Huygens explorando Titán

2005/02/13 Rementeria Argote, Nagore - Elhuyar Zientziaren Komunikazioa

• Astronautika

Este tipo de fotografías foron enviadas pola sonda Huygens durante a súa caída ao Titanio.

ESA

Saturno é un planeta especial. Empezando pola procura, atopariamos algo que fai especial a todos os planetas do noso Sistema Solar, pero sen dúbida Saturno é o planeta que máis facilmente identificamos coa imaxe. E a razón está clara: Saturno é un planeta anillado.

Saturno está rodeado de fermosos aneis e ten 31 satélites, é dicir, 31 lúas. Non é de estrañar que Saturno fascine a moitos astrónomos. Pero hai que ter en conta que os aneis de Saturno e demais elementos que ten en órbita non se separan a primeira ollada, e non só iso, senón que ademais necesítase un telescopio relativamente bo. Por iso, aínda que por primeira vez foi observada por telescopio polo famoso Galileo, en 1610 non viu aneis. Con todo, viu un planeta que cambiaba a súa aparencia.

Tardaron case sesenta anos en darse conta de que o planeta non cambiaba de aspecto, que tiña un anel e que os telescopios de astrónomos recibían una imaxe diferente segundo a súa inclinación. A esta conclusión chegou o neerlandés Christian Huygens.

Huygens viu os aneis de Saturno e o seu maior satélite: Titán. Naquela época só se coñecían os satélites de Júpiter, ademais da Lúa da Terra, pero non se lle puxo o nome de Titán até douscentos anos despois.

Coñecido polos aneis que rodean a Saturno, ven así na zona ultravioleta.

ESA

O descubrimento do anel de Saturno augura o interese dos astrónomos, xa que foi o XVII. No século XVIII instaláronse numerosos astrónomos mirando a Saturno. Entre eles, o italiano Giovanni Domenico Cassini estivo fascinado. En astronomía descubriu, entre outros, os outros catro satélites de Saturno, que logo recibiron os nomes de Tetis, Dione, Rea e Japeto, e a maior distancia entre os aneis de Saturno.

Por tanto, desde o punto de vista histórico, non é de estrañar que a nave espacial destinada á investigación de Saturno chamásese Cassini-Huygens. A nave espacial está dividida en dous partes, entre as que se atopan o nome do neerlandés que descubriu o anel, a sonda Huygens, e a do italiano que pasou a súa vida observando Saturno, o barco invidente Cassini.

Longa viaxe até Saturno

Cassini-Huygens tardou varios anos en chegar á zona de Saturno. A viaxe durou sete anos, de outubro de 1997 a decembro de 2004. E o 25 de decembro, día de Nadal, repartíronse os dous capítulos. Desde entón cada sección realizou o traballo correspondente: Huygens baixou ao Titane e enviou os datos recolleitos á Terra a través de Cassin.

Huygens abandonou Cassin e penetrouse na atmosfera de Titán a finais do ano pasado.

ESA

Como se dixo, Titán é a lúa máis grande de Saturno, é máis, despois da Ganimeda de Júpiter, o satélite máis grande do noso sistema solar. Tamén é maior que o planeta Mercurio e Plutón. Pero Titan ten outra característica especial: é o único satélite que ten atmosfera no noso sistema solar.

Pois Huygens buscou en Titán. Penétrase na súa atmosfera e aterra en Titán. No camiño sacou fotos, mediu a velocidade do vento, tomou datos sobre a composición química da atmosfera... e enviou o son do vento ás axencias espaciais, que de paso se pode escoitar en internet, no atrio da ESA.

Éxito ou fracaso?

Cassini-Huygens é una misión conxunta das tres axencias espaciais: europeos (ESA), estadounidenses (NASA) e italianos. O traballo foi distribuído e a sonda Huygens estivo baixo a responsabilidade da ESA e Cassin estivo na NASA.

Os da ESA están moi satisfeitos co traballo realizado por Huygens, din que conseguiu un gran éxito, pero os da NASA non están de acordo. O problema é que Huygens enviou menos fotos das que esperaban: A medida que baixaba ao Titane debía tomar e enviar unhas setecentas fotografías, pero só a metade, 350, foron recollidas na Terra. Non saben exactamente onde ocorreu o erro, pero ao parecer foi un erro: a unha cámara con sondas non lle deron orde de sacar fotos. Como funcionaría así?

Este é o maior satélite de Saturno, pero as cores da imaxe non son reais.

ESA

No entanto, estas fotografías tamén están dispoñibles en Internet. Non son de moi boa calidade (hai que ter en conta que Cassini-Huygens non ten o aparataje máis punteiro do momento, xa que fai uns sete anos), pero polo menos serven paira ver o aspecto da pel de Titán. E os expertos puideron demostrar o que esperaban: nas fotos ven as concas dos ríos, polo que se son ou foron nalgún momento os ríos de Titán.

Pero é demasiado pronto paira sacar conclusións. Coas fotos e datos físico-químicos que recibiron até agora, os científicos teñen traballo paira meses, ou quizais paira anos. Haberá que esperar con paciencia á espera das conclusións destes datos interpretados correctamente. Pero a misión non terminou, agora toca a Cassini. A ver que nos conta de Saturno e dos outros satélites máis grandes de Saturno.

Publicado en 7K.