"Una boa matemática é útil porque é subtraer una lei á natureza"
"Una boa matemática é útil porque é subtraer una lei á natureza"
Moi contento. Veume moi ben. Ademais, os dous departamentos de Matemáticas da Facultade de Ciencia e Tecnoloxía presentáronme aos premios, o cal é satisfactorio. Creo que todo o equipo alegrouse.
O grupo de aquí, de análise e ecuacións con derivadas parciais, é moi bo. Ao ano seguinte da miña chegada veu Luís Escauriaza, e o equipo que formamos xunto a Julián Aguirre, Javier Duoandikoetxea, Miguel Escobedo, Adela Moyua e Juan Carlos Peral nunca estivo por detrás doutros grupos españois. E si comparámonos cos de fóra tamén nos adaptamos perfectamente. Paira min leste foi un bo lugar.
Fixen a tese na Universidade Autónoma de Madrid, xunto ao seu compañeiro Javi Duoandikoetxea. Ambos traballamos no mesmo marco, coa transformación de Fourier, pero non co mesmo director de tese. Alí estiven de 1982 a 1988. Foi una época moi boa. Había moitos mozos recentemente chegados de Estados Unidos. O meu recordo é que existía un ambiente científico real. E había moitas ganas de traballar. Iso é moi importante e moi difícil de conseguir. Desde a perspectiva, creo que foi un bo lugar paira realizar a tese.
Francia ten, tivo e terá una gran tradición matemática. Esa é a gran diferenza entre este país e Francia. Coidaron as matemáticas durante 200 anos e non só as matemáticas. Aquí non está tan claro.
Os mellores sitios de matemáticas son de sempre: Princeton, MIT, Harvard por suposto (aínda que non no meu ámbito), a Universidade de Califormia con Berkeley e UCLA, pero tamén coas Universidades de San Diego e Santa Bárbara. E no Medio Oeste a Universidade de Chicago. Nos últimos 50 anos a Universidade de Chicago foi un referente no ámbito da transformación de Fourier, no meu ámbito. Tiña que ir alí paira investigar a transformación de Fourier, e funme alí. Estiven alí un pouco máis de dous anos.
Foi una experiencia moi boa. Funme ao sitio adecuado, no momento oportuno, e atopeime con xente adecuada. Iso non sempre é así. Claro, sempre tes que tentar ir a un bo lugar, pero iso non garante que atopes xente adecuada. Alí traballei durante un ano co arxentino Carlos Kenig, estudante de Calderón, uno dos grandes nomes da Universidade de Chicago, e o venezolano Gustavo Ponce. Case chegamos e enseguida empezamos a falar de matemáticas. Foi en outubro de 1988 e hoxe en día traballamos xuntos. Publiquei o 40% dos meus artigos con eles, aínda que só estivemos un ano xuntos en Chicago. Paira min foi moi especial: tiveches una boa formación e de súpeto te fas como voar.
Si. Non se pode dicir que a Universidade Autónoma de Madrid sexa a mellor do mundo porque non é a mellor, pero iso non é tan importante como estar con xente adecuada. Quizais en Princeton non váiache tan ben, porque non hai bo ambiente. En gran medida é azar, aínda que o busques.
Cando volvín, quería quedarme aquí en Bilbao; a miña muller e eu viñemos buscando traballo, pero non o conseguimos. Si, en outubro de 1990 puiden volver ao Autónomo de Madrid. Máis tarde ofrecéronme un posto de traballo e vin en 1993.
É una ecuación de derivadas parciais. A ecuación de Schrödinger chámase Schrödinger pola mecánica cuántica, pero en realidade é una ecuación anterior. Porque a min interésame neste momento un modelo da ecuación de 1906, no que o potencial non é lineal. Ten que ver cos fíos de turbulencias dun fluído. Schrödinger descubriu en 1970 una ecuación cúbica, 65 anos despois. Pero a propia ecuación das derivadas parciais é anterior.
Eu non son físico. Utilizo as matemáticas paira comprender a física; se non, á física atópolle un conto. Sempre me pregunto: saben de que falan? E estou seguro de que hai xente que o sabe, claro. Pero eu utilizo ecuacións, por exemplo, paira tentar comprender o que dicía Dirac. A ecuación de Dirac é un obxecto matemático excepcional, cunha vida propia e que ten que ver con máis cousas que coa mecánica cuántica relativista.
Paira empezar, non só hai que falar do número de citas, senón tamén da calidade das mesmas. No ranking de Xangai, por unha banda, valórase a propia universidade no seu conxunto. E ademais valóranse outras características específicas en ámbitos e materias. Nos ámbitos, as matemáticas conviven coas ciencias naturais e só se atopan nos contidos. Se miras en leste ranking de Xangai verás que desde toda a UPV só aparecen as matemáticas. E niso ten gran importancia o "Highly cited research". Eu son ese investigador "moitas veces mencionado". Pero a UPV/EHU non está na lista que inclúe as matemáticas coas ciencias naturais.
É importante estar en leste ranking para que nos fagan caso aos matemáticos. Cando se fan valoracións de proxectos científicos, como se explica nas matemáticas xunto coas ciencias naturais, é moi difícil responder a uns criterios. Dispor dun número mínimo de patentes, por exemplo. Ou, por exemplo, quen realizamos una investigación básica en matemáticas non temos relación coas empresas.
A formación en matemáticas en institutos do bacharelato francés é evidente. E é evidente que ten un papel social importante. Polo que sexa, no noso país isto non foi así. Iso é un gran inconveniente. É máis, é ridículo: algunhas persoas vestidas transmiten con orgullo que son analfabetos en ciencia e, sobre todo, en matemáticas. É incrible, é coma se eu dixese con orgullo que non son capaz de distinguir entre violín e trompeta.
A pregunta é mítica paira que serve a matemática? ". Una boa matemática será útil antes ou despois, porque o que fixeches foi subtraer una lei á natureza. Antes ou despois, usaralo paira algo. O maior problema é que moitas veces é "máis tarde" que "antes". Hai que esperar moito até atopar una aplicación e normalmente vén pola ruta máis sorprendente.
Na miña traxectoria subvencionáronme desde o principio. Iso teño que telo moi claro e tamén teño que agradecelo. Eu son un produto de diñeiro público. E como eu, por encima da miña xeración, tamén dos 5 anos anteriores, quizais dos 10 anteriores, e non está claro cantos anos despois da miña xeración. E os resultados están á vista e as consecuencias son evidentes. Trátase dunha xeración que comezou a recibir diñeiro en 1986 e que, durante máis de 25 anos, contou con financiamento constante. Pero deixas de ingresar 3 ou 4 anos e as consecuencias poden ser dramáticas. A ver si hai sorte e se esta crise non destrúe todo o conseguido.---> Ver aquí as fotos e o vídeo do acto de entrega do premio
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian