Catarro común

1995/11/01 Furundarena Salsamendi, Jose Ramon Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Osasuna

Outro dato a ter en conta é que no Estado español, 19.000 casos anuais por cada 100.000 habitantes.

Os síntomas da enfermidade adoitan durar entre 7 e 13 días. Non é de estrañar, por tanto, que entre os profesionais do medicamento e a xente a preocupación e interese que xera esta enfermidade é tan grande.

O catarro común pode estar causado por múltiples virus. Entre eles destaca o rinobirus, que xera ao redor da metade dos catarros ordinarios, o coranobirus, o virus da parainfluencia, o virus respiratorio sincitial, o adenobirus e o virus da influenza. Ademais, cada un destes virus pode ter moitas aparicións ou serotipos. Pola súa maior eficacia, a maior parte dos esforzos destinados a prevención e tratamento son contrarios ao rinovirus.

A utilización da vacina específica paira a prevención tivo moitas dificultades. Una das barreiras é a existencia de moitos tipos de rinovirus que poden provocar o catarro común. Doutra banda, o acceso á protección fronte a un tipo de virus non garante a defensa fronte aos demais, senón que tamén desenvolve mecanismos para que os virus mantéñanse a si mesmos, xerando novos tipos de virus. Por tanto, na actualidade considérase imposible conseguir una prevención integral contra o catarro común por vacinación.

Nun principio, o uso preventivo do interferón alfa-2b aplicado no nariz suscitou un gran interese, pero debido aos malos resultados e ás consecuencias secundarias, hoxe en día deixouse fóra das vías de investigación.

A ausencia de medidas preventivas contra a infección tan frecuente levounos a impulsar medidas terapéuticas e/ou tratamentos. As principais vías son dúas: antivirus específicos contra o virus e medicamentos contra os síntomas máis importantes da enfermidade.

A administración da enviroxima con aerosol nasal resultou eficaz contra o rinovirus nas sesións de laboratorio, pero cando se ensaiou cos pacientes, non demostrou esta eficacia respecto dos placebos (é dicir, os medicamentos aparentes). Pirodabir é una sustancia que se utilizou no laboratorio contra os granulocnabirus e, a pesar dos bos resultados obtidos, aínda queda por ver si vai ser efectiva en ensaios reais. Por outra banda, os resultados obtidos co gluconato de zinc non foron reveladores e a vitamina C non conseguiu reducir os síntomas. Por tanto, estes dous fármacos non se recomendan na actualidade.

Os síntomas do catarro común adoitan durar entre 7 e 13 días. Non é de estrañar, por tanto, que entre os profesionais do medicamento e a xente a preocupación e interese que xera esta enfermidade é tan grande.

I. Nogeras

Por todo iso, só nos queda un tratamento anti-sintomático fronte á enfermidade, utilizando antihistamínicos, antitusigenos e fármacos anti-conxestión nasal. No caso de nenos e nenas menores de 12 anos, non parece que sexan moi eficaces, pero se necesitarán máis estudos paira dar por boa esta afirmación.

Os síntomas nasais de adolescentes e adultos poden evolucionar empregando exclusivamente ou conxuntamente maleato de clorfeniramina, clorhidrato de fenilpropanolamina, bromuro de ipratropio, clorhidrato de seudoefedrina, clorhidrato de oximetazolina e derivados de atropina ou combinación de antihistamínicos e anti-conxestión nasal. O tratamento prolóngase durante 4-5 días na maioría dos casos e pode producir efectos secundarios. Recoméndase tomala de forma verbal, xa que se a inxeren polo nariz pode producir rebote, é dicir, os síntomas no momento de abandonar o fármaco poderían aparecer máis claramente que nun principio.

Outro tratamento que deu lugar á esperanza é o uso de aire quente húmido no laboratorio en canto apareceron os síntomas e a inactivación do rinobirus a unha hora de temperatura de 43º C. Con todo, tamén se puido confirmar que este tratamento fallou.

Por todo o anterior, podemos afirmar que o tratamento contra o catarro común non está fixado. Ademais, os estudos publicados sobre este tema só axudaron a escurecer máis. Non é de estrañar que haxa moitos tratamentos diferentes. Tamén se detectaron algunhas prácticas que deben considerarse preocupantes: evitar a exploración física dos pacientes ou a propensión a utilizar antibióticos con demasiada frecuencia. De feito, está por demostrar que diminúen as complicacións bacterianas no tratamento de infeccións víricas das vías respiratorias superiores e que, ademais, producen cambios nos microbios nasofaríngeos máis comúns facilitando a entrada de microbios máis fortes.

O uso de fármacos anti-infecciosos é moi amplo e comparado cos hábitos dos demais podemos dicir que é excesivo: Tras o Reino Unido, o Estado español é o territorio que máis medicamentos contra a infección consome. Una das consecuencias desta práctica é a resistencia que mostran algúns microbios causantes de infeccións bacterianas que se contaxian fóra dos hospitais, como o neumococo e o haemophilus influenzae.

Sen dúbida, a participación das Autoridades Sanitarias é necesaria paira lograr un uso racional dos antimicrobianos mediante a adecuada formación dos médicos que interveñen na asistencia básica e a difusión de protocolos específicos. De feito, as investigacións levadas a cabo non achegaron claridade e as empresas farmacéuticas exercen una enorme presión informativa paira incrementar o consumo de antimicrobianos. Sen esta participación vese difícil avanzar na mellora da calidade asistencial contra a enfermidade.