadas. O problema é que co tempo as bacterias aprenden como facer fronte aos antibióticos. Resistentes. E por tanto, os seres humanos temos que atopar novos antibióticos paira matar bacterias.

Por primeira vez buscaron novos antibióticos utilizando a intelixencia artificial, ensinando a un computador a buscalos. E atopan un novo, un antibiótico. Púxoselle en homenaxe ao computador HAL9000, que aparece na novela 2001: o halizín.

O computador aprendeu a buscar antibióticos analizando 2.300 moléculas que bloquean o crecemento da bacteria Esclerichia coli e, una vez finalizado este estudo, os expertos pedíronlle que anuncie que outra molécula pode ser eficaz contra as bacterias. Deu moitos resultados, moitos antibióticos posibles. Pero había que probalos. Os expertos probaron cen delas, una das cales deu moi bos resultados coas sesións clínicas en rato.

Quizá o máis interesante non é que o fixo un computador. O máis interesante é que o computador traballa dunha maneira moi diferente á humana. Os científicos estudan como crece a bacteria e que proban moléculas que poden romper ese crecemento. En cambio, o computador busca os efectos potenciais de cada molécula, e si este efecto rompe o crecemento da bacteria, propón ser candidato a antibióticos. Vía inversa. De feito, o funcionamento da haliza parece non ser moi efectivo: bloquea aos protones que atravesan a membrana bacteriana, o que supostamente non é una estratexia moi destrutiva, pero en ensaios clínicos tivo un bo resultado contra moitas bacterias altamente resistentes.

É una historia bonita, pero o alicine tamén terá o seu lado escuro. Aínda que agora é efectivo, co tempo as bacterias poden aprender a bloquealo. O problema da resistencia non se resolveu, pero de momento é boa noticia que a intelixencia artificial haxa atopado un novo antibiótico. Temos una ferramenta e utilizarémola.