Motoa: pasatzen ez den moda
1988/04/01 Tapia, Xipitri Iturria: Elhuyar aldizkaria
Hirietan zehar ibiltzeko ibilgailu asko dago, hala nola, automobila, autobusa, taxisa, etab. Baina, motoa baino egokiagorik ezagutzen al duzu? Edozein tartetatik sar gaitezke berarekin eta aparkatzeko arazorik ez du sortzen. Hori bai, bi gurpilen gainean joateak ez du segurtasun handirik eskaintzen.
Motoa ibilgailu azkarra eta erabilgarria bada ere, bere punturik ahulena ezegonkortasunean datza. Zenbaitzuek kontrakoa frogatu nahi izango dute, baina nahiz eta lasterkariek kurbatan hartzen dituzten posizioak eta inklinazioak erbiak har ditzakeenaren berdinak izan, azken honek lau hankak erabiltzen ditu horretarako.
Teorikoki bi ukipen-punturen gaineko orekarik ez da naturan existitzen. Gutxienez hiru puntu behar dira egonkortasuna lortzeko. Bizikletak eta motoak martxan daudenean badirudi lege hau ez dela betetzen, baina geldituz gero oina lurrean jarri beharra dago. Beste hitz batzuetan esanda, oreka dinamikoa existitzen da, baina oreka estatikoa ez.
Egonkortasun-arazo hau gainditu nahian, ikerlariek zenbait eredu bitxi egin dute. Artikulu honetan eredu hauetako batzuen ezaugarriak erakutsiko ditugu. Hala ere, eta eredu sofistikatu hauen ezaugarriak aztertuz, arazoak ez direla gainditu esan daiteke; hau da, egonkortasunean irabazten dena abiaduran edota erosotasunean galtzen da eta alderantziz. Hau dela eta, zorionez ala zoritxarrez, motoak moto izaten jarraituko du.
Quasar
- Mota: etzanda gidatzeko motoa.
Zenbat plaza: bat
Luzera: 2,10 m
Zabalera: 0,90 m
Pisua: 300 kg
Inklinazio maximoa: ––
Aurreko esekidura: beso oszilatzailea, bi motelgailu
Atzeko esekidura: beso oszilatzailea, bi motelgailu
Aurreko balazta: 2 disko
Atzeko balazta: disko bat
Aerodinamika: osoa; gidatzailea estalita
Motorea: Honda 750, 4 zilindro eta 4 aldikoa
Zilindrada: 748 cm 3
Abiadura-kaxa: mekanikoa eta 5 abiadurakoa
Transmisio sekundarioa: Cardan bidezkoa
Potentzia maximoa: ––
Abiadura maximoa: ––
Prezioa: Inglaterran badago eta 1.400.000 pta. balio du.
Ohar orokorrak:
Denbora luzean gidatzeak, benetako karrozeria muntatzea justifikatzen du. Horrela ondoko bi helburuok lortzen dira: gidatze erosoagoa eta afrontuarekiko babes ona. Gidatzailearen posizio ona lortzeko, gidatzeko sistema moto klasikoak duenarekiko desberdina da. Azken hau gidatzeko urkilaz baliatzen bada ere, beste honetan beso oszilatzailea erabiltzen da. Birak emateko heldulekuak beso honen muturrean gurpila pibota erazten du. Besoaren muturretik gurpilerainoko lotura bolante-erradio gogor batez lortzen da. Gidatzailea etzanda doanez, grabitate-zentrua asko jaisten da eta beraz, ezin du gorputza aldeetara inklinatu zeren eta birak hartzeko egonkortasuna txikiagotu egiten bait da. Oro har sistema osoa ezegonkorra dela esan daiteke.
Oekomobill
- Mota: guztiz estalia
Zenbat plaza: 2, tandem eran
Luzera: 3,75 m
Zabalera: 1,27 eta 1,40 m-ren artean
Pisua: 320 kg
Inklinazio maximoa: 51° (Orain arteko motorik onenek 50°ko inklinazio-angelua zuten)
Aurreko esekidura: urkila teleskopikoa
Atzeko esekidura: motelgailu bakarra
Aurreko balazta: disko bikoitza
Atzeko balazta: disko bat
Aerodinamika: guztiz estalia eta karrozeria beira-zuntzezkoa, Kevlar-ez armatua (Cx 0,2 baino txikiagoa)
Motorea: BMW K 100, 4 zilindro, 4 aldikoa
Zilindrada: 987 cm 3
Abiadura-kaxa: mekanikoa, 4 abiadura gehi atzera-martxa
Transmisio sekundarioa: Cardan bidezkoa
Potentzia maximoa: 66 kW 8000 bira minutukotan
Abiadura maximoa: 250 km/h
Prezioa: Suitzan badago; 3.200.000 pta. inguru balio du.
Ohar orokorrak:
Motoa gelditzerakoan gidatzaileak hankak atera ezin dituenez, alboetatik bi gurpiltxo egonkortzaile irteten dira gidatzailearen aginduz. Motoaren abiadura 7 km/h baino txikiagoa denean ordenadoreak abisatzen dio pilotoari. Motoa klasikoa baino luzeagoa eta zabalagoa denez, ez da oso erosoa suertatzen hiri barnean ibiltzeko. Baina bere arazorik larriena egonkortasun kaxkarrean datza. Gidatzaileak gorputza ezin du inklinatu eta beraz egonkortasunak asko galtzen du.
Amorton car
- Mota: Triziklo karrozatua
- Ohar orokorrak:
Moto honen egileak, Sanyo-k, ez du informaziorik argitaratu eta egin nahi izan duen gauza bakarra siliziozko eguzki-zelulak frogatzea izan da.
