Analizan as consecuencias das interrupcións nos sistemas sanitarios por COVID-19

2022/03/21 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• COVID-19
• Berdintasuna
• Medikuntza
• Osasuna

Investigadores internacionais demostraron que a influencia do COVID-19 nos servizos de saúde provocou restricións na vixilancia da saúde da poboación. A investigación, publicada na revista Nature medicine, puxo de manifesto que as maiores restricións producíronse nas probas de detección e diagnóstico de cancro, tuberculose e VIH (26-96%).

No estudo analizáronse dous países de baixo ingreso (Etiopía e Haití), seis de nivel medio (Ghana, República Democrática Popular de Laos, México, Nepal, Sudáfrica e Tailandia) e dúas de nivel alto (Chile e Corea do Sur) entre xaneiro de 2019 e decembro de 2020. A pesar dos esforzos por manter os servizos de saúde, constatouse que en todos os países producíronse fluctuaciones de distinto tamaño e duración, sen atopar modelos claros en función dos ingresos dos países ou da intensidade da pandemia.

Como xa se comentou, as maiores restricións producíronse no diagnóstico do cancro, a detección da tuberculose e o VIH. En Inglaterra, estímase que o atraso nos diagnósticos de cancro de mama aumentará a mortalidade nun 8-10% nun período de 5 anos. No caso da tuberculose, os síntomas poden confundir cos do COVID-19, o que en ocasións provocou que os pacientes permanezan no seu domicilio sen acudir aos servizos sanitarios. Non teñen claro o impacto da distancia social na transmisión da tuberculose e o VIH. Con todo, a subministración de antirretrovirais do VIH non sufriu interrupcións.

Todas as visitas ambulatorias descenderon entre o 9% e o 40% en 2020, debido á interrupción dos servizos, o medo á contaminación, os límites establecidos na mobilidade… Doutra banda, na metade dos países houbo descensos entre o 5% e o 33% nos servizos de saúde materna e tamén nas vacinacións infantís. Aínda que estas interrupcións foron a curto prazo, os investigadores creen que non se recuperarían as vacinas de todos os nenos abandonados. Ademais, Chile e México experimentaron fortes descensos en métodos anticonceptivos (52% e 87% respectivamente).

Na atención á saúde mental tamén se observaron descensos significativos en Chile e México. É significativo que só tres países, os dous mencionados e Corea do Sur, achegaron datos sobre saúde mental. Con todo, algúns países puxeron en marcha programas específicos de atención á saúde mental, como números telefónicos especiais en México e Sudáfrica.

A finais de 2020, a metade dos países presentaban fortes recortes, mentres que a principios de 2021 seguían producir notables fluctuaciones. Por tanto, os investigadores conclúen que é imprescindible establecer plans de mellora da resiliencia dos sistemas sanitarios para que estean preparados ante futuras emerxencias.