Nariz electrónico

1993/02/01 Gurrutxaga, Antton - Elhuyar Hizkuntza Zerbitzuak Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Teknologia

Para que o computador “vexa” e “escoite” xa empezaron a romper o camiño. Parece que chegou a hora do cheiro e que hai uns primeiros sistemas electrónicos paira “escoitar” o cheiro. A tecnoloxía neste campo non fixo máis que empezar a desenvolverse, polo que os resultados non son polo momento estraños, pero pódese dicir que empezamos a introducirnos no mundo do cheiro.

Na actualidade a única forma de detectar os cheiros son os “narices” das persoas especialmente formadas niso, ou a cromatografía gasosa. A aromatización da sustancia olorosa nun inyector e o seu paso sucesivo por unha columna cromatográfica separan os compoñentes segundo a súa composición química. A continuación, extraendo cada compoñente da columna, se ioniza mediante unha chama, xerando nun electrodo una sinal eléctrico proporcional ao número de iones xerados.

Un cromatograma require polo menos una hora de traballo, sendo fixo na maioría dos aparellos do laboratorio. Por tanto, cando se necesita rapidez e mobilidade, a cromatografía é pouco eficaz.

A novidade máis destacable neste campo son os sensores de cheiro. Os primeiros traballos leváronse a cabo en Xapón co obxectivo de solucionar algúns problemas de contaminación. A técnica utilizada consiste en modificar a conductividad eléctrica dun sensor de semiconductor ao aspirar un gas ambiente. Deste xeito, pódese detectar a concentración de óxido de carbono (IV) emitido polos vehículos ou as emisións industriais de gases de cloro, xofre, etc. Detéctase bruscamente e a absorción é reversible, xa que ao estar o sensor a 330ºC, o semiconductor absorbe as moléculas durante un breve tempo. En Toulouse iniciouse a investigación paira aplicar o mesmo tipo de sensor xaponés á industria alimentaria.

O maior problema destes sensores, con todo, é que os compoñentes son inseparables, xa que a variación da conductividad do semiconductor parece non depender do tipo de sustancia que se absorbe, senón da súa cantidade. En Suecia, no Instituto Tecnolóxico de Linkoping, abordouse este problema de resolución, e parece que mediante sensores de diferentes metais semiconductores poderase detectar a diferentes familias de moléculas, e que o conxunto de información fornecida polos semiconductores formará un documento de identidade de cada cheiro.

Os investigadores de Linkoping afirman que una matriz de sesenta sensores poderá detectar cheiros complexos. Ademais, pódese facer ver a pegada deixada polas moléculas aspiradas: cando a superficie dos semiconductores várrese cunha luz de frecuencia determinada, a variación da tensión eléctrica produce un cambio na frecuencia dos raios de luz que poden aparecer en forma de imaxes en cor.

Todo isto está en fase de experimentación, son só os primeiros pasos e aínda queda moito traballo por facer que toda a información que achega un cheiro póidase procesar automaticamente.