As caricias actúan sobre os xenes
2005/10/09 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia
Fai uns cincuenta anos o pediatra e psicanalista estadounidense John Bowlby propuxo que o contacto físico era tan necesario como a comida paira o recentemente nado. Durante anos estudou aos nenos e os seus arredores e estudou a infancia de quen padecían enfermidades mentais. De aí deduciu que era imprescindible acariñar, abrazar, para que o neno desenvolvésese correctamente.
Cinco décadas despois, os investigadores continúan estudando a relación biolóxica existente entre as caricias e o desenvolvemento da súa nai. E, como ocorre en moitos estudos, recibiron algún susto. Por exemplo, en Canadá han visto que a influencia das caricias non só é psicolóxica, senón tamén xenética.
O equipo canadense investiga a tensión e a ansiedade do recentemente nado. Paira probar as teorías existentes sobre a orixe destes problemas, analizan as ratas. Así, nestes animais observouse que o comportamento das ratas que recibiron pouco mimo e agarimo é moito máis violento en situacións de tensións que o dos demais.
Mecanismo biolóxico
Un exemplo: os investigadores dispoñen de dúas ratas femias coas súas crías dunha semana, cada una nunha gaiola. Una das nais acariña a miúdo ás súas crías. Por quendas, acariña un a un e os cachorros deixan que a súa nai se faga súa. A nai tarda dez minutos en consentilas todas. A nai da outra caixa terminou o ritual en tres minutos, a pesar de ter tantos fillos como o resto.
De súpeto, uno dos investigadores aplaudiu un forte aplauso. Os cachorros da primeira caixa asústanse, pero enseguida afróuxanse e volven á súa cabeza. A segunda caixa tarda bastantes minutos en acougarse.
Con todo, isto é só una parte do experimento. Ao longo do tempo e en diversas circunstancias, os investigadores mediron concentracións de hormonas relacionadas coa tensión no sangue de ratas (hormonas ACTH e gukokorticoides). A conclusión é que hai una gran diferenza na concentración hormonal en función das caricias que se reciben cando son crías.
Influencia nos xenes
Agora estase estudando a parte biolóxica desta diferenza. As biopsias demostraron que as caricias da súa nai inflúen na función duns xenes presentes no cerebro. Parece que as caricias da nai activan os xenes das neuronas do interior do hipocampo, que está relacionado coa reacción no estado de tensión.
Estes xenes activados polas caricias son os encargados de producir os receptores de glucocorticoides. Cando os glucocorticoides únense aos receptores perden efecto. Isto evita una resposta desproporcionada á situación de tensión. De feito, a maior concentración de glucocorticoides en sangue, maior resposta. Por tanto, as caricias son imprescindibles paira desenvolver un mecanismo anti-tensión adecuada.
Todo iso foi demostrado en ratas, pero é moi posible que no ser humano exista una relación deste tipo entre as caricias e o mecanismo anti-tensión. Ademais, é posible que as caricias tamén afecten a outros mecanismos biolóxicos. Seguro que o impacto será positivo!
Publicado en 7K.
