Hepatite C descoñecida pero importante

1999/12/01 Agirre, Jabier - Medikua eta OEEko kidea Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Medikuntza

A Mesa Redonda celebrouse no Salón de Actos da Asociación, e ante a presenza de numerosos asistentes interesados, contou coa presenza dos seguintes especialistas e expertos, que abordaron como tema xeral: Hepatite C: criterios diagnósticos e terapéuticos.

O moderador foi o Dr. Miquel Bruguera Cortades, membro da Asociación de Hepatología e presidente da Asociación de Médicos de Barcelona.

Os relatores foron:

• Dr. Gustavo Pota Eguiluz, especialista en Microbiología.
• Dr. Agustín Castiella Eguzkquiza, Especialista en Aparello Dixestivo
• Dr. Manuel García Bengoechea, Especialista en Aparello Dixestivo.

Recollendo dalgunha maneira o devandito na mesa redonda, a continuación ofrecemos una última especie de revisión sobre a hepatite C. Grazas a García Bengoechea pola súa colaboración.

Introdución

Na década dos 80 utilizouse a denominación “non -A, non -Hepatite B” paira as hepatites orixinadas tanto polo virus A como polo virus B, xa que segundo o resto de datos o axente xerador era un virus. En 1969 M. Os resultados das investigacións levadas a cabo por un grupo dirixido por Houghton en California (EEUU) foron expostos ao público e permitiron caracterizar o virus creativo (denominado virus C), así como a posibilidade técnica de buscar anticorpos en sangue paira detectar persoas portadoras do virus. Isto permitiu a partir de 1990 a posta en marcha de programas de screening entre doantes de sangue, evitando así as hepatites por transfusións.

Propagación da infección

A incidencia actual (número de infeccións) é baixa (estímase entre 1 e 3 casos por 100.000 habitantes e ano), pero se segue diagnosticando a miúdo a pacientes con hepatites C, dos que a maioría leva anos con infección sen sabelo. A maior parte dos casos de achados prodúcense na realización de análise de sangue convencionais ou con fins de doazón de sangue. O virus da hepatite C (en diante CHB) considérase actualmente responsable do 50% das enfermidades hepáticas (70% do total das hepatites crónicas, 40% das cirrosis, 60% do carcinoma hepatocelular, 30% dos transplantes hepáticos).

Non hai grandes diferenzas entre países, pero aínda que os datos non son absolutos, parece que nos países do sur de Europa occidental hai máis persoas infectadas que nos países do norte. A partir da prevalencia, é dicir, da porcentaxe de afectados nun momento dado, extráense habitualmente, mediante estimación, as cifras de portadores da infección. Na nosa zona, entre un 2% e un 2,5% da poboación pode sufrir infección (de aí a cifra de 50.000 persoas infectadas inicialmente). Segundo estudos recentes realizados en EEUU, o 1,8% da poboación ten anticorpos contra o CHB (por tanto, tivo contacto co virus) e tres cuartas partes da mesma sofre infección activa. En base a este dato, estímase que en todo o mundo hai 150 millóns de persoas afectadas, e como xa se comentou, preto de 50.000 na CAPV.

Transmisión

A transmisión da hepatite C prodúcese principalmente cando o sangue infectado entra en circulación do receptor. Por tanto, hai que pensar que as formas de contaxio están relacionadas co sangue ou tecidos humanos infectados. No resto de fluídos corporais (como ouriños, seme, fluídos vaginales, etc.) non se atopou normalmente un virus, polo que de momento non se consideran vías de transmisión.

Dado que o virus transmítese case exclusivamente por vía sanguínea, as formas máis habituais de contaxio (e por tanto susceptibles de ser consideradas como procedementos de risco) son as seguintes: o consumo de drogas intravenosas cando se comparte material, as transfusións de sangue realizadas antes de 1991 (na actualidade o risco da hepatite C é case 0%), as técnicas de perforación cutánea con calquera material potencialmente contaminado (por exemplo, o piercing, ou calquera tatuaxe) ou calquera procedemento médico mal utilizado.