Zenbat plaza: 1
Luzera: 2,10 m
Zabalera: 0,92 m
Pisua: 50 kg
Inklinazio maximoa: ez da inklinatzen
Abiadura maximoa: 24 km/h
Autonomia: 36 km-koa, 6 ordu kargatzen utzi ondoren
Scooter wolkswagen
- Mota: trizikloa
Zenbat plaza: 2, bata bestearen ondoan
Luzera: 3,17 m
Zabalera: 1,49 m
Pisua: 550 kg
Inklinazio maximoa: ez da inklinatzen
Aurreko esekidura: McPherson erakoa
Atzeko esekidura: motelgailu bakarra
Aurreko balazta: ––
Atzeko balazta: ––
Motorea: 4 zilindro, 4 aldikoa
Zilindrada: 1050 edo 1400 cm 3
Abiadura-kaxa: mekanikoa; 4 abiadura gehi atzera-martxa
Transmisio sekundarioa: Cardan bidezkoa
Potentzia maximoa: 29 kW edo 66 kW
Abiadura maximoa: 160 edo 220 km/h
Prezioa: ez dago komerzializatua
Ohar orokorrak:
Ez dakigu merkatal helbururik gabeko saiakuntza soila den ala ez. Egonkortasunaren aldetik ere ezer gutxi dakigu. Oraingoz behintzat, arazo honetan sartzeko enpresaririk ez dago.
Moto crabe
- Mota: triziklo giltzatua
Zenbat plaza: 2, tandem eran
Luzera: 2,50 m
Zabalera: 1,05 m
Pisua: 320 kg
Inklinazio maximoa: 35°
Aurreko esekidura: urkila teleskopikoa
Atzeko esekidura: gurpileko bi motelgailu
Aurreko balazta: disko bat
Atzeko balazta: danborra gurpil bakoitzean
Motorea: Moto-Guzzi bizilindrikoa eta 4 aldikoa
Zilindrada: 850 cm 3
Abiadura-kaxa: Panhard mekanikoa, 4 abiadura gehi atzera-martxa
Transmisio sekundarioa: kateazkoa
Potentzia maximoa: 51 kW 6500 bira minutukotan
Abiadura maximoa: 160 km/h
Prezioa: ez dago komertzializatua
Ohar orokorrak:
Atzeko gurpilak trapezio artikulatu baten bitartez elkartuta daudenez, motoarekin batera inklinatzen dira, eta beraz, sistemaren egonkortasuna ona da.
Flying banana
- Mota: etzanda gidatzeko motoa
Zenbat plaza: 2, tandem eran
Luzera: 1,70 m
Zabalera: 0,60 m
Pisua: 160 kg
Inklinazio maximoa: –
Aurreko esekidura: beso oszilatzailea, 2 motelgailu
Atzeko esekidura: beso oszilatzailea, 2 motelgailu
Aurreko balazta: 2 disko
Atzeko balazta: danbor bat
Aerodinamika: integrala
Motorea: Honda 500 CX, bizilindrikoa, 4 aldikoa
Zilindrada: 500 cm 3
Abiadura-kaxa: mekanikoa, 5 abiadurakoa
Transmisio sekundarioa: Cardan bidezkoa
Potentzia maximoa: ––
Abiadura maximoa: ––
Prezioa: Inglaterran badago eta 520.000 pta. inguru balio du.
Ohar orokorrak:
Quasar-ari buruz esandakoa errepika-daiteke kasu honetan ere.
Gyro-up honda
- Mota: triziklo giltzatua
Zenbat plaza: 1
Luzera: 1,76 m
Zabalera: 1,10 m
Pisua: 94 kg
Inklinazio maximoa: 20°
Aurreko esekidura: Earless motako urkila
Atzeko esekidura: monomotelgailua
Aurreko balazta: danbor bat
Atzeko balazta: danbor bat
Motorea: zilindro bakarra eta 4 aldikoa
Zilindrada: 49 cm 3
Abiadura-kaxa: automatikoa, momentu-bihurgailu bidezkoa
Transmisio sekundarioa: uhalezkoa
Potentzia maximoa: 3,6 kW, 6500 bira minutukotan
Abiadura maximoa: 60 km/h
Prezioa: Japonian badago eta 200.000 pta. inguru balio du.
Ohar orokorrak:
Birak hartzerakoan triziklo honen aurreko zatia bakarrik inklinatzen da, baina inklinazio hau ez da nahikoa zenbait kasutan eta beraz, gerta daiteke atzeko gurpiletako bat altxatzea.
Helix
- Mota: etzanda gidatzeko motoa
Zenbat plaza: 2, tandem eran
Luzera: 1,70 m
Zabalera: 0,60 m
Pisua: 160 kg
Inklinazio maximoa: ––
Aurreko esekidura: Earless motako urkila
Atzeko esekidura: motelgailu bakarra
Aurreko balazta: disko bat
Atzeko balazta: danbor bat
Motorea: zilindro bakarra, 4 aldikoa
Zilindrada: 244 cm 3
Abiadura-kaxa: automatikoa momentu-bihurgailu bidezkoa
Transmisio sekundarioa: uhalezkoa
Potentzia maximoa: ––
Abiadura maximoa: 125 km/h
Prezioa: Estatu Batuetan badago eta 300.000 pta. inguru balio du.
Ohar orokorrak:
Lurretik eserlekurainoko altuera 65 cm-koa da, moto klasikotan metro batekoa den bitartean. Hau egonkortasunaren aldetik txarra da; kurbatan ezin bait da gorputza gehiegi inklinatu.
eu es fr en ca gl
Gai honi buruzko eduki gehiago
Elhuyarrek garatutako teknologia
