podcastak

Uhin ultramoreak


#54 UHIN ULTRAMOREAK: Ahizpatasuna zientzian

Zientzialari batzuek lan nabarmena egin dute atzetik zetozen emakumeei eta baztertuei bidea leuntzeko. Ahizpatasunaren adibide ederra dira eta horietako kasu esanguratsu batzuk azaleratu nahi dituzte “Uhin ultramoreak” podcastaren hirugarren denboraldiko azken atal honetan Alaitz Ochoa de Eribek eta Ana Galarragak. Izan ere, oso eremu lehiakorra den arren, badira bestelako jokabideak eta balioak erakutsi dituzten zientzialariak. Haietako lau aukeratu dituzte: Marie Curie fisikaria eta Nobel sariduna, Poppy Northcutt ingeniaria eta aktibista feminista, Jocelyn Bell Barnell astrofisikaria eta Ben Barres neurozientzialari transa. “Egunero ikasten da zerbait” sekzioan, berriz, AAk diseinatutako Karmela autoa aurkeztu dute. Ez zaitu epel utziko!

GUAU plataforman duzu entzungai Elhuyarrek EITB mediarentzat egindako podcast hau.

2025-06-26

#53 UHIN ULTRAMOREAK: Txertoen negazionismoaren jatorria

Donald Trump AEBko agintera iritsi denetik, indartzen da txertoen aurkako mugimendua. Eta beste leku batzuetara ere ari da zabaltzen, batez ere, pentsamendu konspiratzaileei eta alternatiboei lotuta. Uste oker horien arabera, txertoen ondorio kaltegarrietako bat autismoa da. Horren atzean,1998ko artikulu bat eta zientzialari baten jokabide iruzurtia daude. Alaitz Ochoa de Eribek eta Ana Galarragak garbi utzi nahi izan dute atal honetan, txertoek milioika bizitza salbatzen dituztela urtero. Zientzia fikziozkoak diruditen lentilla batzuk ere aipatu dituzte albisteen artean. Hain zuzen, haiei esker, argi infragorria ikus daiteke, baita begiak itxita ere!

GUAU plataforman duzu entzungai Elhuyarrek EITB mediarentzat egindako podcast hau.

2025-06-18

#51 UHIN ULTRAMOREAK: Hilezkoratsunaren ametsa

Zuk zer duzu nahiago, hil arte gazte bizi edo hilezkorra izan? Ba dago izaki hilezkorrik? Gizakia bihur liteke noizbait hilezkorra? Ari aldira esperimentuak egiten helburu horrekin? Badago emaitzarik? Hilezkortasunaren ametsari heldu diote “Uhin Ultramoreak”en atal honetan Alaitz Ochoa de Eribek eta Ana Galarragak, ikuspegi zientifiko eta kritikoarekin. Beste kontu jakingarri asko ere azaldu dituzte. Adibidez, Estatu Batuetako multimilioidunek beren espermatozoideen arteko lasterketak egiten dituztela, ustez, osasun sexuala bultzatzeko asmoarekin.

GUAU plataforman duzu entzungai Elhuyarrek EITB mediarentzat egindako podcast hau.

2025-06-05

#50 UHIN ULTRAMOREAK: Otsoaren balioa

Otsoak gorrotoa eta miresmena, bi sentimenduak pizten ditu. Euskal Herriko mendietatik aspaldi desagerrarazi bazuten ere, balio ekosistemiko handiko animalia da. Nola nahi, otso bat inguruan azaldu orduko pizten da eztabaida, haren aldekoen eta kontrakoen artean. Eztabaidari ihes egin gabe, Alaitz Ochoa de Eribek eta Ana Galarragak otsoa berriro gure basoetan sartzea klima-aldaketari aurre egiteko neurri eraginkorra izan daitekeela arrazoitu dute. Kastoreak ere aipatu dituzte atal honetan, eta natura sistema konplexua eta integrala dela gogorarazi dute. Bide batez, egia ote da limoi-ura baraurik edateak gantza erretzen laguntzen duela?

GUAU plataforman duzu entzungai Elhuyarrek EITB mediarentzat egindako podcast hau.

2025-05-28

#49 UHIN ULTRAMOREAK: Emakumeen gutxiespen "zientifikoak"

Historian, zientzia aitzakia modura erabili izan da emakumeen adimena eta gaitasun fisikoak gutxiesteko, eta gaitzak asmatzeko, adibidez, histeria. Alaitz Ochoa de Eribek eta Ana Galarragak azaldu dutenez, horren atzean hau dago: patriarkatua. Atalean, beraz, zientziak emakumeei buruz kontatutako gezur “zientifikoak” aletu dituzte.

Bestalde, egia ote da Marie Curiek erabili zituen koadernoak oraindik erradioaktiboak direla?

GUAU plataforman duzu entzungai Elhuyarrek EITB mediarentzat egindako podcast hau.

2025-05-21