Inventan a detección de rexeitamento de órganos mediante análises de sangue

2011/04/17 Lakar Iraizoz, Oihane - Elhuyar Zientzia

• Biokimika
• Genetika
• Anatomia/Fisiologia
• Osasuna
• Medikuntza

Ademais de ser una oportunidade única paira sobrevivir, o transplante convértese en algo a controlar durante toda a vida (Foto: Alan Turkus).

A recollida de transplantes de órganos permite aos pacientes sobrevivir. Con todo, paira eles convértese en algo a controlar ao longo de toda a vida. O seu corpo pode actuar contra o órgano que foi introducido desde o exterior e ven obrigados a interromper o ataque paira non chegar á perda do órgano. Á súa vez, teñen que realizar revisións periódicas paira controlar si o órgano segue protexido. Investigadores da Universidade de Stanford propuxeron una forma de facilitar este control en Estados Unidos: inventaron una forma de coñecer o corpo mediante unha análise de sangue que se está levando a cabo contra o órgano recibido.

Na actualidade, o proceso utilizado paira determinar si produciuse un rexeitamento é moi custoso. Ocupan directamente fragmentos do órgano trasplantado (é dicir, realizan biopsias), o que é moi frecuente: nun primeiro ano despois do transplante, polo menos doce biopsias, e no seguintes catro anos outros dous ou tres.

Aproximadamente o 40% de quen reciben transplantes rexeita o órgano durante o primeiro ano. En definitiva, o corpo responde como ante calquera outro corpo estraño que entra por fóra. Declara que todos os corpos estraños son nocivos e pon a traballar contra eles o sistema inmunitario. Por iso, os especialistas buscan os receptores máis adecuados paira os órganos dispostos paira o seu transplante. É dicir, tratan de que doantes e receptores teñan as maiores similitudes posibles paira evitar na medida do posible o ataque do sistema inmunitario.

Cando o ADN do doante é igual ou superior ao 3% do total do ADN sanguíneo, poden existir problemas de rexeitamento. (Foto: Photoxpress).

No entanto, tamén mediante fármacos axudan a romper esta reacción corporal espontánea e fornecen aos pacientes trasplantados medicamentos que frean a resposta do sistema inmunitario.

A pesar de todas estas medidas, en ocasións prodúcese una recusación do órgano por parte do corpo. Nestes casos é importante detectar canto antes os síntomas de rexeitamento, xa que é máis fácil combatelos. Por iso realízase un seguimento tan estreito despois dos transplantes.

Restos de rexeitamento en sangue

Ademais de no órgano trasplantado, investigadores da Universidade de Stanford sospeitaban que podía haber indicadores de rexeitamento en sangue. De feito, cando se produce o rexeitamento, as células do órgano trasplantado morren lentamente e os fragmentos de ADN entran no sangue do receptor. De feito, sempre aparece no sangue un pouco de ADN do órgano, pero cando se produce o rexeitamento o seu nivel aumenta.

Xa se deron conta de que ese efecto se producía. Leste mesmo grupo de investigadores descubriu hai anos que nas mulleres que recibían órganos masculinos aparecía ADN masculino en sangue. O cromosoma que separa a mulleres de homes, o cromosoma E masculino, foi detectado no sangue destas mulleres. E comprobaron que a cantidade de cromosoma E aumentou nos casos nos que as mulleres rexeitaron o órgano recibido.

Do mesmo xeito que nos estudos forenses, desde unha mostra de sangue pódese coñecer a proporción de ADN que corresponde ao paciente e ao receptor (Foto: NHGRI).

Co obxectivo de xeneralizar este test e non só servise paira as mulleres que recibiron órganos masculinos, pensaron acudir a técnicas de separación entre persoas. Do mesmo xeito que en probas de paternidade, homicidios e outros estudos forenses, tomáronse mostras de sangue ás persoas que recibiron transplantes e analizouse se o ADN da mesma é propio ou do órgano. Así, comprobaron que cando o ADN do doante é inferior ao 1% do total de ADN sanguíneo, non hai problema. Un aumento do 3-4% indica que o receptor está a rexeitar o transplante.

É máis, os investigadores sinalan que prognosticaron que nos casos estudados produciríase un rexeitamento máis rápido que coas biopsias. O ADN das células mortas comeza a acumularse no sangue antes de que os síntomas do rexeitamento aparezan no órgano.

Con todo, non se identificaron todos os rexeitamentos, senón que un 17% dos casos declaráronse errados. Trátase, por tanto, dunha técnica que aínda debe axustarse e que require máis ensaios e ensaios, pero os investigadores están convencidos de que pode ter un gran potencial. Outros expertos que non participaron na investigación, como o director da unidade de transplantes do Hospital Xeral de Massachusetts, sinalaron que se trata dunha noticia prudente, pero que é bo idear e desenvolver formas de biopsias.

Publicado en Ortzadar