Antton Azkona: "Os residuos son novas minas de futuro e de presente"
Antton Azkona: "Os residuos son novas minas de futuro e de presente"
Quen se reuniron nese Foro de Reciclaxe?
O foro contou coa participación de 15 sectores industriais, principalmente de reciclaxe (aceiro, plástico, papel, vidro, etc.) e tamén os que se dedican a manufactúraa (automóbiles, pilas, construción). Tamén estiveron presentes representantes ambientais e industriais dos Estados membros da Comisión Europea e diversos grupos non gobernamentais ecoloxistas.
É una industria de reciclaxe significativa en Europa?
Si, claro, eu diría que a industria da reciclaxe é case a totalidade na actualidade, por exemplo, o 50% do ferro producido e o 43% doutros metais (é dicir, cobre, níquel ou aluminio) é de media reciclada. No caso do papel as cifras son maiores, superiores ao 50%. E o mesmo paira o vidro. Pola súa banda, os plásticos, pneumáticos ou aceites e produtos similares quedan atrás por problemas técnicos e económicos. Con todo, a reciclaxe está actualmente estendido á práctica totalidade dos sectores industriais. A industria da reciclaxe compite directamente coas materias primas non utilizadas e en certa medida está ás substituír. Os residuos son as novas minas do futuro e do presente.
E é competitivo?
Diso falamos no Foro de Reciclaxe sobre a competitividade desta industria. Está claro que o que non é competitivo no sistema actual non avanzará e a industria da reciclaxe non é una excepción. Pero por que non é competitivo? Ou por que hai sectores e outro non? Esa é a clave, analizar todo isto. Neste caso vimos claramente que existen dous tipos de industrias de reciclaxe. Por unha banda están os que xa son competitivos, creados polas forzas do mercado, é dicir, fóra desa necesidade de preservar o medio ambiente. Neste grupo atópanse o ferro e outros metais, así como o papel e o vidro. Os dous primeiros funcionan de forma autónoma, pero os dous últimos, a pesar de ser competitivos, necesitan una participación pública, é dicir, deben ser recolleitos, transportados e distribuídos e paira iso necesitan a colaboración dos concellos. A continuación atópanse os sectores da construción, os plásticos e o aceite usado, con todo tipo de dificultades. Teñen problemas de recollida, distribución de materiais ou aplicación da tecnoloxía e, por encima deles, problemas de mercado. Non basta con reciclar, logo hai que vendelo. Estes últimos son os sectores emerxentes en materia de reciclaxe de materiais.
En canto á competitividade, o foro realizou diversas propostas respecto diso. Resumiríasnolo?
A principal debilidade dos sectores emerxentes son os sistemas de recollida nos que as administracións e a cidadanía debemos colaborar. Doutra banda, a distribución de materiais mesturados tamén presenta grandes inconvenientes. Ás veces hai tecnoloxía paira facelo, pero sempre o mellor é que cada un o distribúa en casa, e paira iso, por suposto, hai que pór as infraestruturas adecuadas. En definitiva, no foro proponse incrementar a participación pública na recollida e distribución de residuos. Doutra banda, os produtos reciclados destes sectores teñen un problema de calidade e é necesario romper esa imaxe. Por último, é moi importante a estandarización, é dicir, a fixación da función da materia prima reciclada con certas propiedades. Xa empezaron co plástico e comezan coa goma (pneumáticos). Ademais de todo iso, propúxose introducir cambios lexislativos, como é o caso dos sectores industriais que participaron no foro, nos que se solicitou una maior imposición sobre os vertedoiros. Desta forma, se o traslado do residuo a vertedoiro é caro, a tendencia a reciclalo aumenta. En países como Holanda e Alemaña, por exemplo, iniciáronse con estas medidas, quedando prohibido o depósito en vertedoiro do reciclable na actualidade.
Propostas de todo tipo, non?
