A paleoproteómica demostra que os neandertales facían xoias paira decorarse

2016/09/28 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Biokimika
• Paleontologia
• Eboluzioa
• Arkeologia

Pasou medio século desde que na cova francesa de Grotte du Renne descubríronse algúns dos adornos artísticos máis coñecidos, ata que un estudo publicado na revista PNAS demostra que os neandertales realizáronos. Durante moitos anos houbo un gran debate e a nova técnica utilizada foi a paleoproteómica, clave paira coñecer a orixe dos ósos fósiles.

A cova de Grotte du Renne contén información importante paira comprender a transición entre os neandertales e os homes modernos. Ten restos dunha industria lítica (industria chatelperroniense, fai uns 40.000 anos) da época na que vivían as dúas especies en Europa: xunto ás ferramentas apareceron unhas xoias artísticas realizadas con dentes de animais, ósos e cunchas, xunto ás cales non podían identificarse uns pequenos dentes humanos.

Os investigadores suxeriron que nun principio eran xoias feitas por Homo sapiens, crendo que os neandertales non tiñan capacidade de expresión simbólica. Ao ver que as pegadas dos dentes rotos atopados podían ser os dentes dos neandertales, os investigadores quizais manifestaron que na escavación mesturáronse mallas. Pero a nova investigación demostrou que as mostras non se mesturaron e os dentes son de neandertales. Parece, por tanto, que os neandertales fabricaban xoias artísticas que se adornaban a si mesmos, aínda que aínda algúns investigadores non queren aceptar esta capacidade cognitiva.

Con todo, a maior achega do estudo foi a técnica utilizada, a paleoproteómica. Os dentes humanos estaban moi rotos e non podían saber que especies humanas pertencían, pero a extracción de proteínas destes dentes fósiles permitiulles identificar a orixe dos mesmos. De feito, conseguiron extraer o colágeno, una proteína típica dos ósos e analizaron con espectroscopía de masas a secuencia de aminoácidos do colágeno. Do mesmo xeito que os neandertales, han visto que é rica en materia asparraginal e non en ácido aspartico, como é habitual nos homes modernos.

O estudo revela que, a pesar de que a paleoproteómica é una técnica recentemente nada, a análise de proteínas antigas pode abrir moitas posibilidades nun futuro próximo. Pode axudar, sobre todo, a diferenciar os homínidos do Pleistoceno tardío, xa que as mostras daquela época son escasas e, ademais, en moitos casos, o ADN antigo non se mantivo ben.