Balzers-Elay: Tecnoloxía do baleiro na industria

1992/07/01 Aizpurua Sarasola, Joxerra Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Teknologia
• Enpresa

Juan Jesús Alberdi

J.A.S.

Cando falamos de novas tecnoloxías, véñennos á mente robots e orde-nadores. Por tanto, dicir que a tecnoloxía sen carga pode ser una tecnoloxía nova pode resultar máis dunha. Moitas empresas que converten o baleiro en tecnoloxía non existen en Euskal Herria. En Antzuola atopámonos cunha empresa que, ademais de apostar polo baleiro, tamén apostou polo eúscaro, Balzers-Elay. Alí recibiunos o enxeñeiro Juan Jesús Alberdi. El foi o noso interlocutor e o contido deste artigo será o escoitado.

Púxose en contacto coa empresa Balzers de Leichtenstein paira traer a tecnoloxía sen carga Elay de Bergara ao País Vasco.

J.A.S.

Tras a decisión da empresa Elay, situada no termo municipal de Bergara, dedicada á fabricación de troqueles, dirixiuse a Liechtenstein paira contactar coa empresa Balzers. Balzers é una empresa especializada en tecnoloxía sen carga e recubrimientos, con presenza en EEUU e en Europa.

Balzers e Elay chegaron rapidamente ao acordo e en 1984 fundouse a empresa Balzers-Elay. A pesar de que o principal accionista é Elay, Balzers non só achegou accións senón tecnoloxía. Aínda que Balzers-Elay inicialmente tiña cinco ou seis empregados, agora ten uns vinte e cinco. A maioría dos empregados son titulados. O persoal está formada por un enxeñeiro superior, cinco enxeñeiros técnicos, un economista, un químico, etc. Doutra banda, cabe destacar que o persoal é moi novo, cunha idade media inferior aos 30 anos.

A duración das ferramentas é moito maior si utilízanse recubrimientos tipo Balinit.

En Balzers-Elay predominan principalmente dous tipos de accións. Por unha banda, a produción de recubrimientos fortes e por outro, a venda de prol-ductos de Balzers. Mentres máis da metade do persoal traballa na produción de coberturas, o resto dedícase á venda. Nas delegacións comerciais abertas en Barcelona e Madrid, cinco acodes dedícanse á venda de produtos de Balzers.

Balinit A e Balinit B (nitruro de titanio e carbonitruro de titanio respectivamente) son os máis coñecidos no campo de recubrimientos. Entre as pezas que se queren recubrir, en xeral, as ferramentas de corte son (polo menos en número) as que forman o grupo máis grande, pero á vez as pezas paira inxección, embutición ou procesos de fricción van cubrindo cada vez máis. Neste momento, a automoción é o sector que máis demanda ten.

O recubrimiento non só serve paira mellorar a dureza senón tamén paira mellorar as características das pezas que deben traballar en condicións de fricción.

Paira a correcta execución das coberturas é preciso prol-ducirlas en condicións sen carga. Joan Jesús Alberdi falounos de catro niveis sen carga. Considerando que a presión ambiental é de aproximadamente 1.000 mbar, o nivel sen carga normal oscila entre 1.000 e 1 mbar; o de 1 a 10-3 ^mbar denomínase nivel medio sen carga; o de 10-3 a 10-6 mbar denomínase goihuts e por último, o de 10-6 mbar é ultrarrápido.

Pero, por que os recubrimientos en baleiro teñen mellores características que os recubrimientos en condicións ambientais?

A implantación de novas tecnoloxías é imposible sen formación continua. Nesta tarefa, ademais dos empresarios e os traballadores, a administración tamén deberá actuar.

Imaxinemos un recubrimiento de nitruro de titanio. Se traballamos na atmosfera do medio ambiente, ademais de titanio e nitróxeno, osíxeno, vapor de auga, óxido de carbono, gases nobres, etc. terémolas. Por tanto, a capa de nitruro de titanio obtida estaría chea de impurezas e non tería as características desexadas. Pola contra, se se introduce o titanio e o nitróxeno nunha cámara na que se fixo o baleiro, pódese afirmar que nesa cámara só serán dúas sustancias (tendo en conta que conseguir un baleiro total é una ficción). A importancia da existencia de diferentes niveis sen carga depende do uso da cobertura.

Paira poder gozar adecuadamente da tecnoloxía do baleiro necesítanse "aulas brancas" nas empresas. Nel trabállanse os diferentes produtos cunha mínima hixiene.