Tamén se pode transmitir de nai a fillos (estímase que estes casos son o 5% na actualidade): prodúcese no momento do parto ou nos momentos inmediatamente anteriores ao parto.

Profilaxis ou como previr

• Evitar o consumo de drogas por vía parenteral e outras vías: cada vez son máis os casos de hepatites C que se detectaron entre quen toman drogas por vía nasal.
• Evitar manobras ou procedementos que perforen a pel e non ofrezan garantías de esterilidad.
• Recoméndase o uso do preservativo nas relacións sexuais con promiscuidade. Nas relacións sexuais coa parella concreta non hai recomendacións concretas: tomar medidas de protección en caso de enfermidade xenital e recoméndase non manter relacións sexuais durante a menstruación.

Tratamento

Os tratamentos están dirixidos a hepatites crónicas.

A finais da década dos 80 levou a cabo a primeira investigación paira demostrar a efectividade do interferón en hepatite C (a enfermidade aínda non se chamaba hepatite A, non B). Este primeiro ensaio tivo bos resultados. Durante a década dos 90 continuouse utilizando o interferón como tratamento relativamente estándar da hepatite C e en pacientes tratados en 6-12 meses conseguiuse curar a infección nun 15-20% dos casos.

Nos últimos anos tratouse tamén outro medicamento (chamado Ribavirina) que parece estar no mercado de forma inmediata e que cando se combina con interferón, entre o 30 e o 90% dos casos resólvense.

Polo momento non hai ningún outro tratamento, premiado coa garantía suficiente, que poida supor a súa utilización nun curto período de tempo. Os tratamentos anteriormente mencionados son longos (5-12 meses), bastante incómodos e con efectos secundarios.

Tipos de hepatites

Caracterizáronse 5 tipos de virus (e por tanto ben separados e identificados) capaces de producir hepatites: Virus A, B, C, D e E. Todas son diferentes. A forma de contaxiarse varía duns a outros, e paira diferenciarse é un dato moi importante a súa capacidade paira producir una enfermidade crónica, é dicir, un dano irreversible (cirrosis) na súa evolución. Mentres que os virus A e E só poden causar hepatite aguda, os virus B, C e D, ademais da hepatite aguda, tamén poden producir hepatite crónica.

Pódense capturar todos os tipos de virus, xa que os virus son diferentes. Por tanto, a inmunización que queda despois de una hepatite só impide na maioría dos casos a transmisión da mesma clase de hepatite.

Outros datos de interese

Convén saber que a maioría das hepatites crónicas producidas polos virus B ou C van case sen dar síntomas e atópanse a miúdo inesperadamente en análises.

Uno dos hábitos ou comportamentos dunha persoa é o que pode converter a hepatite crónica en cirrosis hepática: tomar bebidas alcohólicas. Por tanto, nestes casos o alcol está totalmente prohibido.

Existen vacúas paira previr as hepatites A e B. A vacinación da hepatite B realízase de forma sistemática nos centros escolares da actualidade (medida moi recomendable). Nun documento recentemente publicado pola Asociación Española do Fígado recomenda a vacinación xeral da hepatite A, tendo en conta a existencia dunha vacina “dobre” que permite a inmunización contra as dúas hepatites.

O estudo abarca varios aspectos na actualidade ao redor da hepatite C, sendo o virus C o principal obxecto de estudo: a agresividade, ou a forma de escapar das defensas humanas, ou a sensibilidade ao tratamento, algúns dos puntos que se están investigando. Con todo, a ausencia de modelos experimentais (só o home e o chimpancé inféctanse co virus C) e a escasa reprodución “in vitro” son dificultades importantes paira loitar contra a hepatite causada polo virus C.

• Na CAPV hai unhas 50.000 persoas afectadas pola hepatite C.
• Poucos enfermos saben que están afectados.
• Non hai sintomatología.
• Só se pode detectar mediante unha análise de sangue.
• Non existe un grupo de risco concreto, pode ser soportado por calquera.
• Prohíbese ao paciente tomar alcol.
• Coidado con tatuaxes, piercing, etc., sempre garantindo as condicións de esterilidad.