Fósforo: elemento achado en ouriños

2008/06/29 Álvarez Busca, Lucía - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Anatomia/Fisiologia
• Kimika
• Geologia

O fósforo é un elemento moi reactivo, é dicir, os seus átomos mestúranse facilmente con átomos doutros elementos como o osíxeno. A mestura de átomos de fósforo con outros elementos dá lugar a compostos fosforados. Así, é moi difícil atopar un fósforo puro na natureza. Os seres humanos obtemos o fósforo artificialmente a partir dos seus compostos e deles extraemos o fósforo.

Onde está o fósforo? É un elemento moi común na natureza. Moitas rocas conteñen compostos fosforados, así como seres vivos. Hai aproximadamente un quilo de fósforo no corpo dun ser humano.

Pero, como dixemos, atopar fósforo puro é moi difícil. Por iso, atoparon o fósforo moito máis tarde que a maioría dos elementos. E de forma moi curiosa.

O alemán Hennig Brand descubriuno por casualidade en 1669. Brand era alquimista. Por tanto, buscaba o método de converter metais non nobres en ouro, a pedra dos filósofos. Paira iso, realizou diversos experimentos. Como moitos alquimistas, pensaba que a clave da pedra dos filósofos podía estar nos ouriños.

Brand quería obter varios sales dos ouriños. Paira iso púxose a ferver os ouriños. Ao evaporarse todo a auga quedou un residuo sólido no recipiente. Brand seguiu quentando a area. De súpeto, o recipiente encheuse dun vapor brillante e o que antes era area converteuse nun líquido branco e brillante. Brand almacenou este líquido noutro recipiente. O líquido aínda brillaba.

Elemento que leva luz

Como consecuencia deste sorprendente fenómeno, Brand chamou fósforo ao líquido branco e brillante obtido, porque en grego phosphoros significa 'que leva luz'. Naquela época chamábase Phosphoros a Venus, porque é moi brillante visto desde a terra.

Brand despois tentou mellorar o proceso de obtención de fósforo dos ouriños. Paira iso puña a ferver os ouriños ata que o líquido se evapora e obtense un residuo viscoso. Ao quentarse a area formábase un aceite avermellado. Retirábase o aceite e gardábase. Deixaba arrefriar a area que aínda quedaba no recipiente. Ao arrefriarse obtíñanse dúas cousas: una materia negra e esponjosa por unha banda e os sales por outro. Retirábase o sal e mesturábase a materia negra co aceite avermellado previamente obtido. Despois quentaba a mestura durante 16 horas. Brand obtiña o fósforo daquela mestura quentada.

Pero é o paradoxo! A técnica de obtención de fósforo desenvolvida por Brand non era a mellor. De feito, a maior parte do fósforo que se atopa nos ouriños atopábase en sales que el non utilizou, que retiraba antes da mestura. Coa técnica de Branden necesítanse 5.500 litros de ouriños paira obter 120 gramos de fósforo. Pero coa utilización de sales eliminados conseguiría moito máis, xa que en 5.500 litros de ouriños humanos hai máis de 7 quilos de fósforo.

Brand gardou durante un tempo en segredo o seu descubrimento, xa que pensaba que o fósforo podía ser utilizado paira converter metais non nobres como o chumbo en ouro. Por suposto, nunca o conseguiu. Con todo, co paso do tempo deuse a coñecer o conseguido por Brand e o novo elemento.

Pronto os investigadores descubriron que tamén había fósforo nos ósos. Os ósos se trituran e disólvense en ácidos. Así obtiñan cantidades maiores que cos ouriños. Actualmente, nin dos ouriños nin dos ósos. O fósforo obtense de rocas que conteñen fosfatos ou compostos fosforados.

Publicado en 7K.