Pola atmosfera de Saturno

2006/10/01 Kortabitarte Egiguren, Irati - Elhuyar Zientzia Iturria: Elhuyar aldizkaria

• Astronomia
• Unibertsitateak

Paira investigar a atmosfera de Saturno utilizáronse as imaxes tomadas polo Telescopio Espacial Hubble entre os anos 1994 e 2004. Máis de duascentas imaxes. Estas imaxes, vistas desde diferentes lonxitudes de onda, axudan a analizar como é e como é o planeta. Ese sería, dalgunha maneira, o estudo realizado polos investigadores a partir das observacións.

Pero tamén se pode realizar una simulación numérica. Paira iso utilizan varios códigos numéricos. Estes códigos reproducen a entrada de fotóns á atmosfera e a súa propagación en diferentes direccións. Algúns fotóns son absorbidos e outros son reenviados ao espazo, é dicir, son reflectidos pola atmosfera.

O equipo investigador da UPV leva varios anos desenvolvendo estes códigos numéricos. De feito, en función da luz reflectida pola atmosfera pódense deducir as partículas que se atopan detrás desta reflexión. É dicir, analizando a luz reflectida pódese determinar o número de capas de nubes, a súa extensión, as súas características ópticas, etc. Así estudaron as nubes de Saturno e o seu desenvolvemento durante dez anos. É un prazo relativamente longo.

Cambio de ventos

Una vez analizada a estrutura da atmosfera, estudouse a altura na que se mediron previamente os ventos do planeta xigante. Este traballo foi realizado por investigadores do mesmo grupo. Isto é imprescindible si quérese entender a meteorología do planeta, xa que proporciona una visión tridimensional da atmosfera.

Neste estudo comparáronse as imaxes obtidas polo Telescopio Hubble coas tomadas anteriormente pola nave Voyager. O equipo de Ciencias Planetarias observou en 2003 un enorme cambio de ventos no ecuador na atmosfera de Saturno. Ninguén o esperaba.

Na década dos 80, a nave Voyager mediu ventos de 1.700 km/h de intensidade no ecuador de Saturno. No ano 2003 obsérvase un declive do 40% deste valor, coma se os ventos freásense ou freasen bruscamente. En 2004, cando a sonda espacial Cassini chegou a Saturno, déronse conta de que nalgunhas lonxitudes de onda os ventos eran máis lentos e noutras máis rápidos. Adiantaron entón a hipótese de que os ventos se freaban coa altura. É dicir, que canto máis alto é o vento, máis lento é e viceversa. Isto non é un descubrimento novo, xa que os ventos en xeral cambian de altura na atmosfera. Con todo, o equipo investigador da UPV demostrou que esta hipótese era realmente certa, baseada en medicións de altura e vento.

Ademais, observaron un cambio indubidable respecto dos datos medidos pola nave Voyager. O motivo pode ser: En 1990 produciuse una terrible tormenta no ecuador de Saturno, maior que a propia Terra. Este fenómeno ocorre cada trinta anos en Saturno e perturba gran parte do planeta. Na actualidade está a investigarse, entre outros temas, o impacto deste tipo de fenómenos na atmosfera de Saturno.