A empresa Balzers-Elay está especializada na fabricación de hilachos e ultrarrápidos, e como se mencionou anteriormente, as ferramentas son as que se recubren principalmente. O material a recubrir debe cumprir una serie de requisitos. En todos os casos de recubrimiento o material debe estar limpo, é dicir, sen graxa, sen oxidación, sen sucidade, etc. Nalgúns casos é necesario que o material poida soportar temperaturas superiores a 500ºC durante o prol-ducción, xa que no momento do recubrimiento pódense alcanzar temperaturas de até 490ºC. O seu tamaño teoricamente non ten límites, pero practicamente en Balzers-Elay, dependendo do tamaño da cámara sen carga, o diámetro das pezas é de entre 200 e 250 mm como máximo.

Paira a obtención do baleiro e a aplicación da tecnoloxía sen carga é necesario utilizar un equipo especial, como bombas, válvulas, medidores de presión, equipo de sublimación e sistemas de quecemento.

O material orixinal das pezas debe ser condutor paira conseguir dureza ou resistencia á fricción e aplícanse microondas antes de entrar na cámara sen carga.

As cámaras sen carga deben cumprir estritas condicións de fabricación. Se a cámara presenta algún tipo de hendidura ou hendidura, ou se as xuntas carecen da debida estanqueidad, será imposible descender a partir de una presión. Segundo díxonos Joan Jesús Alberdi, en Euskal Herria hai tecnoloxía e sabedoría suficiente paira realizar estas finas tarefas, pero nos talleres de calderería faltan “aulas brancas”, é dicir, a tecnoloxía paira conseguir un cal-tate adecuado non é unha ara-zoa, senón una cultura de pulcritude. Aínda que non parece que teña moita importancia, as consecuencias son máis graves que graves. Por exemplo, na maioría dos proxectos europeos as fábricas de calderería do País Vasco non poden participar porque non se coñece a cultura da pulcritude ou se lle dá importancia.

Por tanto, cando se fala da sala branca, enténdese que os produtos de fabricación non deben utilizarse de calquera xeito.

O responsable do laboratorio decadente de Balzers-Elay é Joan Jesús Alberdi. As principais funcións do laboratorio son:

• Foro de persoal de empresas privadas ou centros públicos. Paira iso impártense cursos xerais ou específicos sobre decúbito.
• Mostrar as posibilidades que ofrece o equipamento BALZERS á tría de indus.
• desenvolver programas de investigación en colaboración con empresas públicas e privadas.

As aplicacións da tecnoloxía sen carga son máis numerosas que moitas. Ademais da fabricación de ferramentas, a industria nuclear, o estudo de materiais, a óptica, etc. poden ser aplicacións de tecnoloxía sen carga. O revestimento exterior dos discos compactos e o recubrimiento de lámpadas antirreflectantes que aparecen nestas fotos realizáronse mediante tecnoloxía sen carga.

Paira o desenvolvemento destas actividades o laboratorio está dotado de diferentes equipamentos. Entre eles, vacuómetros, sistema de análise de gases, detectores de fugas por halógenos, espectrómetro de masas, distintos temas de sis de recubrimiento, etc. tenos.

A tecnoloxía sen carga ten máis aplicacións das mencionadas. Algúns exemplos son:

• “Investigación”. Na industria nuclear e espacial. Estados sólidos e física de superficies. Medicamento.
• “Electrónica”. Tecnoloxía de semiconductores, memorias, pantallas, resistencias, receptores, tubos de televisión e células solares.
• “Óptica”. Recubrimientos antirreflectantes, espellos, filtros, separadores de luz e cor, raios láser, recubrimientos de infravermellos.
• “Metalurgia”. Aceiros non oxidantes e aliaxes especiais, carburos, tratamentos térmicos, soldadura.
• “Análise”. Análise espectrométrico de masas.
• “Microscopía electrónica”. Preparación de mostras inorgánicas e preparación de mostras de seres orgánicos biolóxicos.

En Balzers prodúcense tres familias de produtos paira traballar en:

• Compoñentes. Unidades de medida, control e produción sen carga medio, goihuts e ultrarrápido.
• Sistemas. Sistemas de recubrimiento paira tecnoloxía de capas finas. Unidades de preparación paira microscopía electrónica. Tempos de análises. Fornos metalúrxicos. Sis-tems a gran escala paira a investigación física.
• Capas finas. Paira óptica, oftalmoloxía, optoelectrónica e microelectrónica.

Joan Jesús Alberdi díxonos máis cousas, pero moitas veces remarcounos a necesidade de “novas formas de traballar”. En realidade esta idea repítese en todas as empresas visitadas.

O laboratorio de Balzers é un lugar idóneo paira a difusión de tecnoloxía sen carga. Nestas fotos pódese ver un equipo de laboratorio diferente. A función deste laboratorio é a formación e a realización de proxectos de investigación con diferentes empresas.

J.A.S.