}

O que nos diferencia doutros animais

2006/09/24 Galarraga Aiestaran, Ana - Elhuyar Zientzia

O home, en xeral, gústase a si mesmo e tende a pensar que está por encima doutros seres vivos; pensa que é o mellor de todos, o máis desenvolvido... Con todo, a miúdo pregúntase que nos diferencia doutros animais? A pregunta parece sinxela pero non é fácil de responder. Iso si, moitos tentan atopar resposta, entre eles os xenéticos. E agora pode atopar una resposta, ou una parte da resposta, ou polo menos una pegada.
É a pregunta de sempre: que nos diferencia doutros seres vivos? Que nos fai humanos?

A pegada obtívose ao comparar os xenes de diferentes especies. De feito, compararon o ADN humano co de chimpancé e macaco. Na árbore da evolución, estas dúas especies e a áncora do home de hoxe atópanse no mesmo ramal (na rama dos primates). Posteriormente comparáronse co ADN doutras especies moito máis afastadas da evolución, observando una gran diferenza no xene que codifica una determinada proteína. Esa será a clave?

Non o saben. A proteína é a mesma en todas as especies (DUF1220), o xene que a codifica, pero a diferenza radica no número de copias do xene: o home ten 212 copias, o chimpancé 37, o macaco 30 e o rato e as ratas só una. Non é a parte débil, non? Os investigadores creen que isto ten algún significado.

As copias non son inútiles

A proteína que espertou a atención dos investigadores está sobre todo no cerebro, concretamente na zona da intelixencia.

En estudos anteriores, cando se buscaban diferenzas xenéticas entre especies, os investigadores centrábanse nas ‘letras’ do ADN. De feito, o ADN pódese ler como una combinación de catro letras. E segundo os genetistas, nun lugar determinado había una letra ou outra, iso implicaba diferenzas entre as persoas e entre as especies. Con todo, están a darse conta de que o ADN tamén presenta diferenzas doutra orde e que ademais teñen una gran importancia na evolución das especies.

Por exemplo, no ADN hai partes repetidas. Antes non lle miraban demasiado. Agora estase observando que o número de copias do mesmo xene (repetidas veces) varía dunha especie a outra. E parece que isto está relacionado coa evolución.

Tamén neste caso, o número de copias deste xene pode estar relacionado coa evolución e o desenvolvemento da intelixencia. A proteína que codifica o xene atopouse en moitas partes do corpo: corazón, bazo, músculos e intestino delgado, pero sobre todo no cerebro. E no cerebro, non en calquera parte, senón no neocortex. As súas neuronas teñen funcións relacionadas coa intelixencia, por iso a proteína espertou a atención dos investigadores.

Canto máis, mellor?

Existen partes repetidas do ADN que consideran que influíu na evolución.

Parece que as repeticións por mutación no ADN ás veces son beneficiosas. En canto a este xene, canto máis copias hai, máis intelixente é a especie. Ou polo menos así o entendemos nós, os seres humanos, é dicir, as liñaxes da especie máis avanzada e intelixente.

Con todo, aínda quedan moitas preguntas por responder por parte dos científicos. Sobre todo queren saber cal é a súa función. Sospeitan que ten que ver co nivel de intelixencia, pero… como demostralo? No rato, cando queren saber cal é a función dunha proteína, crean un rato transxénico sen xénero que a codifica. Estudan as consecuencias da falta de proteínas respecto ao rato convencional, así como as funcións da proteína en si mesma. Pero nos primates non se pode facer iso, claro. Por tanto, deberán seguir tentándoo por outros medios. A ver se esta proteína do cerebro axúdalles!

Publicado en 7K.