Vida sintética a gallarón

2017/06/01 Agirre Ruiz de Arkaute, Aitziber - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Genetika

A primeira sorpresa deuna o equipo de Craig Venter cando construíu en 2010 a primeira célula con xenoma sintético. Sintetizouse o xenoma da bacteria mycoplasma mycoides. Entón lanzou o seu próximo reto, o concursante EspacioBoek, que consiste na construción dun xenoma sintético de vida de alto nivel. Non dunha bacteria, senón dunha vida eucariota con ADN organizado en cromosomas. Púxolle nome e data: Fermento Saccharomyces cerevisiae e 2017.

Chega o 2017 e as noticias do proxecto, que crearon xa seis cromosomas artificiais de fermento, superando un terzo do xenoma, que sobreviviron. Boek recoñeceu que xa terminaron o deseño completo deste hipotético xenoma eucarioto sintético, que só lles falta sintetizar. O novo deseño presenta numerosas adaptacións respecto ao orixinal, eliminando secuencias infuncionales e introducindo secuencias regulatorias de aceso e apagado libre de xenes. Este novo logro puxo aos investigadores moi preto da creación de fermentos artificiais e afirmaron que paira finais de ano os 16 cromosomas de fermento resisten o reto de sintetizar.

Que é o mínimo

Están a deseñarse desde cero e estanse aclarando cales son as secuencias que se poden eliminar sen pór en perigo a vida dos seres vivos e cales son as imprescindibles paira vivir. Así se está identificando a configuración mínima dos xenes imprescindibles paira sobrevivir, é dicir, a necesaria paira duplicar de forma autónoma as células artificiais.

Estes avances permiten ver máis cerca o obxectivo de deseñar e crear á carta calquera forma de vida, xa que, ademais de deseñar o ADN, o reto principal era organizar esta información xenética como cromosoma, incluíndo centos de proteínas que se unen ao material xenético: histonas, centrómero, telómeros...

Célula sintética humana

En xuño de 2016, a revista Science lanzou un gran reto: 130 biólogos sintéticos e empresas publicaron una proposta de síntese artificial de xenomas de plantas e animais, entre eles o xenoma humano. Segundo eles, despois de descodificar o xenoma humano (proxecto hpg-read, é dicir, Ler o Xenoma Humano), ese sería o seguinte paso (hpg-write, Xenoma Humano Escrito).

O espectacular líder do proxecto hpg-write é o propio Boeke, que ten como obxectivo crear una célula germinal “ultraseguradora” humana. Esta célula utilizaríase como plataforma universal paira o desenvolvemento da biotecnoloxía humana.

Aínda quedan por discutir os pormenores desta célula germinal sintética humana, pero xa se mencionaron algunhas das características que presentaría: a resistencia aos virus, aos priones e ao cancro, o rexeitamento inmunológico moi reducido paira evitar o rexeitamento nos transplantes, os mecanismos de control paira a autohablación e a autodestrución, os mecanismos paira evitar a transmisión de liñas germinales e a compatibilidade coa maioría das poboacións humanas.

Os promotores do proxecto hgp-write afirman que necesitarían uns 100 millóns de dólares durante dez anos paira sintetizar o xenoma humano artificial e cultivar células nunha placa de laboratorio. Sen dúbida, a industria farmacéutica e biotecnológica beneficiaríase moito, pero tamén se levantaron voces opostas. Segundo eles, este proxecto de bioloxía sintética vai moito máis alá da edición xenética e non se prevén problemas éticos. Os promotores do proxecto argumentaron que non será máis que una célula, nin un ser humano nin un embrión. Por encima dos debates, desde que propuxeron o seu proxecto na revista Science, moitos científicos uníronse ao proxecto. O reto está aí.