Ciencia olímpica
2002/02/17 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia
O esquiador de fondo tolosarra Haritz Zunzunegi probablemente non saberá moito da química do carbono, pero é testemuña directa da evolución dos materiais e os deseños desde o seu inicio neste deporte. O mesmo ocorreralle ao donostiarra Iker Fernández que participe na modalidade half pipe de snowboard.
Con todo, como o snowboard é un deporte novo, sufriu menos cambios que outros deportes de maior tradición. Por exemplo, poucos lembrarán aqueles longos e rectos esquís de madeira que se usaban unhas décadas antes. Os actuais, con todo, só teñen corazón de madeira, e algúns non o teñen.
Cada modalidade de esquí ten un material especial que se adapta ás súas características. De feito, ás veces búscanse máis rixidez e dureza que flexibilidade, e ás veces o máis importante é absorber vibracións. Ademais, os deportistas olímpicos buscan material adaptado á súa altura, peso, movementos e gustos. Por iso, paira a obtención destes materiais a medida, tanto na súa composición como no seu deseño, é necesario un bo traballo.
É importante adaptar a estrutura
O deseño dos esquís comeza polo núcleo. Adoita ser de madeira ou sintética e en ambos se coida moito a súa lixeireza e sensibilidade. Si utilízase madeira, non é de estrañar que a máis elixida sexa a de abeto, xa que é unha árbore adaptada a zonas nevadas. No entanto, tamén se ten en conta a especie de abeto e a humidade: a madeira déixase secar sen perder flexibilidade até conseguir a lixeireza e é moi importante acertar co punto adecuado.
Ademais, paira axilizar o peso e aumentar a flexibilidade, perfórase o núcleo en varias zonas. Outra forma de conseguir a lixeireza é alternar os aglomerados de madeira encartados deixando canles e as capas planas de madeira, é dicir, o núcleo do esquí organízase como un sándwich. Desta forma, ademais de reducir peso, mantense a durabilidad e dureza.
O núcleo do esquí cóbrese mediante a disposición en zig-zag ao redor do eixo, nun ángulo determinado, de fibras de vidro, de carbono e outros materiais. De feito, o ángulo de torsión das fibras condiciona a resposta do esquí ás revolucións do esquiador. Xunto a outros axentes, o bordo do esquí inflúe tamén na capacidade de agarrar a neve. Hai que ter en conta que, desde a neve mollada até o xeo, o estado da neve pode ser moi diferente, mesmo variable, polo que é imprescindible pegala ben sen impedir o deslizamiento en todas as situacións.
Paira finalizar o esquí, mediante procedementos de moldeo e outras técnicas, adhírese á estrutura central a parte superior dunha atractiva decoración e a parte inferior do material de gran precisión.
Un dos materiais utilizados por case todos os fabricantes é o kevlar. Segundo DuPont, inventor deste material, ademais de ser cinco veces máis resistente que o aceiro, é lixeiro, flexible e cómodo. Ten moitas aplicacións (utilízase en chalecos contra balas!) É moi apropiado porque ten capacidade paira colocarse entre os compoñentes dos esquís, absorber as vibracións e reaccionar segundo o ángulo de forza. A estrutura da fibra polimérica PPTA (tereftalamida dos p-feniles) ou poli (tereftalamida dos p-feniles) permitiron obter as características de Kevarra.
Doutra banda, entre a neve e os esquís utilízase una cera adaptada ao estado da neve. Así, paira suavizar a dureza da neve xeada utilízanse ceras brandas, mentres que paira superar a fricción da neve branda necesítanse ceras que faciliten o deslizamiento. Con todo, ás veces o problema acentúase, xa que as situacións na parte superior e inferior da pendente son diferentes. Nestes casos, o ideal é una cera inventada por un químico con gran afección ao esquí: Super HotSauce. Cando a neve está branda, as moléculas de auga da cera migran cara ao exterior, converténdose nunha superficie máis esvaradía.
O deseño e a roupa non son só una cuestión de moda
Ademais do material, o deseño de esquís evolucionou notablemente, sobre todo en lonxitude e aspecto. Respecto dos esquís de hai poucos anos, os esquís actuais de diferentes modalidades son máis curtos e teñen una pa máis ancha e una zona lumbar máis estreita. Ao virar cos antigos esquís longos e rectos, nalgún momento o xiro retardábase. Pola contra, os esquís con este deseño especial facilitan e limitan as revolucións e ao non ter que facer forzas paira dobrar os esquís paira empezar a virar, pérdese menos forza. Xunto a iso, garántese a estabilidade.
Á marxe dos esquís, a roupa tamén sufriu cambios e novidades. Houbo un tempo no que se debía elixir entre permitir a entrada da humidade exterior ou impregnala da suor propia. Agora, grazas a tecidos como o goretex, é posible protexerse ben da neve e á vez expulsar a suor. O segredo do goretex baséase na difusión do polímero de politetrafluoroetileno, o que permite manter uns 22,5 mil millóns de pequenos poros. O vapor de suor pode escapar destes poros, pero as pingas de neve e choiva non entran. Paira garantir a durabilidad da peza dáselle una protección aceitosa externa.
Está claro que os Xogos Olímpicos han revolucionado desde os seus inicios e os gregos do século 5 a.C. tampouco imaxinarían que algún día se xogasen na neve. Como coñecer entón os materiais deportivos actuais? Imposible! Iso si, alegraríase de saber que uno dos catro elementos básicos dos químicos segue sendo imprescindible: o lume olímpico está aceso.
Fonte: Olympic science
Publicado en 7K.
Gai honi buruzko eduki gehiago
Elhuyarrek garatutako teknologia
