Manuel Martín Lomas: "Dáme un pouco de medo ter una gran esperanza a curto prazo"
bioBASK 2010 é una estratexia paira o desenvolvemento dun novo sector empresarial relacionado coas biociencias, á vez que se trata dunha aposta por situar á CAPV nun ámbito de baixa presenza. O obxectivo desta estratexia é impulsar o sector biotecnológico e o relacionado coas ciencias da vida na CAPV, partindo do coñecemento e a innovación.
CIC biomaGUNE supón un paso máis dentro da estratexia bioBASK 2010, dirixida a impulsar as biociencias e o sector biotecnológico no País Vasco.
CIC biomaGUNE, do mesmo xeito que CIC bioGUNE, é un centro creado paira levar a cabo una investigación básica orientada de alta calidade. O obxectivo deste centro é xerar, producir, fomentar e, por suposto, aplicar coñecemento científico e tecnolóxico en materia de biomateriales.
Os biomateriales son materiais funcionalizados biológicamente paira cumprir una determinada función no organismo. O sector dos biomateriales é moi amplo e foise estendendo ano tras ano. Os biomateriales poden ser polímeros bioactivos ou biodegradables, como implantes en odontoloxía ou cirurxía. Trátase, en definitiva, de materiais biocompatibles ou utilizados no campo das ciencias da vida en xeral.
As principais liñas de investigación que se traballan no centro pódense resumir en tres palabras crave: biomaterial, bionanociencia e biotecnoloxía. Neste sentido, as principais liñas de investigación dos laboratorios céntranse no estudo de nanomateriales biofuncionales e biosuperficies.
Os nanomateriales biofuncionales son materiais de dimensións nanométricas orientados ao cumprimento dunha determinada función biolóxica. No caso das biosuperficies esta funcionalización realízase sobre unha superficie nanométrica estruturada. Esa é, dalgunha maneira, a diferenza entre ambos. A preparación de biosuperficies pode realizarse de diversas formas e a súa realización é importante nalgúns aspectos dos biomateriales utilizados na sociedade. Por exemplo, como reacciona una célula viva cun material inorgánico? O caso do titanio, utilizado nos implantes, é un exemplo.
Doutra banda, os nanomateriales biofuncionales poden ser biosuperficies.
O laboratorio da profesora Soidade Penadés leva varios anos investigando os fenómenos do estudo molecular. É dicir, investigar como una molécula biolóxica coñece outra molécula biolóxica no medio fisiológico. Esta interacción xera una resposta. Parece que esta adhesión ou interacción entre células prodúcese, en gran medida, entre os carbohidratos presentes no exterior da célula. Durante a investigación desta interacción ou adhesión preparáronse diferentes biomateriales. Estes biomateriales son capaces de substituír esta estrutura externa da célula. É curioso, pero así empezamos a traballar en biomaterial.
Na actualidade temos entre mans un importante proxecto sobre a sida no laboratorio de Gliconanotecnología de CIC biomaGUNE, dirixido pola profesora Soidade Penadés. No laboratorio preparamos nanoestructuras funcionalizadas con diferentes motivos estruturais dunha proteína que recolle o virus da sida. O virus da sida está rodeado pola gp-120. A estrutura desta glicoproteína componse de varios hidratos de carbono no exterior. Existen máis de vinte e catro motivos estruturais. Este é un dos problemas que ten o virus da sida. Por iso, traballamos no desenvolvemento de nanopartículas de ouro con diversos motivos da gp-120. Poida que máis dun pregunte: e por que o ouro? A súa preparación é moi sinxela e ten propiedades adecuadas. Este nanomaterial substitúe á cuberta exterior do virus da sida e pode ser utilizado paira evitar a entrada de virus na célula.
Outra liña de investigación desta unidade céntrase na preparación, caracterización e aplicacións de nanopartículas magnéticas. As nanopartículas magnéticas biofuncionales pódense preparar de diversas formas e teñen aplicacións interesantes como contraste ou biosensor. Curiosamente, as nanopartículas de ouro de menos de dous nanómetros funcionalizadas con hidratos de carbono presentan un magnetismo propio e a temperatura ambiente. Investigamos a orixe e as consecuencias de todo iso.
Temos en marcha varios proxectos sobre biosuperficies, pero aínda non podería falar moito deles ou dos seus resultados. Os expertos están a estudar diferentes aspectos das biosuperficies e preparándoas de forma diferente. Algúns traballan con lípidos, tanto en superficies metálicas como de silicio ou micras. Tentan identificar as membranas biolóxicas e comprender os seus aspectos.
Paira estudar as propiedades e aplicacións destas superficies é importante o uso do microscopio de forza atómica. É una ferramenta moi potente que permite visualizar a molécula case na súa totalidade en mostras biolóxicas. Por exemplo, axuda a ver onde se sitúa una proteína, como está unida, como reacciona...
Quizá dentro dun ano poidamos falar máis sobre o desenvolvemento e a traxectoria destes proxectos.
A nova Unidade de Imaxe Molecular será a maior plataforma tecnolóxica creada até o momento, non só no País Vasco, senón tamén no Estado español.
Nesta unidade pretendemos desenvolver produtos e técnicas capaces de observar os fenómenos biolóxicos dos animais vivos a nivel celular e preferentemente molecular.
Paira iso, a Unidade de Imaxe Molecular de CIC biomaGUNE estrutúrase en tres eixos principais: resonancia magnética por imaxe, tomografías e ciclotrón ou sección de radioquímica.
En canto á resonancia magnética por imaxe, o desenvolvemento de novos contrastes será un tema importante. O contraste é, en definitiva, algo que se utiliza paira facer ver o interior. Por iso, antes de facer una resonancia magnética fannos tomar un contraste, por exemplo.
No caso das tomografías PET e{, utilízanse como contraste produtos radioactivos. Por iso, esta última está estreitamente relacionada coa sección de radioquímica. De feito, paira levar a cabo este tipo de investigacións é imprescindible a preparación de isótopos radioactivos no ciclotrón. Estes isótopos radioactivos, una vez incorporados á molécula correspondente, son inxectados en animais paira realizar experimentos.
Parece que esa política científica ha espertado un gran interese no Goberno Vasco, e iso, por exemplo, é moi exemplar paira min. Con todo, dáme un pouco de medo ter una gran esperanza a curto prazo. E é que, en xeral, un centro de investigación necesita 10 anos paira consolidarse. Tento dar esta mensaxe sempre que podo.
Buletina
Bidali zure helbide elektronikoa eta jaso asteroko buletina zure sarrera-ontzian
Teknopolis
