Once mil metros baixo a auga

2009/09/27 Korta Hernandez, Nerea - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Robotika
• Teknologia
• Ozeanografia

Ten catro mil millóns de anos e cobre o 70% da superficie terrestre. Foi a razón da creación da vida e é o seu apoio. Aínda que o ser humano sempre estivo á beira, os expertos afirman que só se coñece o 5% dos océanos. Como é posible?

O fondo mariño non é chairo. Até os douscentos metros de profundidade, existe una plataforma continental, moi plana e que alberga a maioría dos peixes. A tres mil metros dos douscentos atópase o noiro continental, con maior pendente, ao que xa non chega a luz. A partir de aí comeza o fondo mariño, con chairas abisais a catro mil metros de profundidade. No centro do océano hai dorsais, cadeas submarinas unidas entre si. E as zonas máis profundas dos océanos son as fosas a unha profundidade media de entre sete e oito mil metros. A máis profunda é a fosa das Marianas: 11.000 metros.

Esta fosa sitúase ao leste das illas Mariana, ao oeste do Pacífico. Ademais de ser a fosa oceánica máis profunda, é o lugar máis profundo da superficie terrestre. E aí está o pozo Challenger, o punto máis profundo de todos. Segundo datos de National Geographic, ten 11.034 metros por baixo do nivel do mar. A esta profundidade a presión é mil veces maior que a da atmosfera a nivel do mar.

Inmersións de Challenger

O home, a pesar das dificultades, probou chegar a esta dura contorna. A primeira sondaxe foi realizado en 1875 por científicos da expedición Challenger, de aí o nome da osina. 8.184 metros de profundidade. En 1951, a Real Armada Británica mandou un barco do mesmo nome en homenaxe ao primeiro, e realizaron unha sondaxe máis precisa: O calado resultante foi de 10.900 metros.

O seguinte paso foi mergullar ao home. En 1960, o batiscafo Trieste mergúllase no pozo Challenger, con dous tripulantes. Foi deseñado en Suíza, construído en Italia e adquirido en 1958 polo exército estadounidense. Alí viaxaron Jacques Piccard, fillo do inventor do barco e Don Walsh. Alcanzaron una profundidade de 10.916 metros. Tras vinte minutos no fondo, volveron. Desde aquela inmersión, Trieste é o barco tripulado máis profundo e único. De feito, os que chegaron despois foron non tripulados.

Era un barco xaponés conducido de lonxe polo peirao. En 1995 superou a marca de inmersións non tripuladas, descendendo a 10.911 metros no Pozo Challenger. Realizou tres inmersións na fosa de Marianas, a última en 1998. Durante estas inmersións fotografou os vermes e as quisquillas e recibiu mostras de diferentes macroorganismos. En 2003 rompeu o cable que unía e perdeuse o envase. Considérase a medición máis precisa da profundidade realizada polo Peirao.

O pasado mes de maio un robot non tripulado de deseño híbrido mergullouse no Challenger. O Nereus alcanzou os 10.902 metros de profundidade. Pasou dez horas no fondo, manexado a través de una corda de fibra óptica por un barco situado na superficie, aínda que pode converterse en vehículo autónomo. Creada polo Instituto Oceanográfico Woods Hole, os seus autores aseguran que servirá paira analizar virtualmente as fosas. É o vehículo que máis se mergulla dos actualmente en funcionamento, xa que o resto alcanza una distancia máxima de 6.500 metros.

Agora os oceanógrafos dispoñen dunha ferramenta sen límites de profundidade paira a recollida de datos, imaxes e mostras. Nereus trouxo a posibilidade de chegar a lugares antes inaccesibles. Ábrese ao home o mundo descoñecido do mar.

Publicado en 7K.