}

Carreiros en investigacións de células nai

2005/09/02 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

As investigacións con células nai teñen dous tipos de obstáculos, uns técnicos e outros éticos. Paira superar os problemas éticos, os científicos tiveron que inventar carreiros que deron pasos importantes nos últimos tempos.
As investigacións con embriones xeran un gran receo social.

Os embriones son o punto de partida paira a obtención de células nai, que se converten en células totipotentes de calquera tipo. Estes embriones atópanse nunha fase inicial, na que aínda se empezaron a dividir e desenvolver as células, por iso é polo que estas células sexan tan poderosas. Os científicos demostraron que poden ser útiles paira curar moitas enfermidades e puxeron moitas esperanzas nelas.

As posibilidades de investigación son escasas. Moitas persoas non poden aceptar o uso de células dun embrión, xa que o embrión mesmo pérdese durante a extracción das células, sen posibilidade de desenvolverse e converterse nun neno. Por iso, o Instituto Nacional de Saúde (NIH) puxo límites estritos aos investigadores que traballan con células nai embrionarias, así como aos que traballan noutros países. Con todo, os científicos non se engancharon e, como están obrigados a inventar travesías paira obter células nai, desenvolveron outras técnicas.

Investigación sen óvulos

Normalmente parten dun óvulo e da célula dun adulto. Ao óvulo extráeselle o núcleo e introdúceselle o da célula do adulto, o que se coñece como transferencia nuclear. Posteriormente, estimulan o óculo para que empezo a fragmentarse e de aí extraen as células nai totipotentes.

Una célula cutánea dun adulto e una célula nai embrionaria fusionada nunha soa célula.

Foto: Chad A. Cowan

Agora, un equipo da Universidade de Harvard conseguiu células totipotentes sen usar óvulos. Paira iso, utilizando polietileno glicol, fusionou células nai embrionarias con células da pel dun adulto, fibroblastos. O resultado da fusión é una célula híbrida cun dobre número de cromosomas e os investigadores demostraron que ten una expresión génica como as células nai embrionarias. É dicir, só se expresan os xenes da célula nai embrionaria. Parece, por tanto, posible rexuvenecer as células adultas a partir do material xenético das células nai embrionarias.

Estas células foron probadas no rato con bos resultados en rato con problemas no sistema inmunológico. Ademais, teñen capacidade paira volver crecer en zonas de perda de pelo. Os Burusoil colleron a noticia a gusto! Con todo, a técnica non supera por completo o obstáculo ético, xa que os cromosomas de células nai embrionarias son necesarios paira o rexuvenecemento dos fibroblastos.

Si o embrión non pode desenvolverse...

Outros investigadores seguiron outro camiño. A Universidade de Portland bloquea un xene imprescindible nas primeiras fases do embrión. Así, cando o núcleo da célula adulta transfórmase nunha célula sen núcleo (transferencia de núcleo), a célula resultante nunca se converterá en embrión. Con iso pretenden superar as reticencias de quen argumentan a destrución de embriones.

Os investigadores deben realizar esforzos especiais paira superar os obstáculos.

Pola súa banda, un equipo da Universidade Princeton, en lugar de bloquear un xene, propón que outro se exprese de forma esaxerada. Una vez feito isto, trátase dunha célula totipotente que se xera mediante a transferencia de núcleo, pero que tampouco é capaz de desenvolver o embrión.

Está claro que, dun modo ou outro, os científicos están a tentar superar todos os receos. Consideran que polo seu inaceptabilidad ética paira algunhas persoas, non poden descartarse os beneficios que poden achegar as células totipotentes. Por iso están a traballar, a lume de biqueira, por encima de todos os obstáculos.