Si, discutímolo moito. Proponse que os esforzos en materia de investigación e desenvolvemento destínense ao desenvolvemento da tecnoloxía de distribución de materiais. Acábase de completar o sistema electrónico de separación de pilas con mercurio e sen mercurio, por exemplo. Falouse da redución do IVE do produto que se reciclará desde o punto de vista económico (realízase en Francia e España) e de que todos os produtos comercializados conteñan unha porcentaxe mínima de materia prima reciclada. A proposta final non se aceptou porque era demasiado dura e non servía paira o mercado. Doutra banda, comprometeuse a que os deseños dos produtos sexan reciclados, é dicir, que cando se constrúe en coche mestúrese o menor número posible de materiais e identifíquense correctamente todos eles. Outro tema importante debatido foi a necesidade de pór en marcha sistemas de certificación como a ISO, así como de pór medios paira o intercambio de información: a recompilación da oferta de materias primas, prezos, etc. (talvez en Internet).
Nun foro tan amplo, sen dúbida, habería moitas opinións contrapostas. Como foi o clima e a actitude das negociacións?
Está claro que cada un ten os seus intereses e entre todos tivemos que traballar moito. As diferenzas entre os sectores industriais son importantes. Os que están ben consolidados, como o sector do metal, non queren ningunha participación externa. Estas eliminarían todas as leis. Pero os que agora están a aparecer ven esa necesidade. No Foro tratouse de adaptar o ámbito da reciclaxe ao mercado, pero os 15 sectores recolleitos non eran os mesmos e o proceso foi difícil. Ademais, os lobbies de mineiros e forestalistas, a pesar de non estar presentes no foro, exercían presión no seu sector. Por exemplo, cando se analizaron as vantaxes ambientais da reciclaxe, o aforro enerxético, a redución de residuos, etc., os citados lobbies fixeron que non se tivese en conta estas mencións no informe.
Conseguírono?
Non, non o conseguiron.
Conseguíronse bos resultados?
Si, o informe final é consensuado entre todos e iso é moi positivo. Como primeiro paso, foi moi importante e positivo, fixamos que é a industria da reciclaxe, por que e como se move e cales son os seus defectos e tomáronse medidas para que avance. A base está establecida polo menos.
No foro chegastes á conclusión de que a reciclaxe do 0% é inaceptable pero ao 100% insustentable. Onde está o equilibrio?
Con este tema tamén o lobby antes mencionado exerceu una gran presión. Din que co novo papel reciclado non se pode competir e iso non é certo. É certo que a reciclaxe ten certas limitacións. A reciclaxe reiterada da fibra paira fabricar papel destrúe e non serve paira o final. Existen, por tanto, limitacións técnicas, pero non puidemos determinar exactamente onde estaban. Algúns Estados van reciclar o 60% do papel. O principal límite do aceiro é recuperar o diñeiro inicialmente establecido, pero una vez superado este límite pódese reciclar case o 100%. No caso dos plásticos, pola súa banda, parece que non pode pasar do 15% tras un gran estudo. Existen grandes dificultades paira a recuperación e reutilización de monómeros. Quéimaa de aceite tamén é reciclable
ou é máis rendible, xa que se se queima paira obter enerxía recíbense subvencións. Falamos de reciclaxe, pero cal é a solución adecuada paira o que non se pode reciclar?
Se serve paira producir enerxía, queimar e obter enerxía. Os ecoloxistas adoitan estar en contra da incineración, pero se o facemos ben non é una mala solución. Polo momento, os residuos que non son aptos paira a produción de enerxía non teñen outra opción que levalos aos vertedoiros. Con todo, reciclar todo o posible reducirá considerablemente os vertedoiros.
Como valora a tendencia a protexer o medio ambiente mediante a adopción de medidas económicas?
No mundo global no que vivimos, a economía manda e eses instrumentos deben ser utilizados tamén paira protexer o medio ambiente. En certa medida é útil, pero non é una solución completa.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian