Soberanía tecnolóxica

2018/09/04 Olatz Arbelaitz Gallego - UEUko Informatika saileko kidea eta EHUko irakasle eta ikertzailea | Edurne Larraza Mendiluze - UEUko Informatika saileko arduraduna eta EHUko irakasle eta ikertzailea Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Programazioa

400

 

O tema do Encontro de Informáticos Euskaldunes deste ano foi a soberanía tecnolóxica. Edurne Larraza, responsable do departamento de Informática da UEU de Mendiluze, e Olatz Arbelaitz Galego, membro da mesma sección, resumiron desde o seu punto de vista as principais cuestións tratadas na reunión. Tamén se extraeron algunhas conclusións.

 

A solución sería una rede neutral

Edurne Larraza Mendiluze

Responsable do Departamento de Informática da UEU e profesor e investigador da UPV

Adaptando a definición de soberanía alimentaria de Via campesiña, si un pobo ou comunidade é tecnoloxicamente independente, “ten dominio sobre cuestións comerciais paira controlar a produción de tecnoloxía e tecnoloxías”. Pero cal é o camiño? Na reunión estivemos un día falando do tema. A pesar da importancia de contar cun dominio propio, a soberanía tecnolóxica vai moito máis alá, e por iso falamos das infraestruturas tecnolóxicas e da soberanía comunicativa, a educación tecnolóxica e a tecnoloxía na educación, a seguridade e a privacidade, e o software necesario paira ser máis autosuficientes pobos e cidadáns. Son catro áreas que, como vimos ao longo do día, teñen moitas conexións. En todos eles cobran especial importancia os conceptos de comunidade, libre e pública.En canto a infraestruturas, por exemplo, nunha época na que predomina a explotación privada, pasar do plano de negocio ao plano de dereitos e as infraestruturas de rede XXI. Para que sexan dereitos universais subordinados, non se pode delegar nos operadores a xestión e creación de infraestruturas. A solución sería crear una única rede neutral entre varios axentes, que posteriormente será utilizada polos operadores paira prestar o servizo. Izarkom é un exemplo de modelos e infraestruturas comunitarias que traballa nun modelo baseado no proxecto de guifinet catalán: a creación dunha rede propia por parte dos axentes locais e a interconexión con outras redes. Este tipo de proxectos pode ser una materia interesante paira desenvolver políticas propias no camiño cara á soberanía, que permitan que non haxa distincións entre os habitantes das cidades e zonas rurais.

 

Todos temos algo que facer

Olatz Arbelaitz Galego

Membro do departamento de informática da UEU e profesor e investigador da UPV

Seremos o reflexo do que aprendemos e, por tanto, no camiño cara á soberanía tecnolóxica, será imprescindible empezar pola educación: fomentar o uso sustentable das infraestruturas paira o correo electrónico e o almacenamento de información na rede; utilizar infraestruturas públicas e software localizado que nos permitan abandonar google e reflexionar sobre a seguridade e a privacidade. As institucións poden influír obrigando a utilizar software libre e determinadas opcións lingüísticas das ferramentas, pero a responsabilidade é compartida, todos temos que facer. No ámbito da seguridade, tamén habería que ter en conta aspectos filosóficos. Por exemplo, deberiamos reflexionar sobre o IoT que se está desenvolvendo actualmente e os problemas de seguridade que xurdirán nas cidades ou dispositivos intelixentes. De feito, os ataques a infraestruturas críticas afectan directamente ao benestar da sociedade; son ataques contra a soberanía. Os individuos temos que utilizar o sentido común: pór os contrasinais adecuados, ser críticos coa información que recibimos e protexer os nosos datos, porque se nos rouban a identidade dixital pódennos prexudicar moito. No caso das infraestruturas, o propietario debería garantir a seguridade, que será fundamental en relación coa privacidade. Por último, a informática procesa os datos en xeral, e as Tecnoloxías Lingüísticas que nos axudan a desenvolver necesitan datos abertos ou públicos que nós pomos a disposición de grandes empresas. O Goberno debería ser tamén aberto, sendo a transparencia, a participación e a colaboración o eixo e a importancia do sistema dixital de participación directa. A soberanía necesita datos libres (soberanía de datos), ademais de infraestrutura e software libre, e é importante que os teña e utilíceos en eúscaro. A ver si conseguimos que haxa un espazo de software libre en eúscaro paira a próxima ECIA!