}

Conflitos entre especies salvaxes e intereses de persoas

2010/04/01 Saiz Elizondo, Rafa - Itsas Enara Ornitologia Elkartearen lehendakaria Iturria: Elhuyar aldizkaria

Cada vez con máis frecuencia lemos nos xornais que este tipo de animais creceu moitísimo e que non se pode aceptar, que xera problemas e que hai que facer "algo". Din que os amupeces, o quejigal, a nutria e as garzas non poden velas; os gandeiros, os matóns; e os rueiros, as gaivotas. Obviamente, cando estas especies estiveron a piques de desaparecer, os medios de comunicación contábannos pouco, que ao parecer non era un problema. Hoxe en día apenas nos dan noticias de especies en perigo, salvo escusa de publicidade.
Conflitos entre especies salvaxes e intereses de persoas
01/04/2010 | Saiz Elizondo, Rafa | Presidente da Asociación Ornitolóxica Itsas Enara
(Foto: Marc Lagneau)

"O insulto a San Sebastián é explicar que é o fío alca. Non saberá!"

(Azkue'tar Dunixi, 1933: "O meu Pobo, onte")

"Onte houbo un pingüín na Cuncha xogando coas gaivotas"

(O Diario Vasco, diario de San Sebastián, 1987).

É frecuente que tras protexer, preservar e axudar a unha especie anteriormente rota, volva á poboación anterior ou, mesmo sen regresar, recupere a zona xeográfica antiga. É suficiente entón que alguén considere que a situación é desproporcionada e que a especie se multiplicou enormemente, para que os mass-media respéctena unanimemente e para que cun toque de sensacionalismo máis ou menos lixo esténdase aos catro ventos, é una "especie invasora", que xera desequilibrio ecolóxico e que estamos ás portas de multitude de catástrofes. Por mor de todo iso, os responsables políticos das institucións públicas, sempre por medo á opinión pública, non perden o tempo paira demostrar que acenderon a alarma vermella e que están a analizar as medidas.

Un podería pensar que se podería ter algún tipo de control sobre as especies perigosas. Pero en Euskal Herria non temos león nin tigre, e a poboación total de bestas perigosas presentes no noso territorio é: PRIMEIRO. Si, só temos un oso. Non parece lóxico, nesta situación, tomar a decisión de destruír máis que protexer a natureza.

Hai tamén especies que afectan á nosa economía produtiva e son medidas que, sorprendentemente, fixéronse co máximo respecto. O dono dun departamento, ou dunha piscifactoría, encárgase do seu negocio e tenta escorrentar aos animais o máis lonxe posible, pero dificilmente pode levar a unha especie á extinción. Non ten especial interese na especie, senón nos exemplares que afectan ao seu negocio. Produtores, conservacionistas e administracións colaboraron en numerosas experiencias de éxito paira solucionar este tipo de problemas. A excepción son os insectos.

E os que competimos, os que consumen os mesmos recursos que queremos? Por suposto, os corvos mariños e as nutrias capturan peces; os milagres, pequenos paxaros; e os raposos, o que poden. É lícito loitar contra eles, non porque nos quiten nosa comida, senón porque encarecen o noso entretemento? Non debemos esquecer que estas presas que son o seu pasto tamén forman parte da natureza, non teñen dono. Tamén os bárbaros comen fungos, os caníigos carafio e as curvas as ameixas. Os recolectores de cogomelos, carafio e mariscos non se queixan porque entenden que a esencia e natureza da natureza é a mesma, e confórmanse con atrapar o que poden. Pola contra, moitos cazadores-pescadores, a través de argumentos brutos e desproporcionados, presionan ás institucións públicas para que actúen contra especies competidoras con cargo ao orzamento de todos. E desgraciadamente conseguen o obxectivo demasiado a miúdo.

Tamén nos din que gaivotas e pombas e outras moitas especies poden transmitir enfermidades. Non é mentira, por suposto, o que pasa é que realmente non as transmiten porque non se cumpren moitas outras condicións. Na CAPV non houbo gretas de aves nin ornitosis nas persoas. Mesmo cando empezamos a restaurar os humidais non faltaba a idea de que acabariamos co paludismo, pero aquí estamos. O alarmismo simple é una tentación moi grande paira algúns.

Que dicir deses efectos que non nos fan máis que molestar se non facemos dano? O ouro das pombas, o ruído das gaivotas... Chegados a este punto, non parece que a característica dunha sociedade avanzada e equilibrada comece a morrer por iso.

Pero que hai detrás de todo isto? Porque non hai dúbida de que este tipo de cuestións cobraron un protagonismo diferente ao que tivemos antes. Á marxe dos intereses particulares (que sempre haberá alguén disposto a tirar a rede en augas bravas), diría que hai descoñecemento da sociedade. Una sociedade non determinada non ten un criterio propio paira tomar, crer ou rexeitar o que se lle chama, e depende dos demais. Neste sentido recóllense as mencións de cabeceira. Antes, o mero feito de vivir nun lugar dábanos un coñecemento, directo ou erróneo, dos seus seres vivos. Eran parte da vivencia persoal. O donostiarra coñecía o alca e o cegamés o voitre, aínda que logo dixese que o alca non voaba e que o saí pillaba aos nenos. Pero ese primeiro paso imprescindible foi o que se deu; daquela os seguintes: educar, vestir, aprender... Paira iso había estudos, libros e fontes fiables.

Hoxe en día o que non aparece na tele non existe. Cun pouco de sorte, algúns lerán libros ou a revista Elhuyar. Pero ninguén sabe que o que temos diante do extremo existe. Ante esta situación, primará en primeiro lugar a versión do que se fai amigo dos medios de comunicación e dificilmente será modificada polos que veñan despois. Sería de agradecer, por tanto, que as institucións públicas dedíquense unicamente á información e aos criterios técnicos, deixando ás cuadrillas de amigos as sinceras verdades redondas e falsos letrados que se din nos debates dos bares, xornais e sociedades gastronómicas, sen que se fagan súas automaticamente. Pola contra, pronto volvemos converter os alcas donostiarras en pingüíns.

Saiz Elizondo, Rafa
Servizos
263
2010
Seguridade
024
Zoología
Análise
Biblioteca

Gai honi buruzko eduki gehiago

Elhuyarrek garatutako teknologia