Antonio Hernando: "A nanotecnoloxía crece como nunca"

En setembro celebrouse en Donostia o Congreso Internacional sobre Nanociencia e Nanotecnoloxía. Reuníronse máis de 60 expertos en física, química, enxeñaría, bioloxía e medicamento en torno ao Nano. Una das estrelas deste congreso foi Antonio Hernando, director do Instituto de Magnetismo Aplicado de Madrid.

Antonio Hernando: "A nanotecnoloxía crece como nunca"


Catedrático de Magnetismo da Materia
Antonio Hernando: "A nanotecnoloxía crece como nunca"
01/11/2007 | Kortabitarte Egiguren, Irati | Elhuyar Zientzia Komunikazioa
(Foto: I. Kortabitarte)
En que se basea o seu traballo no Instituto de Magnetismo Aplicado de Madrid?

Estudamos principalmente materiais magnéticos, medindo campos magnéticos, etc. É dicir, o noso traballo baséase na investigación das características magnéticas dos materiais. É unha área moi interesante paira a nanociencia. E é que vai traer moitas aplicacións no futuro.

O tema das nanopartículas é moi interesante. Ademais, nos últimos anos desenvolvéronse diversas técnicas que nos permitiron traballar nós mesmos, os científicos, a escala do nanómetro, así como manipular estas partículas mediante métodos físicos ou químicos.

Por tanto, ante a excelente oportunidade de traballar a esta escala do nanómetro, centrámonos no estudo das propiedades dos materiais a esta escala. Pódese dicir que todos os campos da física, a química, a bioloxía e o medicamento uníronse paira traballar nesta pequena escala. Ademais, grazas aos descubrimentos das técnicas mencionadas anteriormente, o crecemento foi espectacular tanto na investigación en nanotecnoloxía como na nanociencia.

Que aplicacións teñen as nanopartículas magnéticas?

Por exemplo, con axuda de campo magnético, preténdese aumentar a densidade de información no campo de acumulación e tratamento de información, é dicir, aumentar o número de bits por unidade de superficie. Con todo iso conséguese que tanto os discos duros de maior memoria como os de lectura e escritura sexan máis rápidos.

As nanopartículas de ouro adhírense ás células cancerígenas e fanas brillantes.
GeorgiaTech

No campo do medicamento, as nanopartículas magnéticas abren novas vías de tratamento contra o cancro. Estas partículas poden penetrar no corpo humano e, grazas ás súas características magnéticas, poden ser adecuadamente observadas e canalizadas unicamente a células cancerígenas, sen causar ningún dano ás células sas.

Por exemplo, si houbese un tumor no xeonllo, o ideal sería que os medicamentos antitumoral só influísen neste tumor. Desta forma o paciente sufriría menos efectos negativos que os tratamentos actuais. Os tratamentos actuais son altamente agresivos paira o organismo. Esta sería una das principais achegas que a nanotecnoloxía faría ao medicamento: partículas magnéticas capaces de transportar os medicamentos alí onde hai dor ou dano.

Outra vantaxe destacable é que se poden utilizar paira provocar hipertermia. A hipertermia baséase na acumulación de partículas magnéticas no tumor; a aplicación dun campo magnético externo de alta frecuencia provocaría o quecemento destas partículas, o que provocaría o quecemento do tecido no que se atopan ditas partículas e a morte térmica das células cancerígenas.

En xeral, a clave do magnetismo radica na capacidade de acumular partículas nun determinado lugar, tanto no campo médico (no caso dos tumores) como no da informática (cantos máis partículas, máis bits).

Por medio da informática tamén traballades con semiconductores magnéticos que nun futuro poden ter aplicacións interesantes. Que características teñen?

Na actualidade, un tema importante sobre o magnetismo é o dos semiconductores magnéticos, o que se traduce nunha sinxela e sinxela explicación: o computador ten, por unha banda, una dura memoria, é dicir, una memoria magnética; por outro, una memoria ram ou de transistores. Este último é electrónico e tamén se coñece como memoria rápida. A memoria rápida, como o seu nome indica, traballa moi rápido e desaparece cando non hai enerxía, como é o caso da luz. Nunca che pasou a luz de súpeto e pensar "eu non gardei isto"? A memoria dura gárdao todo. Son dous mecanismos diferentes.

Nas células sas, con todo, non se pegan tan facilmente.
GeorgiaTech

Estas casas que se observan ao acender o computador fan a conexión entre a memoria dura e a memoria ram. En realidade trátase dunha perda de tempo. De feito, os semiconductores magnéticos poderían facelo nun só paso. Ademais, serían rápidas e estables á vez e non necesitariamos ambos os sistemas.

En definitiva, o obxectivo dos semiconductores magnéticos sería que o computador tivese un único sistema, en lugar de dúas memorias, e que a medida que se vaian xerando almacenásese toda a información. Iso é precisamente o que queremos conseguir once investigadores, entre eles nós, desde o punto de vista da escala nanométrica.

Até agora atopamos nanopartículas de óxido de zinc. Son semiconductores que poden transformarse en magnéticos rodeándoos de átomos de xofre, da mesma forma que no caso do ouro. É posible que poida ser aplicado no futuro en materia informática. Quen o sabe.

Nestas investigacións descubristes que as nanopartículas de ouro teñen propiedades magnéticas...

Efectivamente. O ouro non presenta características magnéticas. É diamagnético. É dicir, ao achegar un imán (un campo magnético) a este material repele. Con todo, ao rodear as nanopartículas de ouro con certas moléculas orgánicas, poden adoptar características magnéticas distintas do ouro común que coñecemos tanto en aneis como en pendentes.

As nanopartículas de ouro miden dous nanómetros que se converten en magnéticos mediante enlaces químicos como o xofre. Aínda non coñecemos o mecanismo deste sorprendente descubrimento, pero estamos a traballar niso. É un descubrimento moi importante. O ouro non é moi tóxico paira o corpo humano.

A nanotecnoloxía pode revolucionar a informática.
De arquivo
En que punto atópanse todas estas investigacións e as investigacións sobre nanotecnoloxía en xeral?

Neste momento hai áreas científicas que están enfocadas á nanotecnoloxía, máis atractiva que nunca. Sen dúbida, aínda hai moitas tarefas, pero crece máis que nunca; o interese pola nanotecnoloxía é cada vez máis evidente.

O medicamento, por exemplo, está a investigar todo o devandito hai anos. Varios institutos de nanotecnoloxía realizaron once experimentos con coellos, etc. e algúns estudos atópanse en fase de probas clínicas. Eu non podo pór una data a todo isto porque sería un erro, pero estamos e estano facendo, e é posible que dese traballo póidanse obter resultados como os que mencionamos.

Antonio Hernando
Antonio Hernando leva máis de 30 anos traballando a nivel internacional.
Se doctoró na Universidade Complutense de Madrid en 1974. Catedrático de Magnetismo da Materia da mesma universidade desde 1980, dirixe o Instituto de Magnetismo Aplicado desde a súa fundación en 1989.
(Foto: I. Kortabitarte)
Doutor honoris causa pola UPV/EHU en 2002.
Publicou máis de 300 artigos, moitos dos cales tiveron o seu lugar nas revistas máis prestixiosas. Contou con máis de cinco mil referencias.
Impartiu máis de 60 conferencias nos principais congresos sobre magnetismo e física.
Kortabitarte Egiguren, Irati
Servizos
236
2007
Resultados
029
Entrevistas; Nanotecnoloxía
Entrevista
Servizos

Buletina

Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian

Bidali

Bizitza