Clonación humana: onde estamos?

2001/11/27 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia | Carton Virto, Eider - Elhuyar Zientzia | Imaz Amiano, Eneko - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa | Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

• Bioteknologia
• Genetika
• Medikuntza

Sinálase que se abriu a vía paira clonar ao propio ser humano, e non parece que os resultados publicados permitan predicir esta situación. De feito, Advanced Cell Technology publicou que clonaron o embrión humano paira conseguir células nai inmunocompatibles. Nada máis.

Neste experimento só una das células avanzou; o resto morreu rapidamente. O que avanzou empeza a dividir o embrión no seu camiño de desenvolvemento, pero tras formar 6 células, o embrión morreu. Con todo, paira empezar a desenvolver células nai, o embrión debería conter ao redor de cen células. O éxito deste ensaio debe entenderse na súa xusta medida. O embrión humano desenvolveuse por clonación e deuse un paso cara á obtención de células nai, pero aínda queda un longo camiño por percorrer.

A verdade é que algún científico tamén cuestionou que se conseguiu clonar o primeiro embrión humano. Nesa liña tamén van as declaracións de prensa do propio Ian Wilmont, clonador da ovella Dolly. Na súa opinión, nesta fase de desenvolvemento, o embrión debería ter máis de 6 células, polo que este grupo celular de mal desenvolvemento nin sequera chegou a ser embrión.

A obtención de células nai totipotentes (capaces de converterse en calquera tecido) co xenoma nuclear do paciente a través da transferencia de núcleo suporía un enorme impulso ao medicamento, no que non cabe dúbida. Pero non é a única maneira de conseguir células nai. Na actualidade tamén se pode realizar mediante outras técnicas moito máis avanzadas que a clonación, que xa permitiron desenvolver células de sangue, corazón e fígado. Non deben, por tanto, subestimarse as posibilidades que estoutras técnicas poden ofrecer, sobre todo mentres a forma de conseguir por clonación estea aínda por determinar.

Ademais, nos medios de comunicación incluíuse o embrión obtido por clonación no útero dunha muller e falouse da posibilidade de que o bebé naza. Hai que dicir, con todo, que aínda que legalmente e eticamente fose posible, polo momento é tecnicamente imposible. Só conseguiron un embrión pouco desenvolvido. E aínda que o conseguisen e puxéseno no útero, aínda quedarían moitas dificultades sen superar. De feito, a reprogramación celular necesaria na clonación (metilación do ADN propio das células reprodutoras e “rexuvenecemento” celular) produce erros na transmisión da información xenética; erros suficientes para que o feto non se desenvolva correctamente e poida morrer. Polo momento, no caso dos mamíferos, o éxito da clonación reprodutiva é do 1%, por iso é polo que só nacen uns poucos.

En resumo, foron debates científico-ético-legais, pero hai cousas que se dixeron de clonar ao home aínda son ciencia-ficción porque son tecnicamente moi difíciles. Ademais, nas investigacións paira a obtención de células nai están a abrirse outras vías. O publicado en Herenegun supón, por tanto, un gran avance, pero non tanto como se estendeu.

Paira máis información:

Artigos científicos publicados por Advanced Cell Technology: Artigos publicados por The
Journal of Regenerative Medicine
Scientific American

Zientzi.net sobre clonación humana:
Que pode frear a clonación humana a partir do embrión humano
obtido por clonación pola célula nai?
A cuestión da clonación desde o punto de vista biolóxico