Novas "noticias" de Tunguska

1993/03/01 Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Astronomia
• Historia

“ELHUYAR. O incansable colaborador da revista “Zientzia eta Teknika”, Alfonso Martínez de Lizarduikoa, deunos dous artigos baixo o título “O gran enigma do cataclismo de Tunguska” (Ver ELHUYAR. Ciencia e Técnica” números 66 e 67). O tema dos artigos é un dos acontecementos naturais máis sorprendentes deste século, o ocorrido en Tunes en 1908.

No número de 7 de xaneiro de 93 da prestixiosa revista Nature deuse a coñecer a última investigación sobre este feito. O autor deste traballo é Christopher Chyba, do Goddard Space Flight Center da NASA, acompañado por Paul Thomas e Kevin Zahnle.

Como ben nos explicou Alfonso Martínez nos seus artigos, os intentos realizados paira aclarar o cataclismo de Tunes formularon hipóteses diferentes. Antimatería, pequenos buracos negros, OVNIS (Obxectos Volantes Descoñecidos), meteoritos, etc... son os que se utilizaron nestas hipóteses como causa do suceso.

Segundo o traballo que acaba de publicar, as estrañas hipóteses que se utilizaron non teñen cabida. Chyba argumenta un fenómeno moito máis común: o de Tunguska é o resultado do que un asteroide xeraría ao entrar á atmosfera da Terra. Non hai, por tanto, grandes novidades, xa que a hipótese do meteorito atmosférico repetiuse en varias ocasións.

Pero había un problema paira aceptar estas hipóteses: non hai grandes cráteres no lugar da colisión. Hai pequenos cráteres ao redor, pero non hai os que corresponderían a un meteorito que podería provocar una catástrofe deste tamaño. Por iso, quen defenderon esta hipótese anunciaron que podería tratarse dun meteorito de baixa densidade ou dun cometa. Así se podía explicar o estalido na atmosfera sen choques na superficie terrestre.

Chyba e os seus acompañantes propoñen como causa da catástrofe un asteroide de pedra de 30 m de diámetro. Paira explicar o de Tunes necesitaríase un fenómeno capaz de explotar a 10 km da superficie terrestre e liberar a enerxía dunha bomba de entre 10 e 20 megatones. Cométalos ou meteoritos de baixa densidade (asteroides de carbono) estarían explosivos a maior altura. Pola contra, o meteorito de ferro alcanzaría a superficie terrestre e chocaría.

Pero a achega principal deste estudo non é a propia natureza do obxecto (que por suposto condiciona aos seguintes), senón o efecto das forzas aerodinámicas que propuxeron explicar a súa fragmentación e dispersión. Como esta hipótese expón a influencia dun meteorito normal, parece máis aceptable paira os científicos.

Doutra banda, a física de fragmentación de meteoritos na atmosfera da Terra é similar á dos cráteres da física de Venus, polo que se espera una maior investigación nesta vía, e así ir aclarando as sombras que quedan ao redor do enigma de Tunes.