Elhuyar– Vasnos a facer o teu breve curriculum?

Profesor O-Aasser – Nacín Egypton en 1942. Fixen os meus estudos en Alexandría. Logo fun á Universidade Mcgill de Montreal, onde fixen o doutoramento de 1966 a 1972. Despois fun á Universidade Lehigh de Pennsylvania cunha bolsa. En 1974 ingresei como profesor asistente no Departamento de Enxeñaría Química. Tres anos despois nomeáronme profesor asociado e hai tres anos convertinme en profesor completo. Neste momento tamén son director do "Instituto de Polímeros de Emulsión" de Lehigh.

E.– Cales son as súas áreas de investigación de interese?

O-Aasser – No amplo campo de Látex, o meu interese máis particular abarca a coloides, polímeros e os seus aspectos de enxeñaría química: Estou interesado na polimerización na súa totalidade, na cinética, na caracterización, nos problemas de superficies, no problema de coloides e nalgúns campos de aplicación destes polímeros, especialmente na industria do recubrimiento, e na utilización de látex como soporte de proteínas no campo biomédico.

E.– Na conferencia da mañá falou das miniemulsiones. Que diferenza hai entre as miniemulsiones e as emulsiones normais?

O-Aasser– Nas miniemulsiones temos pingas ou partículas de pequeno tamaño, o que significa que este tipo de emulsiones terán una estabilidade natural. As macroemulsiones teñen pingas de maior tamaño e cando se deixan nelas as partículas depositan ou flotan dependendo da diferenza de densidade entre estas e o medio expulsor. Desde este punto de vista, as miniemulsiones deberían proporcionar un sistema máis estable.

Con todo, a importancia do proceso no que se realizan as miniemulsiones radica nos seus potenciais usos, algúns dos cales xa se nadan e outros aínda non por ser tecnoloxía nova. A capacidade de alcanzar látex que non é posible obter por este tipo de tecnoloxía mediante procesos convencionais é tamén importante. Por exemplo, se queremos utilizar polímeros celulósicos nunha cuberta, debes disolver o material celulásico nun disolvente orgánico, aplicalo posteriormente e deixar que o disolvente se evapore.

Por unha banda, estás a lanzar un disolvente orgánico, talvez o cancerígeno. Doutra banda, o disolvente ten un custo económico, o que se está gastando. Con todo, a miniemulsión non expón problemas deste tipo, senón que o polímero dispérsase en pequenas pingas ou partículas nun medio acuoso. As posibilidades deste proceso foron xa vistas en diferentes ámbitos.

E.– O ano pasado nun xornal de San Sebastián falábase de vós nunha noticia titulada "Microesferas paira curar a leucemia". Que lle parece?

O-Aasser – Este ten una relación cos traballos que levamos a cabo no lanzador de NASA. Tratábase de preparar microesferas de polímero, de 5-100, no espazo, iso si, moi monodispersas, que se querían partículas de tamaño similar. Paira iso utilizamos o lanzador.

A falta de gravidade no lanzador permítenos manter un perfil máis constante. Así, cando cada partícula crece de pequeno a maior tamaño, terá unha contorna similar. Hai que ter en conta que o sistema no que estamos a traballar ten unhas dimensións de 10 ¹² partículas ^{cms 3} e que si se quere conseguir una distribución estreita do tamaño, as partículas deben ter a mesma temperatura no proceso de crecemento.

Si ao longo da polimerización algunhas partículas tivesen máis calor que outras, é dicir, una temperatura superior, a velocidade de polimerización das primeiras sería maior que a das que teñen menor temperatura. É fundamental, pois, que todas as partículas teñan unha contorna similar. Se este proceso realízase no terreo, as partículas tenden a flotar ou sedimentarse en función da súa densidade. Isto leva a que a temperatura dentro do reactor non sexa uniforme.

Cando o proceso realízase no espazo, non se require axitación paira manter as partículas en suspensión. Isto permítenos, ademais, que as partículas crezan e que á súa vez se eviten os coales, xa que a cizalla é moi pequena. Se tentamos facer este proceso no chan, con partículas de 10, por exemplo, para que non haxa sedimentación que precise una axitación moi forte. Isto levaríanos a ter una gran cizalla, a gran cizalla provocaría que as partículas chocasen entre si de forma violenta e consigamos partículas de mar.

E.– Como é o proceso no espazo?

O-Aasser.– As partículas de semente máis grandes que podemos obter na Terra deposítanse inchadas con monómero ou antutas no reactor. O reactor entra no proxector e cando chega ao espazo o astronauta acende os quentadores e comeza a polimerización. Agora non hai que bater, as partículas permanecerán no asento e en todo momento. Cando os polímeros tráense ao chan son moi vidriados.

O poliestireno a temperatura ambiente é como o vidro, as partículas non son area mariña como una xerra chea de auga. No seguinte voo utilizamos estas partículas como sementes. Até o momento tivemos cinco viaxes e no último conseguimos partículas de 32, ademais dunha desviación standard moi estreita do 1,5%.

E.– E sobre aplicacións...

O-Aasser.– Sobre o uso de partículas, a primeira utilización é a calibración dos instrumentos. Desde este punto de vista, o "National Bureau of Standards" de EE.UU. aceptou e certificado como standard primario as partículas de 10 que se obtiveron nun primeiro voo. A partir de xuño poranse á venda paira a calibración de instrumentos.

Leste foi o primeiro produto comercial que se conseguiu no espazo, que se fabricará no espazo e venderase en terra. Esta é sen dúbida a clave paira a comercialización do espazo.

Existen outros moitos usos destas partículas, debido á súa uniformidade e tamaño, acudindo ao campo da investigación de Cancro, sobre todo no tratamento da leucemia, realizáronse traballos non coas nosas partículas, pero si con partículas similares. Preparáronse varias partículas cun imán no seu interior, de 3. Establecéronse grupos funcionais específicos na superficie das partículas. As partículas foron tratadas paira reter un antígeno a estes grupos funcionais.

Estas partículas que conteñen proteínas adhesivas entran en contacto coa medula ósea dos leucémicos, é dicir, faise pasar por unha columna de intercambio que contén estas partículas. Una vez pasado, as células leucémicas uniranse á proteína específica. Obterase a distribución. Este experimento realizouse en tres ou catro hospitais por todo o mundo. Con todo, sábese que paira saber se un tratamento anticancer é efectivo hai que esperar uns tempos e ver se o cancro se tritura. Estamos neste caso.

A chave paira este tipo de aplicacións é a fabricación de partículas de diferente tamaño cunha gran uniformidade.

E.– Entón, sobre a investigación que se pode facer no espazo, ves un équito discursivo, non?

O-Aasser.– Eu creo que si. De factum NASA deu moitos pasos nesta dirección. Actualmente estase ensaiando en EEUU paira a creación de equipos de investigación. O seu obxectivo principal será o de procesos que, por falta de gravidade no espazo, poidan ser profitados. Ademais, a estación espacial paira 1990-92 estará en órbita, o lanzador só se utilizará como camión de transporte de persoas e material... E isto está en cinco anos!

O futuro si existe, hai un gran potencial. Con todo, haberá que esperar uns anos paira ver se a posibilidade faise realidade. Eu creo que en principio serán produtos de gran valor e pouco volume: cristais metálicos especiais, amálgamas paira semiconductores, látex...

E.– Grazas, señor profesor.