}

Nitrogeno solidoa: espazio-ontzietarako erregai berria?

2002/05/15 Lasa Iglesias, Aitziber - STEAM Hezkuntza arloko arduraduna

Bero-ahalmen handiko erregai arinak lortzea da ikertzaile askoren helburua; ildo horretatik, Floridako Unibertsitateko Bartlett Rodney eta bere lankideek diote nitrogenoa erabiliz beste era bateko erregai solidoa egin daitekeela. Egitura berri hori N 5 + N 5 - -a da.

Hidrazina, nitrogenoan aberatsa den konposatua, gaur egungo espazio-ontzi askoren erregaia da. Baina Bartlett-en lan-taldearen ustez, N 5 + N 5 - -ak hidrazinak baino bi aldiz bero-ahalmen handiagoa izango du. Hori hala balitz, erregai-tangak txikiagoak izango lirateke eta, beraz, tamaina txikiagoko espazio-ontziak egiteko bidea legoke; izan ere, gaur egungo espazio-ontzien bolumen handiena erregaiak betetzen du.

Nitrogenoak zerikusi handia du lehergai eta, oro har, erregaiekin. Izan ere, nitroglizerina eta TNTa (trinitrotoluenoa) oso lehergai ezagunak dira. Horrek N 2 gasaren egonkortasunarekin du zerikusia. Alegia, bi nitrogeno-atomo baino gehiago dituzten konposatuetan N 2 -a eratzeko joera handia dago, eta prozesu horretan energia-kantitate itzela askatzen da. Hori da, adibidez, hidrazinarekin gertatzen dena.

Bartlett-en lan-taldeak iragarritako konposatua bost nitrogenoko taldeak elkartuz egingo omen da: talde batek karga positiboa izango du (N 5 + ) eta besteak karga negatiboa (N 5 - ). Horrela, N 5 + N 5 - sare kristalinoa eratuko da (gatz arrunta den sodio kloruroan Na + eta Cl - ioiekin gertatzen den bezala).

N 5 + N 5 - konposatuaren erdia (N 5 + -a, alegia) duela hiru urte lortu zen, baina orain arte inork ez du lortu N 5 - -a sintetizatzea. Hala ere, Floridako kimikariek uste dutenaren arabera, bost nitrogeno-atomoko eraztuna izan beharko du, karga negatiboa duen eta karbonoz eratuta dagoen pentadienil eraztunaren antzekoa.

Hori lortzen bada, aurkikuntza ikaragarria izango da erregaien munduan.

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia