}

Hegazti-gripea basabizitza arriskuan jartzen ari dela ohartarazi dute

2024/11/14 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

hegazti-gripea-basabizitza-arriskuan-jartzen-ari-d
Hegazti-gripea zen pandemia baterako lehen hautagaia, eta oraindik ere bada. Ezinbestekoa da hegazti basatietan zer birus dabiltzan aztertzea. Arg. Nickolai Repnitskii/Shutterstock

Gaixotasun infekziosoei eta osasun globalari buruzko AEBko sailak Science aldizkarian ohartarazi duenez, arreta handia jarri zaio hegazti-gripea pertsonen artean kutsatzeko arriskuari, baina ez zaio hainbeste erreparatu arriskuan edo mehatxupean dagoen basabizitzan izan ditzakeen ondorio zuzenei, ez zeharkakoei. Egoera, ordea, oso da kezkagarria, birusa aurrekaririk gabeko neurrietaraino hedatu baita: kontinente guztietan dago jada, eta etxeko eta basoko hegaztien eta ugaztunen populazioak kutsatzen ditu. 

Espezie horien artean, batzuk interes handikoak dira kontserbazioaren ikuspegitik: Antartikako ekosistemaren parte diren zenbait hegazti eta itsas ugaztun, Kaliforniako kondorra… Birusa hedatu eta populazio desberdinak kutsatu ahala, bere genoman berrantolaketak gertazen dira, eta horrek infekzio larriagoak eragiteko gaitasuna ematen dio. Horren adibide dira Hego Amerikako itsas txakurren eta itsas lehoien populazioetan izandako agerraldiek eragin dituzten hilkortasun masiboak. Gainera, espezie batzuetan patologia neurologikoa eragiten du; horren ondorioz, orientazio-galera eta paralisia agertzen dira. Ikertzaileen ustez, hori izan daiteke hilkortasun handiaren arrazoietako bat. 

Nolanahi ere, agerian jarri dute ez direla ahaleginak egiten ari jakiteko nola ari diren transmititzen eta eboluzionatzen birusaren aldaera desberdinak, ez zenbateko kaltea eragiten ari diren, ez zer arrisku izan dezaketen etorkizunean. Esaterako, ez dira ikertzen ari ekosistema jakinak ahultzeak zenbateraino ireki diezaiekeen atea espezie inbaditzaileei. Kezka hori handia da ekosistema zaurgarrietan, hala nola Antartikako izotz-plataforman.

Horrenbestez, basabizitzaren zaintza eta jarraipena hobetzea eskatu dute, ulertzeko zein diren infekzio-dinamikak, birusen ekologia, birusen eboluzioa eta ostalariaren immunitatea. Horrek, era berean, giza osasuna babesten lagunduko luke. Hain zuzen, horixe aldarrikatzen du Osasun Bakarrak: gizakien, animalien eta ingurumenaren osasunak elkarren artean erlazionatuta daudela. Bukatzeko, gure espezieak esku hartzeko erantzukizun morala eta etikoa ere baduela iradoki dute.

 

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia