Polo camiño da tecnocración, aos ienzos

1996/03/01 Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Teknologia

Ultimamente utilizan de palabra a boca o tema da incineración. Neste tema apareceron posturas contrapostas e parécenos que deben aparecer necesariamente. E é que o debate se pode traducir no encontro de diferentes modelos.

Na Plataforma ERREKA creemos que apostar pola incineración suporá una perda de oportunidades de futuro paira promover a solidariedade na nosa sociedade. E cando dicimos no futuro, máis que protexer o medio ambiente, creemos que cunha adecuada xestión dos nosos recursos e sen xerar contaminación, dificultará a promoción da I+D local. A finais de século, as chemineas son as chemineas.

A Deputación de Bizkaia e Zabalgarbi queren construír dúas plantas incineradoras paira tratar 458.000 toneladas de lixo. Esta cifra é superior á do lixo xerado na actualidade e evidentemente non se tivo en conta o criterio da reciclaxe, a pesar de que ambas as entidades manifestan o contrario. Mediante a análise conceptual da incineración, atopamos un modelo de sociedade endogamizada que relaciona o desenvolvemento co aumento do consumo.

Doutra banda, dise que se vai a utilizar a normativa alemá paira o control das emisións, pero sábese que tampouco se respecta a propia. Din que na emisión de dioxinas non se superará o valor de 0,1 ng/m3, pero non garante que non afecte negativamente á nosa saúde. A organización EPA dos EEUU recoñeceu que as dioxinas poden causar cancro e acumúlanse en seres vivos, criterios que non se tiveron en conta á hora de realizar o proxecto. Ademais, durante a incineración xéranse outros contaminantes como os metais pesados, que aínda non se superaron. Pecharían a incineradora se xurdise algún problema deste tipo? Así mesmo, mediante a incineración conséguese reducir os residuos, pero entrégase na mesma proporción que se obtén na compostaxe, é dicir, redúcese nun terzo o lixo, mentres que o residuo que queda ao final do proceso é residuo tóxico e perigoso segundo os datos achegados pola Viceconsejería de Medio Ambiente.

Cabe destacar, por outra banda, a recuperación enerxética que a miúdo se está citando neste debate sobre incineración. Desde o tema de Lemoiz, é una ferida interna incompleta do partido PNV, e dicir que se pode utilizar paira facilitar un negocio oculto non é só una sospeita. En canto a plántaa incineradora que se pretende implantar en Bizkaia, só un terzo da materia prima será lixo e o resto serán derivados do petróleo. Basicamente estase expondo a creación dunha nova central térmica, sen dicir que temos tres plantas similares practicamente sen utilizar (Santurtzi, Burtzeña e Pasaia).

En consecuencia, una incorrecta xestión dos nosos residuos afectará directamente á factura de enerxía eléctrica que pagamos todos nós, xa que neste caso interpretarase de forma tortuosa o Decreto de Autodestrución que regula o uso de quilowatts xerados no mesmo. En base a este recurso que se creou paira lograr o efecto contrario, pódese evitar que se incremente a tarifa de lixos domésticos, xa que de non facelo incrementarase un 500%. Todo iso significa que a cantidade anual que pagamos (15.000 ou 20.000 pesetas), terémola que pagar a través da luz e de forma encuberta.

A incineración de lixos é una técnica moi custosa, xa que é necesario crear infraestruturas especiais paira reducir as emisións xeradas en plántaa incineradora e paira o tratamento de produtos secundarios e escorias: acondicionamento de sistemas de tratamento de emisións gasosas, creación de celas de seguridade paira a acumulación de escorias ou a posta en marcha de tratamentos plasmáticos paira a xestión do problema das cinzas. Todo iso supón 40.000 millóns de pesetas, polo que cada biscaíño deberá achegar 34.000 pesetas. Din que o custo de explotación da incineradora será de 5.000 millóns de pesetas (está por ver! ), é dicir, 4.200 pesetas por habitante. Todo iso sen ter en conta a cela de seguridade a construír paira a xestión das escorias xeradas no proceso.

Na plataforma ecoloxista ERREKA estamos en contra da incineración na nosa contorna (Vitoria-Gasteiz e Montejurra) porque hai experiencias totalmente diferentes que nos indican que hai camiños de futuro máis eficaces –o tempo de utilización dos vertedoiros de 10 anos–. Por que agora preocuparse co tempo? En definitiva, creemos que detrás deste debate hai algo máis importante que o debate sobre a incineración. Entre outras cousas, hai outro modelo de entender o desenvolvemento, defender a sustentabilidade dunha contorna con recursos limitados e reivindicar o dereito a unha correcta xestión dos nosos residuos, é, en definitiva, empezar a dar pequenos pasos paira equilibrar o noso modo de vida e posibilitar novos modelos de futuro, que está detrás desa explosión.