Gorozkien azterketa kolonoskopia bezain eraginkorra da kolon-ondesteetako minbizia detektatzeko

Gorozkietako ezkutuko odolaren proba kolonoskopia bezain eraginkorra izan daitekeela frogatu du ikerketa batek. Proba hori ez da inbaditzailea, eta kostu txikiagoa du. Hala, ikerketak erakutsi dut oso aproposa dela biztanleriaren baheketa-programetarako, eta biziraupen-tasak hobetu eta heriotza-tasa murriztu dezakeela, herritarrek errazago onartzen dutelako. Biogipuzkoako eta Biobizkaiako ikertzaileek parte hartu dute ikerketan, eta The Lancet aldizkarian argitaratu dute.

Kolon-ondesteetako minbizia da eragin handiena duten tumoreetako bat, eta minbiziagatiko bigarren heriotza-kausa da herrialde garatuetan. Detekzio goiztiarra funtsezkoa da gaixotasuna prebenitzeko edo hasierako faseetan diagnostikatzeko, orduan tratamendua eraginkorragoa baita eta sendatzeko aukerak handiagoak. Gaur egun, bi baheketa-estrategia nagusi daude: gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko proba, zeinak aukera ematen baitu minbizi aurreko lesioak edo tumoreak adierazten dituzten odol-aztarna mikroskopikoak detektatzeko; eta kolonoskopia, zeina detekzio goiztiarrerako frogarik zehatzentzat jotzen baita eta kolona zuzenean miatzeko eta polipoak minbizi bihurtu aurretik desagerrarazteko aukera ematen baitu, nahiz eta, aldi berean, konplikazio gehiago dituen.

Ikertzaileek hamar urtez alderatu dute kolon-ondesteetako minbiziaren baheketarako bi estrategia horien eraginkortasuna. Eta ikusi dute bi estrategiak antzekoak direla koloneko eta ondesteko minbizia detektatzeko eta tumore horri lotutako hilkortasuna murrizteko duten gaitasunean. Ikerketak erakutsi du gorozkietan ezkutatutako odolaren baheketa 2 urtean behin egiteak koloneko minbiziak eragindako hilkortasuna murrizten duela 10 urtean behin eskainitako kolonoskopiaren antzeko neurrian.

Ausazko saiakuntza klinikoan, 50 eta 69 urte bitarteko 57.000 gizon eta emakume sartu ziren, zortzi autonomia-erkidegotakoak (Aragoi, Kanariak, Katalunia, Galizia, Madril, Murtzia, Euskal Autonomia Erkidegoa eta Valentzia). Parte-hartzaileak bi taldetan banatu ziren: talde bat kolonoskopia egitera gonbidatu zuten, eta beste taldea, berriz, bi urtean behin (bost guztira) gorozkietako test immunokimikoa (FIT) egitera. Helburu nagusia zen hamar urteren ondoren kolon-ondesteetako minbiziak eragindako hilkortasuna konparatzea.

Baheketako parte-hartzea handiagoa izan zen gorozkietan ezkutatutako odola detektatzeko testaren taldean (% 40koa), kolonoskopiaren taldearekin alderatuta  (% 32koa). Eta kolon-ondesteetako minbiziak eragindako hilkortasuna antzekoa izan zen bi taldeetan 10 urteren ondoren: % 0,22 kolonoskopiaren taldean, eta % 0,24 gorozkietako test immunokimikoaren taldean. Antzekoa izan zen tumore horien intzidentzia ere.

Ikertzaileek azpimarratu dute emaitza horiek garrantzi handia dutela, erakusten baitute gorozkietan ezkutatutako odolaren testa bezalako test ez-inbaditzaile bat kolonoskopiaren alternatiba bideragarria izan daitekeela kolon-ondesteetako minbizia bahetzeko. Horrek handitu egin lezake baheketa-programetako parte-hartzea, gorozkietako test immunokimikoa erosoagoa baita parte hartu nahi duenarentzat.

2009an EAEko baheketa-programa abian jarri zenetik, non 50 eta 69 urte bitarteko biztanleak gonbidatzen baitira gorozkietan ezkutatutako odolaren testa egitera bi urtean behin, 1.000 heriotza baino gehiago saihestu dira, eta hilkortasuna % 28 baino gehiago murriztu da, eta, horri esker, puntu bat jaitsi da heriotza orokorraren ehunekoa.