"Esperamos atopar aplicacións humanitarias paira a molécula de C60 en breve"
Eu non tomei esa decisión. O fullereno non ten moitas aplicacións na actualidade, pero parece moi útil paira a construción de paneis solares. Seguramente servirá paira substituír ao silicio. Os paneis solares de silicio son moi caros e o fullereno C 60 é moi bo paira xerar electricidade. Aumenta a produción até cinco veces, xa que é una trampa moi eficaz paira os electróns. Paira converter a enerxía do Sol en electricidade é necesario repartir cun fotón una carga positiva e una carga negativa. A molécula C 60 serve paira atrapar a carga negativa.
Con todo, o principal punto de vista do descubrimento está relacionado cos átomos autoorganizados. Tratábase dunha ordenación de abaixo a arriba a escala moi pequena e cun número moi reducido de átomos. Ao principio non lle demos a importancia que deu (e era de dar), pero a estrutura do C 60 xorde de forma natural. Hoxe é evidente, pero naquela época non o era.
O número 60 é especial. Un balón de fútbol ten 12 pentágonos e o resultado de 5 por 12 operacións é de 60. É un número máxico nunha configuración en forma de balón de fútbol. Esta forma ten 60 posicións nas interseccións das costuras. No caso da molécula C 60 hai un átomo en cada una destas interseccións. Agora entendémolo, é evidente, pero ás veces é difícil ver cousas obvias, mesmo paira os que son rápidos.
É moi complicado. Nese momento estabamos a facer outras medicións. O experimento era importante paira min, máis importante que paira os meus compañeiros. Estabamos a estudar una estrela con carbono, o carbono das estrelas era máis interesante que a química do carbono. Todo o carbono, incluído o carbono que forma o noso corpo, prodúcese dentro das estrelas. Algunhas destas estrelas estalaron, dispersaron os nosos átomos de carbono polo espazo e acabaron aquí, na Terra. Así que temos sorte de estar aquí. Os nosos átomos podían estar aínda no espazo, aínda hai moita xente no espazo.
Fixemos o experimento e funcionou como pensaba, salvo por un detalle. Apareceu una sinal que nos indicaba que había sesenta átomos de carbono xuntos. Ao principio criamos que era un cluster, pero logo démonos conta de que era una molécula, é dicir, una configuración de átomos que se pode describir exactamente. Na procura da estrutura que podía ter esta molécula, acordámonos das cúpulas realizadas polo arquitecto Buckminster Fuller e démonos conta de que a pegada era a adecuada. Para entón algúns investigadores propuxeron que esta molécula podería ser fabricada, pero non sospeitaban que esta puidese ser autoensamblada. Cando o entendemos, un día escribimos o artigo. Non tardou máis de dez días en enviar o artigo.
Algúns non creron, sobre todo algúns químicos. En seis artigos dixeron que eramos equivocados. Pero logo outros se interesaron. Era moi interesante paira os químicos teóricos porque podían traballar con esta molécula. E a partir de aí converteuse nun campo interesante paira este tipo de moléculas. Tardaron cinco anos en demostrar que o fullereno é una estrutura correcta. E a partir de 1990 todo acelerouse. Ademais, o descubrimento do fullereno levoulle ao descubrimento de nanotubos. Son estruturas moi interesantes xa que son bos condutores.
A idea é interesante porque estes átomos están atrapados fisicamente no seu interior. É posible que nun futuro entren dentro átomos radioactivos, atrapados fisicamente, en lugar de ser atrapados químicamente, con grandes diferenzas. Desta forma poderíanse engadir marcadores para que no exterior do fullereno póidase transferir a un determinado lugar, onde o átomo radioactivo poida radiar, por exemplo, nunha célula cancerosa.
É una idea que aínda non se desenvolveu. O próximo ano celébrase o 25 aniversario do descubrimento. Case non podo crer, pero é así. E aínda moitos químicos traballan coa molécula. Pero de momento non temos aplicacións directas. No caso do láser, pasaron de 25 a 30 anos ata que tiveron una aplicación. Por iso, esperamos atopar en breve aplicacións humanitarias paira a molécula C 60.
Xa habemos visto que é posible, por exemplo, mirándonos a nós mesmos. Si a nanotecnoloxía é un sistema que se constrúe de abaixo a arriba, átomo a átomo e molécula a molécula, o ser humano é a nanotecnoloxía, xa que de átomo a átomo e molécula formouse a molécula. Realízase de acordo ás ordes do ADN, foi desenvolvido pola vida durante millóns de anos. Por tanto, está claro que se pode facer. Pero para que podamos facer algo así, levaranos moito tempo. É posible pero teremos que ver a que velocidade superamos os problemas que se xeran.
Sempre o tiveron; a propia química é a nanociencia. Eu creo que a xente non é do todo consciente de que os químicos traballan con obxectos de nivel nanoscópico. Por exemplo, o alcol que bebemos é una molécula nanoscópica; tamén a auga. Por tanto, a química é a nanociencia. Quizais cambie a perspectiva, porque até agora utilizamos procesos de creación descendente, coma se dunha árbore fixésemos una cadeira. A pregunta agora é si podemos crear obxectos baixo control para que teñan estruturas adecuadas paira as aplicacións que desexemos. Podemos controlar o crecemento dunha árbore paira crear una cadeira? Creo que poderemos facelo no futuro.
Eu creo que a nanotecnoloxía XXI. Só é química do século XX. É una química que entra no campo da física da materia condensada, e no campo da enxeñaría da ciencia dos materiais e da bioloxía molecular. Converteuse nun campo moi amplo.
É difícil de dicir. Se fósemos cen anos atrás, até 1909, e atopásemonos/atopásemosnos cunha reunión que ten que tomar decisións sobre o futuro da química, esa xente sabería moi pouco dela. Nós sabémolo moito máis agora. Pero se fosen moi rápidas, quizá se darían conta de que a química ten algúns perigos. Producíronse algúns accidentes graves, como a vertedura na cidade india de Bhopal en decembro de 1984, que foi un gran accidente industrial evitable. E foi consecuencia duns erros.
Se despois de anunciar este tipo de accidentes a asemblea decidise que non van facer química, o mundo moderno actual non existiría. Moitos materiais que nos rodean non estarían, nin as nosas roupas, nin os nosos computadores, nin moitas outras cousas.
Cometemos erros, pero os acertados son máis que erros. Non quedemos todo por iso, porque se seguimos investigando, por exemplo, o futuro podería traer avances médicos incribles.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian
Teknopolis
