“Gustaríame investigar algo tolo ou moi valente, pero depende do financiamento”
2025/09/05 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria
Eider Nuñez Viadero explica claramente por que decidiu estudar bioloxía: “Na ESO e no bacharelato tiven moi bos profesores de bioloxía, e deles recibín a afección”. Agora é investigador, pero naquela época non tiña intención de facelo: “Igual me vía máis a min mesmo na empresa. Pero ao final estou aquí e contento”.
Para chegar a este punto, non seguiu a liña correcta, senón que foi debuxando a súa traxectoria a medida que xurdiron as oportunidades. Na carreira de Bioloxía, elixiu a microbiología e a bioquímica como unha das alternativas, pero ao terminar a carreira introduciuse na ecoloxía e xurdiulle a posibilidade de viaxar a Escocia. Alí, pasou á fisiología animal, á que lle deron a oportunidade de realizar a súa tese. “Para iso, tiña que cursar o máster”, precisou.
Pero Miguel Strogoff renovou a actitude que se lle ofreceu: “Naquela época había bolsas para facer prácticas nunha empresa ou centro de investigación de aquí”, relatou. “E entón cambieime completamente de área e fun ao laboratorio. Xa sabes que hai tres tipos de biólogos: un, con botas e con gravata. Bo, eu pasei de ser botín a ser un”.
De feito, foi traballar a un laboratorio de epigenética. “Traballei con ADN, PCR, etc. e dixen: si, quero facer a tese, gústame. Entón fixen un máster en biomedicina e tiven a oportunidade de ir a Finlandia a realizar o traballo de fin de máster. Metinme na biofísica e gustoume moitísimo. Tiven a sorte de atoparme con moi bos colegas. Era un laboratorio pequeno, pero estiven moi contento. E mentres estaba alí, recibín varias ofertas para facer a tese. Pero todos eran para investigar en proxectos concretos, estaban moi pechos”.
De súpeto recibiu a mensaxe de Alvaro Villarroel Muñoz, membro do Instituto de Biofísica da UPV/EHU, quen lle deu total liberdade para elixir o proxecto. “Estudaba epilepsia. E xusto na miña familia hai algúns casos de epilepsia. Logo deime conta de que era totalmente diferente, pero naquel momento chamoume a atención”. Por tanto, realizou a súa tese con el, investigando o aspecto molecular da epilepsia. En concreto, investigan algunhas canles de potasio que están directamente relacionados co proceso da epilepsia, para comprender en profundidade o seu funcionamento e os seus defectos, talvez coa idea de que no futuro desenvolveuse algún tratamento farmacolóxico influenciado neles.
O postdoctorando fíxoo en Marsella (Francia). E de novo o cambio: “Fun facer algo completamente diferente e agora volvín de Marsella. Busco algo en común co que aprendín alí e o que fixen aquí”, adiantou.
Segundo explicou, actuou en Marsella cun microscopio de forza atómica de alta velocidade (BEI). “Agora vano a pór en Donostia, pero cando eu coñecino, en 2018, só había catro en todo o mundo. É moi poderoso. De feito, en lugar de facer fotos, saca vídeos. Por tanto, pode ver o proceso. E en bioloxía, na vida, iso é moi importante, porque a vida non é estática, senón dinámica. Eu compároo co voo dun paxaro: podes ver o paxaro no aire nunha foto, pero non sabes como voa. Para iso, necesitas un vídeo. E o mesmo ocorre coas células, as proteínas e as moléculas”. Por tanto, tentará aplicar esta técnica á investigación que realice no Instituto de Biofísica.
Curiosidade, diversión e realidade
Ademais, participa en Bizilabe. Bizilabe é unha rede de centros de investigación para mozas en proxectos de investigación e tecnolóxicos, e Núñez exerce de guía nos talleres: “Gústame moito. De feito, paréceme unha ciencia superdivertida, pero ás veces no laboratorio perdes esa faísca. Cos mozos tes a oportunidade de vivir a ciencia dunha maneira divertida, sen presións, e ademais, os mozos teñen moi boas ideas e é moi enriquecedor. Na investigación, a presión está aí por casualidade, e ir alí unha vez ao ano para coller aire e divertirse ábreche a cabeza”.
De face ao futuro, móstrase optimista. Querería continuar coa investigación, aínda que é moi crítico con algúns aspectos: “Co tempo deime conta de que o obxectivo, máis que ampliar o coñecemento, é publicalo. Ao final, necesitamos diñeiro para facer os nosos proxectos e, para conseguir financiamento, teñen que avaliar o noso traballo. E baséanse niso: canto publicamos e onde. Isto condiciona unha chea, xa que estás obrigado a realizar investigacións que dan resultados rápidos. Condiciona a curiosidade, que investigar… Eu gustaríame facer algo tolo ou moi valente, pero sei que ten que ser algo factible. Todos estamos involucrados en iso”, concluíu.
